«Ο χρόνος είναι σύμμαχος του Θόδωρου»

Η φορτισμένη συναισθηματικά αλλά και ενίοτε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανοιχτή συζήτηση «Μιλώντας για τον Θόδωρο Αγγελόπουλου» ήταν ο φόρος τιμής του 53ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τον μεγάλο Έλληνα σκηνοθέτη και το έργο του, λίγους μήνες μετά τον ξαφνικό θάνατό του.

Από τη Χριστίνα Λιάπη
«Ο χρόνος είναι σύμμαχος του Θόδωρου»

Η φορτισμένη συναισθηματικά αλλά και ενίοτε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανοιχτή συζήτηση «Μιλώντας για τον Θόδωρο Αγγελόπουλου» ήταν ο φόρος τιμής του 53ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τον μεγάλο Έλληνα σκηνοθέτη και το έργο του, λίγους μήνες μετά τον ξαφνικό θάνατό του.

Οι συμμετέχοντες ήταν όλοι δικοί του άνθρωποι, μέλη της «κινηματογραφικής του οικογένειας» και συχνοί συνεργάτες του: οι ηθοποιοί Εύα Κοταμανίδου και Ομέρο Αντονούτι, η βοηθός σκηνοθέτη σε πολλές ταινίες του, Μαργαρίτα Μαντά, η συνθέτης Ελένη Καραϊνδρου, ο φωτογράφος Δημήτρης Σοφικίτης και ο σκηνογράφος και ενδυματολόγος Γιώργος Ζιάκας, μίλησαν για την πρώτη τους συνάντηση με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τη δουλειά τους μαζί του, αλλά και την έμπνευση που αντλούσαν από αυτήν την επαφή.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Δημήτρης Εϊπίδης, πήρε πρώτος το λόγο και, συγκινημένος, παραδέχθηκε ότι του ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να μιλήσει για τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, φίλο του για 40 χρόνια, όταν αυτός δεν είναι πια εδώ και ολοκλήρωσε λέγοντας «την σημερινή μέρα τη βλέπω σαν γιορτή, τον Θόδωρο θα τον γιορτάζουμε για πάντα».

Η συναισθηματική φόρτιση ήταν η κοινή συνιστώσα και των υπόλοιπων ομιλητών χωρίς ευτυχώς τα όσα είπαν να περιοριστούν σε ανούσιους ύμνους - μιλούσαν με τρόπο ειλικρινή και πειστικό παρά τον αναμενόμενα υπερθετικό βαθμό των δηλώσεών τους. Επίσης αναζωογονητικό ήταν και το γεγονός ότι δεν δίσταζαν να παραδεχθούν και τα μειονεκτήματα του χαρακτήρα του σκηνοθέτη ή τις δυσκολίες της επαγγελματικής συνεργασίας τους, χωρίς όμως ποτέ αυτό να φαίνεται άκομψο - αντίθετα, αυτές οι στιγμές όπως και εκείνες που ξεχείλιζαν σεβασμό προς το ταλέντο του και ευγνωμοσύνη για τις εμπειρίες τους μαζί του, έφτιαξαν ένα προσιτό και όσο το δυνατόν περισσότερο αληθινό πορτραίτο ενός μεγάλου καλλιτέχνη, και εντός και εκτός πλατό.

Σε αυτό βοήθησαν και οι ενδιαφέρουσες ιστορίες από τα (συνήθως φοβερά δύσκολα) γυρίσματα, οι αποκαλυπτικές ιστορίες για την τελειομανία αλλά και την καθαρότητα του εκάστοτε οράματός του, και πάνω από όλα η διάχυτη διάθεση να τονιστεί η σημαντικότητα της παρουσίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου στις ζωές τους: όλες τους προσωπικές αναμνήσεις, «σαν ημερολόγια που δεν θα τυπωθούν ποτέ», όπως εξήγησε και η συντονίστρια Μαρία Κατσουνάκη (σωστή και ουσιαστική η παρουσία της), που δεν έμειναν στη εύκολη μυθοποίηση και συνέθεσαν μια συζήτηση, με τη συνοδεία χαρακτηριστικών πλάνων από τις ταινίες του (εξαιρετική επιλογή του κυρίου Σοφ), που σπάνια φλυάρησε.

Πάνω από όλα, αναδύθηκε η εικόνα του Θόδωρου Αγγελόπουλου ως ενός ανθρώπου που ήταν ευτυχής όταν ζούσε το γύρισμα και ενέπνεε έτσι βαθιά και τους γύρω του. Η Μαργαρίτα Μαντά το συνόψισε καλύτερα «Το γύρισμα ήταν ερωτική πράξη, ήταν πάρα πολλά πράγματα μαζί, αδρεναλίνη, ιερότητα, κατάνυξη, στοίχημα, κατάκτηση του αδύνατου - ήμουν πολύ τυχερή που το γνώρισα στη ζωή μου αυτό το σινεμά, για μένα υπήρξε δάσκαλος ψυχής.»

Η καλύτερη στιγμή, βέβαια, ήταν αναμφίβολα η σύντομη ομιλία του επί χρόνια συνεργάτη του, κυρίου Σοφικίτη, και η συγκινητική ιστορία που διηγήθηκε. Σε ένα από τα πολλά (και επικίνδυνα) ταξίδια του με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τον Μικέ Καραπιπέρη και τον Γιώργο Αρβανίτη σε αναζήτηση χώρων για γύρισμα, βρέθηκαν σε ένα πολύ μικρό χωριό της ελληνικής επαρχίας. Περπατώντας μέχρι εκεί (αφού δεν υπήρχε δρόμος για αυτοκίνητο), συνάντησαν δύο χωρικούς. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος τούς πλησίασε και τους είπε ποιος είναι και ότι ψάχνει ανθρώπους για γύρισμα. Μετά από μια παύση, στράφηκε ο ένας ντόπιος στον άλλο και του είπε: «Είναι ο σκηνοθέτης της ταινίας που είδαμε στα Γιάννενα [εννοώντας τον «Θίασο»]», και έπειτα στον ίδιο τον Αγγελόπουλο: «Δεν κατάλαβα πολλά, αλλά ήταν κάτι δικό μας». Και αυτό ήταν και ο καλύτερος έπαινος που άκουσε ποτέ ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ