«The Crowd Roars» (1932) του Χάουαρντ Χοκς
«Grand Prix» (1966) του Τζον Φρανκενχάιμερ
Ταινία-σταθμός του είδους, μια (ακόμα) με την υπογραφή του μεγάλου Φρανκενχάιμερ, η 9η εμπορικότερη ταινία της χρονιάς τότε και η πρώτη μοντέρνα στιγμή που καταγράφηκε ο κόσμος της F1 με το βλέμμα των προβολέων των πρωταγωνιστών. Τρελό καστ που περιλαμβάνει από Τζέιμς Γκάρνερ και Ιβ Μοντάν, μέχρι Τοσίρο Μιφούνε και Φρανσουάζ Αρντί (!), το «Grand Prix» είναι αξέχαστα φωτογραφημένο πριν και πάνω απ΄ όλα, έχει αρμόζοντα ήχο, κοσμοπολίτικο αέρα κι έχει και το προνόμιο να το θεωρεί ο Ταραντίνο περισπούδαστο (και να μην το εκτιμά). Ατόφια μαγεία κινηματογράφησης και μια από τις βασικές ταινίες μυθοπλασίας της λίστας.
«Winning» (1969) του Τζέιμς Γκόλντστοουν
«Le Mans» (1971) του Λι Χ. Κάτζιν
Το «Le Mans» δεν είναι καλή ταινία. Όπως όμως, ευτυχώς, συμβαίνει κάποτε με όχι καλές ταινίες, είναι συναρπαστική ταινία. Το 1970 ο Στιβ ΜακΚουίν ήταν αδιανόητος σταρ. Ήταν επίσης και τρελλός με τ΄αμάξια – είχε τρέξει με την Πόρσε του στο 12ωρο σιρκουί της Φλόριντα κι είχε έρθει δεύτερος πίσω μόνο από τον μανιασμένο Αντρέτι που έλεγε «όχι και να χάσω από ένα ηθοποιό!». Κι ο ΜακΚούιν ήθελε να τρέξει και στο 24ωρο Λε Μαν (οι παραγωγοί δεν τον άφησαν – φήμες ακούγονται πάντως….) και να γυρίσει κάτι σαν ντοκιμαντέρ για την εμπειρία. Έτσι λοιπόν το έργο δεν έχει και κανένα σενάριο της προκοπής. Έχει όμως τρομερό οπτικοακουστικό υλικό, έχει χολιγουντιανό θάμβος, έχει την τέλεια αποτύπωση της εξωανθρώπινης εμπειρίας του θρυλικού αγώνα. (Παραλειπόμενο: Ο Έντσο Φεράρι δεν αδειοδότησε αμάξια του για το έργο, μιας και η ταινία θα αναδείκνυε τον θρίαμβο της Πόρσε στο Λε Μαν του 1970. Ένα Βέλγος αντιπρόσωπος παρείχε τα’ αυτοκίνητα με το αλογάκι…)
Weekend of a Champion (1972) του Φρανκ Σάιμον
Η πιο παράξενη ταινία της λίστας – και μία για την οποία γράφω μοιραζόμενος την αγωνία του αναγνώστη-λάτρη της Φόρμουλα 1 μιας και αδημονώ εξίσου να δω! Η ταινία γυρίστηκε σε τρεις μέρες κι εξιστορεί ντοκιμαντερίστικα την προσπάθεια του Τζάκι Στιούαρτ στο Γκραν Πρι του Μονακό του 1971, την οποία παρακολουθεί σαν στενός φίλος ο Ρομάν Πολάνσκι που με τη σειρά του αναλαμβάνει την παραγωγή και προσλαμβάνει τον πιο ειδήμονα Σάιμον να το γυρίσει. Η ταινία παίχτηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου το 1972, χάθηκε για 40 χρόνια και μετά από προσπάθειες του Μπρετ Ράτνερ («Rush Hour», «Κόκκινος Δράκος») μαζί με τον Πολάνσκι παίχτηκε στις Κάννες του 2013 και βρήκε μια περιορισμένη διανομή.
«Μέρες Κεραυνού» (Days of Thunder, 1990) του Τόνι Σκοτ
«Αυτοκίνητα» (Cars, 2006) των Τζον Λάσετερ και Τζο Ρανφτ
Το δώρο της Pixar στους λάτρεις της αυτοκίνησης είναι για κάποιους από εμάς και η καλύτερη ταινία της. Μαζί με τα γκάζια, την αγάπη για την ιστορία του μέσου, τα φοβερά «πιτ στοπ», το αυτοκινητάκι που λιποθυμά μόλις βλέπει Φεράρι και τις συγκινητικές αναφορές στο ίδιο το σινεμά (μα ο Νιούμαν voice over;!...), τα «Αυτοκίνητα» είναι κι ένα τέλειο γουέστερν για την αλλαγή των εποχών, μια νοσταλγική ματιά στην Αμερική που χάθηκε κι ένα ανθρωπομορφικό ρομάντζο αμαξιών που, έτσι κι αλλιώς για μας, σαν άνθρωποι είναι.
«Senna» (2010) του Ασίφ Καπάντια
Για να είμαι ειλικρινής το «Σέννα», εννιά χρόνια τώρα, δεν έχω καταφέρει να το ολοκληρώσω. Η ανάμνηση του δυστυχήματος, η συμβολική διάσταση του χαμένου πιλότου και η αφήγηση του Καπάντια ξυπνούν αντιστάσεις ασυνήθιστες φαίνεται. Είναι όμως σαφές και από την πρώτη ώρα και από τις αντιδράσεις συναρπασμού που γράφτηκαν ανεξαιρέτως παντού, πως πρόκειται για μια από εκείνες τις ταινίες που σε σημαδεύουν. Τίποτε λιγότερο για τον χαμένο βασιλιά.
«Rush» (2013) του Ρον Χάουαρντ
«1» (2013) του Πολ Κράουντερ
Εξαιρετικό ντοκιμαντέρ πάνω στην ιστορία της Φόρμουλα 1 από την δεκαετία του ‘50 και το τελευταίο πρωτάθλημα του Φάτζιο (με την Μασεράτι – δεν το κέρδισε αυτό) μέχρι σήμερα, με βάση τους σπάνιους υπερανθρώπους της, τους αγώνες, την εξέλιξη της ασφάλειας και βέβαια τον θάνατο του Σέννα τον Μάιο του ’94. Από την κάμερα του «1» παρελαύνουν οι μεγαλύτερες μορφές του αθλήματος, ο Έκλστοουν, ο Λάουντα, ο Ντένις, ο Στιούαρτ, υπάρχει εντυπωσιακό αρχειακό υλικό μεγάλων απόντων (ο Κλαρκ, ο Μακλάρεν, ο Σεβέρ, ακόμα και η…Γκρέις Κέλι). Από τις εικόνες του, που αφηγείται ο Μάικλ Φασμπέντερ, απορρέει η χαμένη ατμόσφαιρα μιας εποχής με δίκοπη νοσταλγία, μιας εποχής καθαρού ηρωισμού και αψήφισης των (εχθρικών) πιθανοτήτων, με μονοθέσια πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο η παθητική ασφάλεια της εποχής επέτρεπε και συζύγους/οικογένειες που έπρεπε να υπομένουν τον κυνισμό παράξενων ανθρώπων/οδηγών που έβλεπαν στωικά τους φίλους τους να πεθαίνουν αδιαφορώντας για το τι μακάβριο θα κληρώσει την επόμενη μέρα.