Η Μαρία Πλυτά υπήρξε η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτρια του ελληνικού κινηματογράφου. Η φιλμογραφία της περιλαμβάνει δεκαεπτά ταινίες που προβλήθηκαν μεταξύ 1950 - 1970 και το έργο της δίνει φωνή σε θηλυκότητες, προβλήματα και ιστορικά ζητήματα που ο κυρίαρχος, ανδροκεντρικός κινηματογράφος παραμέριζε.

Το βιβλίο «Μαρία Πλυτά: Η πρώτη σκηνοθέτρια του ελληνικού κινηματογράφου», που κυκλοφορεί από της Εκδόσεις Κλειδάριθμος, είναι ένας συλλογικός τόμος και ο πρώτος που της αφιερώνεται. Σε επιμέλεια της Μπέτυς Κακλαμανίδου, το βιβλίο περιλαμβάνει δεκαεπτά πρωτότυπες αναγνώσεις από καταξιωμένες και νέες φωνές των κινηματογραφικών, φεμινιστικών και πολιτισμικών σπουδών, οι οποίες φωτίζουν διεπιστημονικά το έργο της. Διαμεσολαβώντας θέματα φύλου, έμφυλης βίας, σεξεργασίας, νεωτερισμού και παράδοσης και ιστορικής μνήμης, μεταξύ άλλων, η φιλμογραφία της Πλυτά αποτελεί ένα μοναδικό αρχείο της μεταπολεμικής Ελλάδας και ταυτόχρονα μία πρόωρη φεμινιστική φωνή που αμφισβήτησε τόσο ιδεολογικές όσο και ειδολογικές συμβάσεις.

Στόχος αυτής της πρώτης έκδοσης που αφιερώνεται αποκλειστικά στη φιλμογραφία της Πλυτά είναι να παρουσιαστούν και οι δεκαεπτά ταινίες που σκηνοθέτησε, µέσα από δεκαεπτά κεφάλαια/αναγνώσεις. Έτσι, θα γίνει µια πρώτη γνωριµία του αναγνωστικού κοινού µε τη σκηνοθέτρια, µέσα από τη µελέτη της λειτουργίας και της σπουδαιότητας της θηλυκής µατιάς πίσω από την κάµερα, τις αδιαµφισβήτητες κινηµατογραφικές της ικανότητες και τη σηµαντικότητά της ως διαµεσολαβήτρια κοινωνικών, ιστορικών και έµφυλων θεµατικών. Η Πλυτά σκηνοθέτησε δεκαεπτά (17) ταινίες µεταξύ 1950 και 1970, πολλές από τις οποίες γνώρισαν σηµαντική εµπορική επιτυχία. Ωστόσο, το ελληνικό κοινό δεν γνωρίζει καν το όνοµά της. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί η Πλυτά απουσιάζει από τις περισσότερες ιστορίες του µεταπολεµικού ελληνικού κινηµατογράφου; Γιατί το έργο της παραµένει ανεξερεύνητο; Αυτά είναι µόνο κάποια από τα ερωτήµατα που προσπαθεί να απαντήσει αυτός ο συλλογικός τόµος.

Παρουσίαση του βιβλίου

Οι Eκδόσεις Κλειδάριθμος και η Αλυσίδα Πολιτισμού IANOS θα πραγματοποιήσουν την παρουσίαση του βιβλίου Μαρία Πλυτά: H πρώτη σκηνοθέτρια του ελληνικού κινηματογράφου σε επιμέλεια της Μπέτυς Κακλαμανίδου την Πέμπτη 23 Οκτωβρίου, στις 17:30, στον Ιανό, Σταδίου 24, Αθήνα.

Με την επιμελήτρια του βιβλίου θα συνομιλήσουν:

- Θανάσης Αγάθος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, ΕΚΠΑ
- Μιρέλλα Λεγάκη, Οικονομολόγος, Πρόεδρος Κινηματογραφικής Λέσχης Αγίας Παρασκευής

Την εκδήλωση θα συντονίσει η Ορσαλία- Ελένη Κασσαβέτη, Καθηγήτρια - Σύμβουλος ΕΑΠ / Συντονίστρια Τεκμηρίωσης, Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (ΦΚΘ).

Περισσότερα για την επιμελήτρια:

Η Μπέτυ Κακλαμανίδου είναι υπότροφος Fulbright και Καθηγήτρια Ιστορίας & Θεωρίας Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Τμήμα Κινηματογράφου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε Διευθύντρια του Αγγλόφωνου Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Film and Television Studies» (2019-2024). Είναι Επιστημονικά Υπεύθυνη του Ερευνητικού Προγράμματος με τίτλο «Plyta’s Uknown Cinema» (PUC) / «Ο Άγνωστος Κινηματογράφος της Μαρίας Πλυτά» (2025-28), το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης του ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. «3η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για μέλη ΔΕΠ και ερευνητές/τριες» (Αριθμός Έργου ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.: 24781). 

Περιεχόμενα:
- Η μητέρα στα Αρραβωνιάσματα (1950): Η έμφυλη βία ως «κρυφό» αφηγηματικό κέντρο
- Αναπαράσταση θηλυκοτήτων και αρρενωποτήτων στη Λύκαινα (1951)
- Η (ερωτική) στρατιωτική ζωή εν Ελλάδι: Για τον Βαφτιστικό (1952)
- Εύα (1953): Κινηματογραφικός μοντερνισμός, γυναικεία αυτενέργεια και αστική πλήξη
- Αμφίσημη νεωτερικότητα, φαντασματική παράδοση: Οι αντιφάσεις στο Κορίτσι της Γειτονιάς (1954)
- Φύλο και συναισθηματική ιστοριογραφία στη Δούκισσα της Πλακεντίας (1956)
- Τζιπ, Περίπτερο και Αγάπη (1957): Η κωμωδία ως όχημα για την εξέλιξη της κοινωνίας και του κινηματογραφικού μέσου
- Μόνο για μια νύχτα (1958): Ενσυνείδητη κινηματογραφική γραφή, γυναικεία ενδυνάμωση και ειδολογικές υπερβάσεις