Τομ Βολφ: Ο σκηνοθέτης του «Maria by Callas» (που δεν ήξερε τίποτα για την Κάλλας) εξομολογείται

Ο νεαρός Γάλλος σκηνοθέτης Τομ Βολφ που μέχρι πριν πέντε χρόνια αγνοούσε τα πάντα γύρω από την ιστορία της κορυφαίας ντίβας της όπερας, εξηγεί τι είναι εκείνο που τον έκανε να γυρίσει ντοκιμαντέρ για τη ζωή της.

Από τον Νεκτάριο Σάκκα
Τομ Βολφ: Ο σκηνοθέτης του «Maria by Callas» (που δεν ήξερε τίποτα για την Κάλλας) εξομολογείται

Ο Γάλλος φωτογράφος και σκηνοθέτης Τομ Βολφ βρέθηκε στην Αθήνα με αφορμή την ελληνική πρεμιέρα της ταινίας του «Maria by Callas - Η Μαρία Κάλλας Εξομολογείται». Πρόκειται για το πρώτο μεγάλου μήκους εγχείρημα του Βολφ, το οποίο θέτει την Κάλλας σε θέση αποκλειστικού αφηγητή της ίδιας της της διαδρομής, μέσα από σπάνιο υλικό και ορισμένες αδημοσίευτες μέχρι σήμερα συνεντεύξεις, όπως αυτή που είχε παραχωρήσει στον Ντέιβιντ Φροστ.

Σε συζήτηση με Έλληνες δημοσιογράφους, ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης εξηγεί πως «προσπάθησα να μην κάνω ένα τυπικό ντοκιμαντέρ, να μην είναι δηλαδή ούτε ακριβώς ντοκιμαντέρ, ούτε βιογραφία, αλλά κάτι ενδιάμεσο» και συνεχίζει πως για τους σκοπούς της ταινίας «συμβουλεύτηκα περισσότερους από 30 ανθρώπους, στενούς φίλους και άτομα που τη γνώριζαν ή εργάστηκαν με την Κάλλας. Συνάντησα μόνο ανθρώπους που την ήξεραν προσωπικά».

Υπάρχει μια νέα γενιά που τώρα ανακαλύπτει την Κάλλας, σαράντα χρόνια μετά τον θάνατό της.

Σχετικά με το πώς ήρθε σε επαφή με την Κάλλας, ομολογεί πως «την ανακάλυψα πέντε χρόνια πριν. Μέχρι τότε δεν την ήξερα. Δεν άκουγα όπερα ή κλασσική μουσική. Ένα βράδυ είχα πάει στην Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης όπου άκουσα για πρώτη φορά όπερα του Ντονιτσέτι. Ερωτεύτηκα την όπερα αυτή και τον κόσμο που μόλις είχα αρχίσει να ανακαλύπτω. Όταν γύρισα σπίτι άρχισα να ψάχνω όλο το βράδυ στο διαδίκτυο για τον Ντονιτσέτι και τότε είναι που άκουσα για πρώτη φορά την Κάλλας. Ήταν πραγματική αποκάλυψη για μένα».

Όμως ο Βολφ δεν είναι ο μόνος που βρέθηκε απρόσμενα μαγεμένος από τον μύθο της. Η δημιουργία αυτού του ντοκιμαντέρ τον έκανε να συνειδητοποιήσει πως σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο υπάρχει «μια νέα γενιά που τώρα ανακαλύπτει την Κάλλας, σαράντα χρόνια μετά τον θάνατό της».

Η ζωή της θα μπορούσε να είναι μυθιστόρημα, σαν της Μαντάμ Μποβαρί.

Αναφορικά με το κίνητρο γύρω από την ταινία, ο Βολφ το εντοπίζει σε πρώτη φάση στο συναίσθημα που ένιωσε όταν πρωτοάκουσε την Κάλλας. Έπειτα, παρατηρεί, «ήταν η περιέργεια να καταλάβω γιατί ένιωσα έτσι», συμπληρώνοντας ωστόσο πως «εκείνο που με κράτησε ήταν τελικά η επιθυμία να καταλάβω ποια ήταν η Μαρία, η γυναίκα πίσω από την Κάλλας. Γι αυτό και ο τίτλος είναι «Maria by Callas» και όχι το ανάποδο». Για το λόγο αυτό, σημειώνει πως η Κάλλας «έβαζε όλο τον εαυτό και τη ζωή της ως παιδί, ως έφηβη και ως γυναίκα, μέσα στο τραγούδι της, στην τέχνη της, στους χαρακτήρες που ερμήνευε», για να συμπληρώσει λίγο αργότερα πως «η ζωή της θα μπορούσε να είναι μυθιστόρημα, σαν της Μαντάμ Μποβαρί».

Η Κάλλας θεωρείται από πολλούς η μεγαλύτερη σταρ όλων των εποχών. Και ο Βολφ τονίζει από τη μεριά του πως ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια της όπερας «Σε αντίθεση με όλους τους σύγχρονους τραγουδιστές που είναι γνωστοί μόνο στον κόσμο της όπερας, εκείνη είναι ένα μοναδικό φαινόμενο, γνωστή στο ευρύ κοινό, ακόμα και σε αυτούς που δεν έχουν σχέση με το συγκεκριμένο είδος».

Όμως από τη φύση του, το «Maria by Callas» είχε δεδομένους περιορισμούς, αφού υπήρχε μεγάλη δυσκολία στο να βρεθεί οπτικοακουστικό υλικό από όλους τους σημαντικούς σταθμούς στη ζωή της ντίβας. Έτσι, ο Βολφ εξηγεί γιατί δεν κατέστη δυνατό να συμπεριλάβει στην ταινία τη συνεργασία της Κάλλας με τον Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, όπως επίσης την ιστορική εμφάνιση της στην Επίδαυρο [ως «Μήδεια»] το 1961. Αναφορικά με το τελευταίο μάλιστα, ο νεαρός σκηνοθέτης τονίζει πως «έψαχνα για καιρό εδώ στην Ελλάδα προκειμένου να βρω υλικό, αλλά δυστυχώς δε βρήκα κάτι. Μπορώ να πω με σχετική βεβαιότητα πως δεν πρέπει να υπάρχει υλικό διαθέσιμο από εκείνη την εμφάνιση».

Το «Maria by Callas - Η Μαρία Κάλλας Εξομολογείται» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου από την Filmtrade.

photos COPYRIGHT FONDS DE DOTATION MARIA CALLAS