«After Earth»: Μια ωδή στη Σαϊεντολογία;

Σαν να μην έφτανε η κριτική και εμπορική αποτυχία του, το νέο μπλοκμπάστερ του Γουίλ Σμιθ έχει να αντιμετωπίσει και (βάσιμες) κατηγορίες για Σαϊεντολογική προπαγάνδα.

Από τον Ρωμανό Αργυρόπουλο - Ιωάννου
Τι θυμίζει η χαρακτηριστικότερη σκηνή του «After Earth»; Μα, το εξώφυλλο της «Βίβλου» των Σαϊεντολόγων.
Τι θυμίζει η χαρακτηριστικότερη σκηνή του «After Earth»; Μα, το εξώφυλλο της «Βίβλου» των Σαϊεντολόγων.

Ο Γουίλ Σμιθ έχει υπάρξει ένας από τους πιο αγαπητούς και συμπαθής σταρ του Χόλιγουντ, η παρουσία του σε μια ταινία ήταν εγγύηση επιτυχίας στα ταμεία και σχεδόν κάθε καλοκαιρινό μπλοκμπάστερ τού έχει ανοίξει στην πρώτη θέση του box office. Μέχρι τώρα.

Η τελευταία περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας «After Earth», στην οποία συμπρωταγωνιστεί στο πλάι του γιου του, Τζέιντεν Σμιθ, έκανε ένα απογοητευτικότατο άνοιγμα την προηγούμενη εβδομάδα στις ΗΠΑ (έμεινε πίσω και από τη «Συμμορία των Μάγων») και μέχρι στιγμής μπορούμε να μιλάμε για μια εισπρακτική αποτυχία για τα δεδομένα της παραγωγής, ενώ οι κριτικοί την έθαψαν για τα καλά κάνοντας λόγο για «μια από τις χειρότερες ταινίες της χρονιάς».

Αυτά, όμως, είναι μόνο λίγα από τα δεινά που έχουν προκύψει για την ταινία-προσωπική υπόθεση της οικογένειας Σμιθ, αφού τις τελευταίες ημέρες έχει δημιουργηθεί ντόρος στο Ίντερνετ, με μια σειρά άρθρων και αναλύσεων να την κατηγορούν για απροκάλυπτη προπαγάνδα υπέρ της Εκκλησίας της Σαϊεντολογίας.

Ο Γουίλ Σμιθ, βέβαια, αρνείται ότι έχει σχέση με την συγκεκριμένη σέχτα, αλλά τα στοιχεία δείχνουν άλλα. Πρόσφατα, δώρισε εκατοντάδες χιλιάδες δολαρίων σε Σαϊεντολογικούς οργανισμούς, ενώ αυτός και γυναίκα του, Τζέιντα Πίνκετ Σμιθ, ίδρυσαν ένα ιδιωτικό σχολείο που βασίζεται στα διδάγματα του Λ. Ρον Χάμπαρτ, ιδρυτή της Εκκλησίας της Σαϊεντολογίας και συγγραφέα pulp μυθιστορημάτων.

Πέρα από αυτά, όμως, πολλοί παρατηρούν ξεκάθαρους παραλληλισμούς των θεματικών και της εικονολογίας του φιλμ (που έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Σμιθ μαζί με τον Γκάρι Γουάιτ και το σκηνοθέτη Μ. Νάιτ Σιάμαλαν) με τις προβληματικές και τις πρακτικές της «θρησκείας του Χόλιγουντ». Στην ταινία, ο δυναμικός στρατηγός Σάιφερ (Γουιλ Σμιθ) και ο μαθητευόμενος στρατιώτης γιος του, Κιτάι (Τζέιντεν Σμιθ), βρίσκονται παγιδευμένοι στη Γη, η οποία εδώ και μια χιλιετία έχει εγκαταλειφθεί λόγω της οικολογικής καταστροφής. Με τον πατέρα του τραυματισμένο, ο Κιτάι πρέπει να ξεκινήσει ένα επικίνδυνο ταξίδι για να φέρει βοήθεια.

  • Η μνήμη και ο ρόλος της στις «ακροάσεις» της Σαϊεντολογίας ως όπλο επιβίωσης
    Η μνήμη και ο ρόλος της στις «ακροάσεις» της Σαϊεντολογίας ως όπλο επιβίωσης

Από την ατάκα της αφίσας που αναφέρει ότι «Ο κίνδυνος είναι αληθινός. Ο φόβος είναι επιλογή», μέχρι τη ρομποτική και χωρίς συναίσθημα ερμηνεία του Γουίλ Σμιθ (απέναντι στη χαρισματική και χιουμοριστική παρουσία που μας έχει συνηθίσει), οι ομοιότητες με την θρησκεία που θεωρεί τον φόβο και γενικώς τα συναισθήματα ως πηγή της ανθρώπινης αδυναμίας και αποσκοπεί στη δημιουργία ατόμων με απόλυτο ελέγχο των συναισθημάτων τους, είναι εμφανείς.

Σε μια σημαντική σκηνή της ταινίας, ο Γουίλ Σμιθ βοηθάει τον γιο του να ξεπεράσει τους φόβους του μέσα από τη διαδικασία της «ακρόασης», ένα αναπόσπαστο κομμάτι της Σαϊεντολογίας, που μάλιστα είχε προσομειωθεί και σε μια σκηνή του φετινού και συγγενούς θεματικά «The Master», όταν ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν ανακρίνει τον Χοακίν Φίνιξ για να τον ξαλαφρώσει από το παρελθόν του.

Μεγάλο ρόλο παίζει, επίσης, στην ταινία η έννοια της «αναβάθμισης», επίσης βασικό μέρος και αντικείμενο κριτικής της Σαϊεντολογίας που απαιτεί από τους πιστούς να πληρώσουν για να ανέβουν επίπεδο, αφού ο Κιτάι μοιάζει να περνά από επίπεδο σε επίπεδο, κάτι που οδήγησε πολλούς κριτικούς να μιλούν για «δομή βίντεογκεϊμ».

  • Δυναμικός πατέρας, άσωτος υιός και μια «ακρόαση» εξ αποστάσεως
    Δυναμικός πατέρας, άσωτος υιός και μια «ακρόαση» εξ αποστάσεως

Η πιο χαρακτηριστική και εμφανής αναφορά της ταινίας στη μυθολογία της Σαϊεντολογίας, όμως, είναι η τελική σκηνή της, η οποία λαμβάνει χώρα σε ένα ηφαίστειο, το οποίο μάλιστα βρίσκεται και σε αρκετό από το διαφημιστικό υλικό του φιλμ, και είναι όμοιο με το εξώφυλλο του ψευδοεπιστημονικού βιβλίου του Λ. Ρον Χάμπαρντ, «Dianetics» (=Διανοητική), από το οποίο ξεκίνησαν τα διδάγματα του και σήμερα θεωρείται κάτι σαν τη Βίβλο των Σαϊεντολόγων.

Αν λάβουμε υπόψιν μας και τη σημασία των ηφαιστείων στη συγκεκριμένη μυθολογία (δεν μπορούμε να το αναλύσουμε εδώ αλλά έχει να κάνει με εξωγήινους και παγιδευμένες ψυχές στα ηφαίστεια της Γης), τα κλεισίματα του ματιού του φιλμ στην διαβόητη «θρησκεία» θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο ακαδημαϊκής μελέτης.

Μερικοί, μάλιστα, βασίζουν σε αυτά ακριβώς τα κλεισίματα του ματιού και την εισπρακτική αποτυχία της ταινίας – υπενθυμίζοντας ότι την τελευταία φορά που κάποιος προσπάθησε να φέρει το ευρύ κοινό σε επαφή με τα διδάγματα της Σαϊεντολογίας μέσω της επιστημονικής φαντασίας ήταν το 2000 όταν ο Τζον Τραβόλτα παρουσίαζε το «Battlefield: Earth». Η ταινία ήταν βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Λ. Ρον Χάμπαρντ και, αφού απέτυχε παταγωδώς στα ταμεία, κέρδισε επάξια τον τίτλο μιας από τις χειρότερες ταινίες όλων των εποχών.

Μετά, λοιπόν, από όλα αυτά δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε αν ο Γουίλ Σμιθ θα έχει την ίδια τύχη με τον Τζον Τραβόλτα και τον έτερο διάσημο Σαϊεντολόγο, Τομ Κρουζ, οι οποίοι μετά από αμφιλεγόμενες δηλώσεις και δημόσια ξεσπάσματα έχασαν τη λάμψη που επί έτη τους συνόδευε και κατέληξαν τα ανέκδοτα της κινηματογραφικής βιομηχανίας.

Το μόνο «καλό» από την όλη υπόθεση είναι ότι το όνομα του σκηνοθέτη Μ. Νάιτ Σιάμαλαν δεν υπάρχει πουθενά στην προωθητική καμπάνια της ταινίας κι έτσι απέφυγε κάπως να συνδεθεί για άλλη μια φορά με μια αποτυχία επικών διαστάσεων και να βάλει άλλο ένα καρφί στο φέρετρο που κάποτε ήταν η πολλά υποσχόμενη καριέρα του.

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ