Ο Πορτογάλος Μανοέλ ντε Ολιβέιρα, ο γηραιότερος σκηνοθέτης στην Ιστορία του κινηματογράφου, ανέβηκε τα σκαλιά του Παλαί των Καννών, για να παρουσιάσει την τελευταία ταινία του, ντυμένος με ένα άψογο σμόκιν και χρησιμοποιώντας μονάχα ένα κομψό μπαστουνάκι. Ολόκληρο το Φεστιβάλ υποκλίθηκε.

Γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου του 1908, πριν καλά ξεσπάσει ο πρώτος μεγάλος πόλεμος και γύρισε την πρώτη του ταινία (ένα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους) το 1930, όταν ο κινηματογράφος ήταν ακόμη βωβός. Είδε όλα τα σημαντικά γεγονότα του 20ου αιώνα γύρισε ταινίες με τους μεγαλύτερους ηθοποιούς του σινεμά (Μαρτσέλο Μαστρογιάνι, Κατρίν Ντενέβ, Τζον Μάλκοβιτς κ.α.) κέρδισε βραβεία στα σημαντικότερα φεστιβάλ του κόσμου κι έσπασε μερικά παράξενα κινηματογραφικά ρεκόρ.

Κατ’ αρχάς έχει την μεγαλύτερη καριέρα από οποιοδήποτε άτομο που έχει εργαστεί ποτέ σε οποιαδήποτε ειδικότητα του σινεμά: 80 χρόνια. Είναι επίσης ο γηραιότερος άνθρωπος που γύρισε ποτέ κινηματογραφική ταινία (ακριβώς 101 ετών) και φυσικά ο μόνος εν ενεργεία κινηματογραφιστής που άρχισε την καριέρα του την εποχή του βωβού.

Η αλήθεια είναι βέβαια ότι όλοι οι σημερινοί θαυμαστές του, όλοι όσοι υποκλίνονται στο ταλέντο και το κουράγιο του, κάποτε τον χλεύαζαν. Ακόμα θυμάμαι το κάζο που είχα φάει για την υμνητική κριτική που είχα γράψει για μια ταινία του πριν από μερικά χρόνια.

Προχθές πάντως που ανέβηκε τα κόκκινα σκαλιά για την επίσημη προβολή της τελευταίας ταινίας του «Η Παράξενη Περίπτωση της Αντζέλικα», το χειροκρότημα ήταν απίστευτο.

Κεντρικός ήρωας του, ένας νέος φωτογράφος, ο οποίος δέχεται ξαφνικά μια επείγουσα κλήση μέσα στη νύχτα. Μια πλούσια οικογένεια του ζητά να κάνει το τελευταίο πορτρέτο της κόρης τους που πέθανε λίγες μέρες μετά τον γάμο της. Τραβώντας τις φωτογραφίες θα μπορέσει να μπει μέσα στο πνεύμα της. Φαντασία και ποίηση συναντιούνται όπως συχνά συμβαίνει στις ταινίες του, ενώ ακούγονται και συζητήσεις για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την παγκόσμια οικονομική κρίση, την στιγμή που οι χαρακτήρες είναι ντυμένοι με ρούχα εποχής.

Άλλο ένα παράδοξο για τον Ολιβέιρα: η πιο παραγωγική και ενδιαφέρουσα περίοδος της καριέρας του άρχισε το 1985 με την ταινία «Το Ατλαζένιο Γοβάκι». Ήταν 75 χρονών. Στα επόμενα χρόνια κατάφερε να γυρίσει 23 ταινίες.

Πριν από λίγο καιρό ρώτησαν τον Κλιντ Ιστγουντ τι γνώμη έχει γι αυτόν -πιο πολύ με αστικό θρύλο μου μοιάζει αυτή η ιστορία, αλλά έχει πλάκα. Τι είπε λοιπόν ο, κατά 22 χρόνια νεότερος, Ίστγουντ; «όταν τον συναντήσω θέλω να τον ρωτήσω ένα πράγμα: τι μάρκα ουίσκι πίνει».

ΟΡΕΣΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ