63ο ΦΚΘ: Κάναμε «Ησυχία 6-9» για να ακούσουμε το «Listener» και το «Σχέδιο 75»

Οι νέες ταινίες του Χρήστου Πασσαλή, Στιβ Μπουσέμι και Πίτερ Στρίκλαντ, έκαναν πρεμιέρα στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (3-13 Νοεμβρίου 2022).

Ανταπόκριση: Άντυ Δημοπούλου, Γιάννης Βασιλείου, Νεκτάριος Σάκκας
63ο ΦΚΘ: Κάναμε «Ησυχία 6-9» για να ακούσουμε το «Listener» και το «Σχέδιο 75»

«What if God was one of us, just a slob like one of us», αναρωτιόταν η Τζόαν Όσμπορν στο γνωστό hit των ‘90s και αναρωτιέσαι κι εσύ αν ο Στιβ Μπουσέμι το είχε στο μυαλό του όταν αποφάσιζε να σκηνοθετήσει τις «Νυχτερινές Συνομιλίες» (Τhe Listener). Η ηρωίδα του εργάζεται σε μια τηλεφωνική γραμμή αλληλοβοήθειας, χρησιμοποιεί το όνομα Μπεθ κι ακούει στωικά τις «προσευχές» όσων καλούν, σαν ένας αγαπητικός μικρός θεός στην άλλη γραμμή που δεν κρίνει και προσπαθεί να εντοπίσει το φωτεινό στοιχείο ακόμα και στις σκοτεινότερες εξομολογήσεις. Η δράση λαμβάνει χώρα σε μία και μόνο βάρδια, μέσα στο διαμέρισμά της, το ντεκουπάζ όμως είναι προσεγμένο και πέρα για πέρα κινηματογραφικό – όταν έρχεται η (αναπόφευκτη;) ώρα της δικής της εξομολόγησης, πρώτα θα τη δούμε μέσα από την κάσα της πόρτας και έπειτα θα μεταβούμε σε κοντινό.

Παραπέμποντας στον εγκλεισμό της τελευταίας διετίας που διόγκωσε το αίσθημα μοναξιάς και απομόνωσης αλλά ευνόησε και την ενδοσκόπηση, το λεπτοδουλεμένο σενάριο του Αλεσάντρο Καμόν μπορεί να επιχειρεί μια ευρύτερη καταγραφή συλλογικών προβλημάτων και προβληματισμών, μα στην πραγματικότητα εστιάζει στην ικανότητα μας (αλλά και στην ανάγκη μας) για καλοσύνη και συμπόνια. Και ο Μπουσέμι το αναδεικνύει μέσα από την χαρτογράφηση της γεωγραφίας του ανθρώπινου προσώπου, εκείνου της συγκλονιστικής Τέσα Τόμσον, που δίνει μια ερμηνεία δευτέρου επιπέδου, το μέγεθος του οποίου μόνο σε επαναληπτική προβολή μπορείς να αντιληφθείς πληρέστερα, όταν πια ξέρεις πέντε πράγματα παραπάνω γι’αυτή και αντιλαμβάνεσαι τι κρύβει ακόμα και ο πλέον ανεπαίσθητος μορφασμός σε όσα ακούει.

Κι έπειτα, αν ο Θεός ήταν όντως ένας από εμάς και κυκλοφορούσε ανάμεσα μας, είναι ανακουφιστικό να σκέφτεσαι ότι θα είχε τη μορφή και τη φωνή της Τέσα Τόμσον. Γιάννης Βασιλείου

Η πρώτη ελληνική ταινία του Διαγωνιστικού του φετινού ΦΚΘ που μας αποκαλύφθηκε, η «Ησυχία 6-9» του Χρήστου Πασσαλή, παρουσιάζει ευφάνταστα έναν κόσμο ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα. Σε αυτόν συναντιούνται τυχαία ο Άρης (Πασσαλής) και η Άννα (Αγγελική Παπούλια), για την ακρίβεια σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη γεμάτη κεραίες οι οποίες εκπέμπουν τις φωνές των Εξαφανισμένων, των κατοίκων της που χάθηκαν ξαφνικά και δίχως εξήγηση. Όσοι έχουν μείνει πίσω, κάνουν ησυχία 6 με 9 με την προσδοκία να ακούσουν τις φωνές των δικών τους. Σε αυτή την αλλόκοτη συνθήκη όπου όλοι βιώνουν με ένταση, ο Άρης και η Άννα ερωτεύονται. Μέχρι που και η Άννα εξαφανίζεται.

Στο ντεμπούτο του ως σόλο σκηνοθέτης (είχε προηγηθεί το «Η Πόλη και η Πόλη» που γύρισε μαζί με τον Σύλλα Τζουμέρκα), ο Πασσαλής συντονίζει ένα μελαγχολικό love story στις αλληγορικές συχνότητες της επιστημονικής φαντασίας και τα πικρά ραδιοκύματα ενός υπαρξιακού δράματος, στήνει με τη συνδρομή του διευθυντή φωτογραφίας Γιώργου Καρβέλα εικόνες αξιομνημόνευτες που άλλοτε μοιάζουν βγαλμένες από σελίδες του Στίβεν Κινγκ και άλλοτε από το ταρκοφσκικό «Στάλκερ», για να μεταμορφώσει τελικά το σενάριο που συνυπογράφει με την Ελένη Βεργέτη σε έναν κόσμο ελλειπτικό, αδιαπραγμάτευτα συναισθηματικό και έξω από την προσδοκία της αγάπης, τελεσίδικα μάταιο. Ένα σύμπαν στοιχειωμένου ρομαντισμού που δεν απαγκιστρώνεται ποτέ από τα δεσμά των στίχων της «Ιστορίας» που έκαναν γνωστή ο Πασχάλης με τους Olympians (τι όμορφη που ήταν η αγάπη μας, που λέγαμε κι οι δυο πως δε θα σβήσει). Νεκτάριος Σάκκας

Οι προβολές της μέρας περιελάμβαναν και τον αγαπημένο δημιουργό των «Berberian Sound Studio», «Δούκα της Βουργουνδίας» - και καλεσμένο μας στις Νύχτες Πρεμιέρας του 2018 με το «Στοιχειωμένο Ύφασμα» - Πίτερ Στρίκλαντ. Ο οποίος φέτος μαγείρεψε κινηματογραφικά ένα αλλόκοτα γκουρμεδιάρικο «Flux Gourmet». Πρωταγωνιστεί ο Μάκης Παπαδημητρίου στο ρόλο ενός αφηγητή και δημοσιογράφου με εντερικά προβλήματα, που ακολουθεί την καθημερινότητα μιας εξίσου δυσκοίλιας - μεταφορικά αυτή τη φορά - κοινοβιακής κολεκτίβας (μέλη της οποίας είναι η Αριάν Λαμπέντ και ο Άσα Μπάτερφίντ του «Sex Education») που συνδυάζει περφόρμανς με εξεζητημένες μαγειρικές και ένα κάτι σαν ιατρικό ινστιτούτο.

Γυρισμένο σε μια απόμερη έπαυλη που λειτουργεί ως δευτεραγωνιστής, «παιδί» μιας πανδημίας που ευνόησε παραγωγές κλειδωμένες σε ένα location και σχεδόν καταραμένο, αφού ξεκίνησε γυρίσματα πέντε φορές πριν ολοκληρωθεί, το «Flux Gourmet» είναι ένα αυτόματα αναγνωρίσιμο δείγμα της μοναδικής περίπτωσης του Στρίκλαντ. Όλες οι εμμονές, οι αναφορές και τα φετίχ του είναι εδώ: από τον σωματικό τρόμο, το giallo και την χιουμοριστικά ναρκοθετημένη προσέγγισή του στον θριλεροειδή ερωτισμό, ως την αμέριστη φροντίδα του για την ηχητική και μουσική επένδυση των ταινιών του. Κοινώς το σουρεάλ τρελόσπιτο του «Flux Gourmet», είναι μια ξεγυρισμένη φιλμική γκουρμεδιά, προορισμένη για τους φαν του Ελληνοβρετανού δημιουργού. Για τον οποίο, ας σημειώσουμε αντί επιλόγου το εξής: σε μια εποχή που το καλτ έχει γίνει αυτοσκοπός, ο Στρίκλαντ είναι καλτ από τη φύση του. Ανεπιτήδευτα. Νεκτάριος Σάκκας

Και ολοκληρώνουμε την ανταπόκριση της μέρας με το ντεμπούτο της Τσι Χαγιακάουα, που συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό. Στην προηγμένη δυστοπία της Ιαπωνίας θεσπίζεται το κυβερνητικό μέτρο «Σχέδιο 75» ως μια προσπάθεια μείωσης του μέσου όρου ηλικίας της χώρας. Με αυτόν τον τρόπο η «εξελιγμένη» ανθρωπότητα δίνει την «ευκαιρία» σε πολίτες 75 ετών και άνω να γίνουν «ιδανικοί αυτόχειρες» υπογράφοντας την ευθανασία τους με τον τρόπο της αρεσκείας τους, βοηθώντας το έθνος.

Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους της Χαγιακάουα, που έκανε πρεμιέρα στις Κάννες, προσπαθεί να απαλλάξει τους προγραμματισμένους εαυτούς μας από τα δεσμά του μάρκετινγκ της εκάστοτε εποχής και να αφήσει το συναίσθημα μας ελεύθερο προς πάσα κατεύθυνση και ηλικία. Μια κατά μέτωπο κριτική στους ρυθμούς της καθημερινότητας και μια ψυχρή διαπίστωση στο πόσο υπέροχα μονάχους και ανώδυνα παραγκωνισμένους αφήνουν οι νεώτεροι τους μεγαλύτερους. Κι ενώ παρακολουθούμε κάποιους νέους Ιάπωνες να αναζητούν το νόημα της ζωής στα συμφωνητικά θανάτου και στις στάχτες που βγαίνουν από τα κρεματόρια, μια ηλικιωμένη γυναίκα το βρίσκει στη ζεστασιά και τη σοφία που κρύβει ένα 15λεπτο τηλεφώνημα ή ένα απλό ηλιοβασίλεμα. Άντυ Δημοπούλου

Το ΣΙΝΕΜΑ cinemagazine.gr βρίσκεται στο 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (3-13 Νοεμβρίου 2022) και θα σας προσφέρει καθημερινές ανταποκρίσεις.

Διαβάστε περισσότερα:
63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Ενημερωθείτε αναλυτικά για το πρόγραμμα