Essential Cinema #129: «Point Blank» (1967) του Τζον Μπούρμαν

Το cinemagazine συγκεντρώνει μερικές από τις καλύτερες ταινίες που έγιναν ποτέ και γράφει γι΄ αυτές. Με αφορμή τα σημερινά γενέθλια του κολοσσιαίου Λι Μάρβιν (γεννήθηκε το 1924), θυμόμαστε το εκθαμβωτικό μοντέρνο νουάρ του Τζον Μπούρμαν - από τις αγαπημένες ταινίες των Τζιμ Τζάρμους, Μάρτιν Σκορσέζε, Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Στίβεν Σόντερμπεργκ και Κρίστοφερ Νόλαν.

Από τον Λουκά Κατσίκα
Essential Cinema #129: «Point Blank» (1967) του Τζον Μπούρμαν

Ο Λι Μάρβιν επιστρέφει από τους νεκρούς για να τακτοποιήσει ανοιχτούς λογαριασμούς με τους ζωντανούς. Τα βήματά του αντηχούν σε ατέλειωτες οικοδομικές επιφάνειες, μια τσιμεντένια ζούγκλα της μεγαλούπολης μέσα στην οποία ο ήρωας γλιστρά σαν σκιά στη διάρκεια μιας σιωπηλής και βίαιης αποστολής. 

Ο Τζον Μπούρμαν («Όταν Ξέσπασε η Βία») ακολουθεί το λακωνικό και σκληροτράχηλο φάντασμά του κατά πόδας. Επικαλούμενος τις φορμαλιστικές καινοτομίες του Νέου Κύματος και τις συμβολικές, υπαρξιακές γεωμετρίες των δημιουργιών του Αντονιόνι, ο Βρετανός σκηνοθέτης ανατρέπει οτιδήποτε γνωρίζαμε για το φιλμ νουάρ με μια αξιοθαύμαστη πειραματική διάθεση.

Το εξπρεσιονιστικό σκοτάδι δίνει τη θέση του στο λαμπερό καλιφορνέζικο φως, η ασφυκτική χρήση του ντεκόρ υποχωρεί μπροστά σε μια widescreen πλανοθεσία των ανοιχτών χώρων, η γραμμική αφήγηση σκορπίζει σε άτακτα χωροχρονικά κομμάτια και τα πάντα επιβλέπει μια σκηνοθεσία που σφύζει από ενθουσιασμό και ενέργεια για κάθε σκηνή που υπηρετεί. 

Όσο για τον Λι Μάρβιν, δεν υπάρχουν αρκετές λέξεις για να περιγράψουν πόσο ανυπέρβλητα cool είναι

Μέχρι σήμερα, 54 χρόνια αφότου κυκλοφόρησε για πρώτη φορά, το «Point Blank» (το οποίο βαπτίστηκε στα ελληνικά ως «Ο Επαναστάτης του Αλκατράζ») δεν αποτελεί μονάχα έναν ριζοσπαστικό σταθμό του είδους, αλλά εξακολουθεί να εκπροσωπεί μια συναρπαστική θεωρία του μοντέρνου για το σινεμά η οποία έκτοτε έχει τροφοδοτήσει το περιεχόμενο και τη στιλιστική αντίληψη αλλεπάλληλων ταινιών και τη φιλμογραφία δημιουργών όπως ο Μάικλ Μαν. 

Όσο για τον Λι Μάρβιν, που περιφέρεται στωικός, τραχύς και γρανιτένιος αγγελιαφόρος θανάτου σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, δεν υπάρχουν αρκετές λέξεις για να περιγράψουν πόσο ανυπέρβλητα cool είναι. Και το πώς δεν θα υπάρξει ξανά ηθοποιός όπως αυτός. 

POINT BLANK

ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ, 1967

Σκηνοθεσία: Τζον Μπούρμαν Σενάριο: Αλεξάντερ Τζέικομπς, Ντέιβιντ Νιούχαουζ, Ρέιφ Νιούχαουζ Φωτογραφία: Φίλιπ Χ. Λάθροπ Μουσική: Τζόνι Μάντελ Πρωταγωνιστούν: Λι Μάρβιν, Άντζι Ντίκινσον, Κίναν Γουίν, Κάρολ Ο' Κόνορ, Τζον Βέρνον Διάρκεια: 92’