Σταθμός: Νέα Υόρκη

Το σινεμά είναι εδώ, μεταξύ πολλών άλλων, για να μικραίνει τις αποστάσεις. Τις κυριολεκτικές της γεωγραφίας, τις γνωστικές της επαφής μας με συμβάντα που δεν αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας, τις κοινωνικές εξοικειώνοντάς με πραγματικότητες που λειαίνουν αντί να οξύνουν.

Ο τόπος είναι το σύγχρονο Χάρλεμ, η μικροκοινωνία αυτή της ball κουλτούρας, των 'σπιτιών' και των εκδηλώσεών της. Η κουλτούρα του ball περιγράφει την λούμπεν τάξη αφροαμερικανών και λατινοαμερικανών της LGBTQ κοινότητας, που ζει σε σπίτια (houses) σχηματίζοντας εναλλακτικές οικογένειες και διοργανώνοντας εκδηλώσεις χορού, voguing, πασαρέλας και drag σόου. Είναι η απόκριση περιθωριοποιημένων (αλλά όχι περιθωριακών) ομάδων πληθυσμού σε μια κυρίαρχη κουλτούρα που δεν τις συμπεριλαμβάνει. Είναι ένας σατιρικός, μα και τελείως σοβαρός, τρόπος να ανταπεξέλθεις σε μια πραγματικότητα που δεν φαίνεται διατεθειμένη να σε εγκολπωθεί.

Το ντεμπούτο της Ντανιέλ Λέσοβιτς τοποθετείται λοιπόν σε ένα τέτοιο 'σπίτι' και μιλά για τον ερχομό ενός, επίσης περιθωριοποιημένου, άστεγου νεαρού, που ερωτεύεται την trans Γουάι (προνόμιο της ταινίας η Λέινα Μπλούμ - trans μοντέλο και στην πραγματικότητα «μητέρα» 'σπιτιού') και πρέπει να αντιμετωπίσουν τον ομοφοβικό περίγυρο του νεαρού και την δική του σεξουαλική αμφιβολία.

Το έργο είναι άνισο, ιδίως αφ' ότου έχει περάσει αρκετή ώρα που η ταινία σε έχει εξοικειώσει με μια πραγματικότητα άγνωστη στους περισσότερους από εμάς. Το σενάριο, αυτάρεσκα,  αρνείται να προχωρήσει οικονομικά και σφιχτά στην ιστορία της οποίας το ball culture είναι το ενεργό φόντο. Επίσης, 31 χρόνια μετά το «Παιχνίδι των Λυγμών», είναι δραματουργικό βαρίδι να διατηρείς σασπένς πάνω στο φύλο της ηρωίδας. Η ταινία καθυστερεί απελπιστικά την αποκάλυψή της. Ωστόσο από εκεί και μετά αποζημιώνει, όχι κομψά ή αξέχαστα (η έννοια της κομψότητας είναι βέβαια πολιτισμικά υποκειμενική), όμως με γνήσια κινηματογραφική χημεία και ερμηνευτική ένταση που σε κερδίζει.

Εκείνο όμως που αποτελεί το τεράστιο όφελος μιας ταινίας σαν το «Σταθμός: Νέα Υόρκη» είναι ο κοινωνικός της ρόλος. Κι αυτό συμβαίνει μέσα από τον μηχανισμό και την ιστορία της αρχετυπική αφήγησης. Αφήγησης που στο είδος του ερωτικού/κοινωνικού δράματος αποκαλύπτεται σιγά-σιγά και εδώ. Στην πραγματικότητα, παρά την φαινομενικά εξεζητημένη πομπή ενός κόσμου ολότελα απόμακρου για τους περισσότερους από εμάς, αποφλοιώνοντας προσεκτικά την πόζα, το voguing (Μαντόνα, «Vogue», 1990, για την ποπ συνεννόηση), την drag καλλιτεχνία και όλα τα φαινομενικά χαρακτηριστικά μιας αντικουλτούρας, δεν έχεις παρά την ιστορία δύο ανθρώπων που ερωτεύονται σε αντίξοες συνθήκες και πρέπει να βρουν την ανοχή, την αντοχή, την κατανόηση και την συγχώρεση για να είναι μαζί. Όπως ακριβώς στη ζωή, όπως (περίπου) και στα τυπικά, λευκά χολιγουντιανά δράματα μιας εκατονταετίας, που μόνο να κερδίσουν έχουν από το άνοιγμα και την συμπερίληψη κι εκείνων που δεν μοιάζουν απελπιστικά, εξωτερικά, με τον καθένα μας.