Ο Νάνι Μορέτι γράφει, παίζει και σκηνοθετεί σε μια αυτοαναφορική κωμωδία για έναν σκηνοθέτη που ψάχνει να βρει τι θα κάνει με την ταινία του, σε διάφορα επίπεδα. Πώς θα την τελειώσει, πώς θα τη διανείμει, τι θα γίνει με τον παραγωγό του, χωράει στην πολιτική του ματιά μια ειλικρινής ερωτική ιστορία ή όχι; Και σα να μην έφτανε που δεν ξέρει τι θα κάνει με το δικό του φιλμ, έχει άποψη και για τις δουλειές όλων των άλλων.
Παρότι μια ολοκληρωτική επιστροφή του Μορέτι στο ύφος του «Αγαπημένο Μου Ημερολόγιο» ακούγεται παραπάνω από καλοδεχούμενη, το μεγάλο πρόβλημα του «A Brighter Tomorrow» είναι πως πέφτει και τσακίζεται μέσα σ' ένα χάσμα γενεών, βαθύ όσο και τα 30 χρόνια που μας χωρίζουν απ' την καλύτερη μέχρι στιγμής ταινία του. Εννοώ υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που έζησαν την σκηνοθετική ενηλικίωση μέσα από ένα σινεμά ανυποχώρητα προσωπικό, πολιτικό και ιδιόρρυθμο. Άνθρωποι που ίσως μειδιούν αυθόρμητα στην επανάληψη της λέξης «κομμουνιστής», αναλογιζόμενοι τη γραφικοποίησή της στα χρόνια της επέλασης του ευρωπαϊκού κέντρου. Να μας συγχωρεί ο κύριος Μορέτι, αλλά δεν ανήκουμε σ' αυτούς, που ενδεχομένως και με το δίκιο τους, διασκεδάζουν με την ακατάσχετη φιλολογία του.
Αυτή τη φορά ο Μορέτι «στέκεται» σε κλασικές ταινίες όπως ο «Ταξιτζής», η «Λόλα» και «Η Καταδίωξη» του Άρθουρ Πεν, αλλά και σύγχρονα φαινόμενα όπως η συνταγή του Netflix
Το «A Brighter Tomorrow» με όλες του τις κινηματογραφικές, φιλοσοφικές και μουσικές αναφορές ορίζεται από μια επιεικώς ξεπερασμένη εκδοχή μιας κάποιας pop κουλτούρας, μεσήλικης και μάλλον βαθιά ιταλικής (γιατί παραδέχομαι πως αν και μεγάλωσα σε Ιταλόφιλο σπίτι, δεν έχω την παραμικρή ιδέα το τι μπορεί να σημαίνουν οι ραδιοφωνικές επιτυχίες που ξεσηκώνουν η μία μετά την άλλη τον Μορέτι και τους ηθοποιούς του σε improptu μουσικοχορευτικά ξεσπάσματα). Φυσικά κι απ' την διαβόητη μανία του να επαναφέρει τις απόψεις του περί σινεμά, ρητορεύει κι εδώ διαρκώς απέναντι σε ανθρώπους που τελικά δεν έχουν καμία διάθεση να τον ακούσουν, χρησιμοποιώντας ατάκες αλιευμένες απ' το βιβλίο του μαρξιστή θεωρητικού κινηματογράφου που έπρεπε να είχε γίνει. Δυστυχώς για όλους μας δεν έγινε. Διατηρεί ωστόσο τη νηφαλιότητα, την απαραίτητη ορμή και το κύρος της κολυμβητικής κορμοστασιάς του, αναγκάζοντας όλους όσους μοιράζονται μαζί του ή απλά παρακολουθούν την οθόνη, να τον περιμένουν να τελειώσει.
Το έτερο μεγάλο πρόβλημα της ταινίας είναι ότι δεν τελειώνει. Κι αυτό συμβαίνει γιατί ο σκηνοθέτης της λέει απερίφραστα ότι δεν θέλει να την τελειώσει. Μάλλον επειδή διασκεδάζει αφάνταστα τη διαδικασία της ρομαντικής αυτοαναφοράς, που θα δοκιμάσει και τον πιο σκληροπυρηνικό από τους φανς του. Κυρίως επειδή ο Μορέτι υποδύεται μια ελαφρώς αφόρητη εκδοχή της γνώριμης, αλαζονικής μέσα στη διαλεκτική της περσόνας. Το οποίο ίσως να μην ήταν πρόβλημα αν ο Μορέτι έπαιζε για την κάμερα και όχι για το μόνιτορ. Έτσι ίσως είχε και ο θεατής έναν τρόπο, μια δίοδο, να τον ακολουθήσει στα πλατό όσο μονολογεί πράγματα που θα μπορούσαν να είναι ενδιαφέροντα, αφού αναλογίζονται το από που έρχεται και που οδεύει ο κινηματογράφος. Αντ' αυτού όμως παρασύρεται σε μια διαδρομή που αναμασά κουρασμένα αστεία για μαζική κατανάλωση στο κοινό άνω των 35. Σε μια ταινία που χορεύει και τραγουδάει με τη χάρη βαλσαμωμένου δημοδιδάσκαλου και τον ίδιο να περνάει τόσο καλά κάνοντάς τη που εύχεται να μην τελειώσει...
Μακάρι να μπορούσαμε να πούμε κι εμείς το ίδιο. Γιατί η δικιά μας ευχή είναι να μην ξεκίναγε.
Βρείτε συγκεντρωμένες όλες τις ανταποκρίσεις, κριτικές, νέα και αφιερώματα του φετινού Φεστιβάλ Καννών εδώ: www.cinemagazine.gr/cannes
Το ΣΙΝΕΜΑ / cinemagazine.gr ταξιδεύει στις Κάννες με την AEGEAN και σας προσφέρει καθημερινές ανταποκρίσεις. Το 76o Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών πραγματοποιείται 16 - 27 Μαΐου 2023.
