Για κάποιους λάτρεις του κινηματογράφου, η ιστορία των «χαμένων ταινιών» είναι μια από τις πιο συναρπαστικές και μαζί συγκινητικές υποθέσεις «αρχαιολογίας» μιας Τέχνης της οποίας η ηλικία δεν δικαιολογεί βέβαια τον όρo. Ωστόσο, για την 7η Τέχνη, γεγονότα τώρα πια πλησίον των 100 ετών, είναι εξίσου αρχαία με υποθέσεις εύρεσης βιβλίων του 16ου αιώνα.
Χαμένες ταινίες υπάρχουν πάμπολλες, περισσότερες ίσως από αυτές που υπάρχουν αρχεία της απώλειάς τους. Χαμένη θεωρείται μια ταινία της οποίας κόπια δεν υπάρχει σε δημόσια ή ιδιωτικά αρχεία καθώς βέβαια και στα αρχεία του στούντιο που την παρήγαγε.
Χαμένη όμως στην περίπτωσή μας θεωρείται και η πρωτότυπη κόπια της δεύτερης ταινίας του Όρσον Γουέλς, αυτής που διαδέχθηκε δηλαδή τον «Πολίτη Κέιν» την αμέσως επόμενη χρονιά (1942). Τω καιρώ εκείνω, και ενώ ο Γουέλς είχε ολοκληρώσει τα γυρίσματα της ταινίας για λογαριασμό της RKO, ο δημιουργός εστάλη στην Βραζιλία από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Πολιτισμικό διπλωματικό του καθήκον του, τότε στο πρώτο διάστημα της αμερικανικής εμπλοκής στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν να συμβάλλει στην βεβαίωση ότι η Βραζιλία και οι άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής θα έμεναν με την πλευρά των Συμμάχων.
Εκείνη την περίοδο λοιπόν, η RKO του έστειλε μια κόπια εργασίας για να μοντάρει ενόσω στο ταξίδι. Στην κόπια αυτή περιλαμβάνεται όλο το γυρισμένο υλικό, οπότε περιλαμβάνονται και τα 43 λεπτά που έκοψε η RKO κατά την απουσία του, που μαζί με ένα καινούργιο τέλος αποτέλεσαν την και πάλι θαυμάσια εκδοχή του έργου, που όμως δεν ήταν αυτή που λογάριαζε ο Γουέλς. «Κατέστρεψαν του Άμπερσονς, κατέστρεψαν κι εμένα», έλεγε.
Αυτή την κόπια λοιπόν αναζητά ο Γκρόσμπεργκ, 25 ολόκληρα χρόνια ο άνθρωπος αναζητά το χαμένο έργο. Και την περιπέτεια, αγνώστου έκβασης, θα μνημονεύσει το ντοκιμαντέρ «The Search for the Lost Print: The Making of Orson Welles' The Magnificent Ambersons». Ντοκιμαντέρ που όχι μόνο θα ακολουθήσει την σινεφίλ Ιντιάνα Τζόουνς εξερεύνηση στις αποθήκες και τα αρχεία της Βραζιλίας που μπορεί να περιέχουν τον θησαυρό, αλλά θα διερευνά και τον θρύλο που περιβάλλει την χαμένη κόπια, καθώς και την ταραχώδη παραγωγή και την συνεπακόλουθη εξορία του δημιουργού από το Χόλιγουντ.
«Ξέρουμε ότι είναι μικρή η πιθανότητα να βρούμε την εκδοχή του, όμως αν συμβεί θα είναι μια από τις μεγαλύτερες ανακαλύψεις στην ιστορία του σινεμά», λέει ο Τσάρλι Τάμπες, αντιπρόεδρος προγραμματισμού και στρατηγικής περιεχομένου στο κανάλι Turner Classic Movies. «Παραείναι σημαντικό για να μην προσπαθήσουμε».
Μια θαυμάσια προσπάθεια συνεχίζεται με αυτούς του αρχαιολόγους-ντετέκτιβ του σινεμά και της ιστορίας του, οι καρδιές μας μαζί τους, ψάχνουμε νοερά κι εμείς στα αρχαία κιτάπια του Ρίο.
