Ποίηση Χωρίς Τέλος

Ο εμβληματικός Χιλιανός δημιουργός συνεχίζει την αυτοβιογραφική του περιπλάνηση που ξεκίνησε με τον προ τριετίας «Χορό της Πραγματικότητας», συντάσσοντας ένα σουρεαλιστικό και αφοπλιστικά ανοιχτόκαρδο γράμμα αγάπης προς την τόλμη της νεότητας και τον λυτρωτικό χαρακτήρα της δημιουργίας.

Από τον Νεκτάριο Σάκκα
Ποίηση Χωρίς Τέλος

Ο πολυσχιδής Αλεχάντρο Χοδορόφσκι επιστρέφει για να δώσει μια ασφαλώς ιδιόμορφη, άτυπη συνέχεια στον επίσης αυτοβιογραφικό «Χορό της Πραγματικότητας» (2013), ο οποίος είχε σημάνει το τέλος μιας παρατεταμένης κινηματογραφικής σιγής μετά το «Santa Sangre» του 1989. Στην «Ποίηση Δίχως Τέλος», θέτει το γιο του, Άδαν Χοδορόφσκι, να υποδυθεί τον ίδιο στα νιάτα του. Τότε που, τη δεκαετία του ‘40 και του ‘50 στο Σαντιάγκο της Χιλής, αποφάσιζε να γίνει ποιητής, δραπετεύοντας από τον ασφυκτικό οικογενειακό κλοιό και έναν αυταρχικό πατέρα που ήθελε να τον δει γιατρό. Καθώς έμπαινε στους κύκλους της καλλιτεχνικής αβάν γκαρντ του καιρού του, ο 20χρονος Αλεχάντρο θα γνώριζε τους μετέπειτα μεγάλους της μοντέρνας λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας, τον Νικάνορ Πάρρα, τον Ενρίκε Λιν, τη Στέλλα Ντίαζ κ.α., για να μυηθεί μαζί τους στον μποέμικο, ανεξάντλητο κόσμο της καλλιτεχνικής έκφρασης.

Έχει χαρακτηριστεί φελινικό, και όχι άδικα, αφού το «Ποίηση Χωρίς Τέλος» διαθέτει εκλεκτικές συγγένειες με το έργο του Φελίνι, τόσο ως προς την αυτοαναφορικότητα π.χ. του «8 1/2», όσο και αναφορικά με την επιρροή των δύο δημιουργών από τον ευρύτερο κόσμο του θεάματος (θέατρο, τσίρκο κλπ), κάτι που είχε αποτυπωθεί άλλωστε σε τόσο διαφορετικά δείγματα της φελινικής φιλμογραφίας, απ’ το «La Strada» μέχρι το «Roma». Η σουρεαλιστική γραφή του Χιλιανού, σημείο αναφοράς του εξίσου με τους ήρωες δίχως χέρια που σταθερά επανανοηματοδοτούν στις ταινίες του τα όρια που ενδεχομένως διαβλέπει στον ανθρώπινο παράγοντα, δίνει το έναυσμα για ένα γράμμα αγάπης ως προς ένα ασυμβίβαστο παρελθόν που αγκαλιάζει ανοιχτόκαρδα, για να δηλώσει παράλληλα την πίστη του πως τίποτε δεν εδραιώνει σταθερότερη ειρήνη με τον ίδιο μας τον εαυτό από το σεβασμό στην εγγενή επιθυμία για έκφραση.

Στο «Ποίηση Χωρίς Τέλος», τα στερνά τιμούν κυριολεκτικά τα πρώτα, καθώς το φιλμ εμπλουτίζεται από το απόσταγμα της περιπλάνησης ενός ανθρώπου που καταπιάστηκε σχεδόν με τα πάντα στη ζωή του, από το θέατρο και το σινεμά (πώς μπορεί να ξεχάσει κανείς το «El Topo» και το «The Holy Mountain»;), μέχρι το κόμικ, τη μίμηση, τα ταρώ και την ψυχολογία. Η παροιμιώδης θεατρικότητα των σκηνών και των σκηνικών εδώ θα μπορούσαν να ανοίγουν κρυφά διάλογο με τον μελετημένο στην εντέλεια γεωμετρικό κόσμο του Ρόι Άντερσον, ενώ η περιοδική παρέμβαση του ίδιου του Χοδορόφσκι στην πλοκή, λειτουργεί σαν το πιο αθόρυβο, οργανικό σπάσιμο του τέταρτου τοίχου. Όσο για την οργιαστική αναζήτηση του νεαρού Αλεχάντρο στην πορεία της επιθυμίας και του ανταμώματος με τον πραγματικό εαυτό, έχει την τύχη να αιχμαλωτίζεται από το φακό ενός θαυμαστή του Χιλιανού, τον πολυβραβευμένο διευθυντή φωτογραφίας Κρίστοφερ Ντόιλ («In the Mood for Love»).

Το «Ποίηση Χωρίς Τέλος» είναι μια ταινία από τον Χοδορόφσκι για τον Χοδορόφσκι, που όμως ποτέ δεν εξαντλείται στη λογική της προσωπογραφίας. Περισσότερο κιβωτός για όσους εκεί έξω επιμένουν να αλιεύουν με την απόχη του σουρεαλιστικού συνειρμού το νόημα των πραγμάτων, το νέο φιλμ του εμβληματικού Χιλιανού καλλιτέχνη είναι μια ειλικρινής, ευφάνταστη, ενίοτε παλαβιάρικη και προπάντων βαθιά αισιόδοξη φιέστα για την ίδια μας την ύπαρξη, που μακριά απ’ την εμβέλεια της επιθυμίας μόνο σε μαρτύριο μπορεί να εξελιχθεί.