Ο Ροβήρος Μανθούλης αποτελεί βιωματική σκέψη και κινηματογραφική καταγραφή της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας. Γεννημένος στην Κομοτηνή το 1929 και μέλος του ΕΑΜ των Νέων και συνέχεια της ΕΠΟΝ, έθεσε τον εαυτό του ενεργό μέτοχο των ιστορικών γεγονότων από νεαρή ηλικία. Ως φοιτητής στο Πάντειο κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική συλλογή του, με δάσκαλο τον ΝΙκηφόρο Βρεττάκο, και αργότερα σπούδασε κινηματογράφο και θέατρο στο Πανεπιστήμιο Syracuse της Νέας Υόρκης.
Το 1953, όταν επέστρεψε από την Αμερική, συνεργάστηκε με το «Θέατρο της Τετάρτης» του Ε.Ι.Ρ. και σνέλαβε τη διεύθυνση σπουδών στη Σχολή Ιωαννίδη και στη Σχολή Σταυράκου με συνεργάτες τον Γιάννη Μπακογιαννόπουλο και τον Γρηγόρη Γρηγορίου. Στη σχολή δίδαξε μέχρι το 1967, αφού με την κατάλυση της Δημοκρατίας από τη χούντα αυτοεξορίστηκε στη Γαλλία.
Στο μεταξύ είχε γυρίσει το 1958 το πρώτο ελληνικό ντοκιμαντέρ, το μικρού μήκους «Λευκάδα, Νησί των Ποιητών». Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του, αποτέλεσε και το εναρκτήριο λάκτισμα για την προώθηση και διάδοση του είδους στην χώρα. Το 1960 ίδρυσε με τους Γιάννη Μακογιαννόπουλο, Ηρακλή Παπαδάκη, Φώτη Μεσθεναίο και Ρούσσο Κούνδουρο την «Ομάδα των 5» με στόχο την κινηματογραφική εκπαίδευση του κοινού και της πολιτείας. Οι ταινίες που σκηνοθέτησε, όπως τα «Η Ακρόπολη των Αθηνών» (1961), «Η Πιο Μεγάλη Δύναμη» (1961), «Άνθρωποι και Θεοί» (1965) σημείωσαν διεθνή, ακαδημαϊκή και τηλεοπτική πορεία, ενώ εγχώρια έκανε τεράστια εμπορική επιτυχία με τις ταινίες «Κυρία ∆ήμαρχος» (1960) με τους Γεωργία Βασιλειάδου, Βασίλη Αυλωνίτη και «Οικογένεια Παπαδοπούλου» (1961) με τους Ορέστη Μακρή, Ντίνο Ηλιόπουλο.
Ακολούθησαν πολυβραβευμένες ιστορικές και πολιτικές ταινίες, όπως τα «Ψηλά τα Χέρια Χίτλερ» (1963) με τους Θανάση Βέγγο, Βασίλη Διαμαντόπουλο και το κοινωνικά υποδόριο «Πρόσωπο με Πρόσωπο» (1966), ταινία που θριάμβευσε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ξεσήκωσε το κοινό και απέσπασε το Χρυσό Βραβείο Σκηνοθεσίας. Οι διθυραμβικές κριτικές της ταινίας απο τον διεθνή τύπο οδήγησαν το «Πρόσωπο με Πρόσωπο» στο Διεθνές Φεστιβάλ Νέου Κινηματογράφου της γαλλικής Ιέρ, όπου άνοιξε κατ' εξαίρεση το Φεστιβάλ την 21η Απριλίου του 1967, την ημέρα του πραξικοπήματος στην Ελλάδα. Αποτελεί σημαντική και τραγική συγκυρία το γεγονός πως ο Μανθούλης έφυγε 21 Απριλίου, 55 χρόνια μετά.
Στα χρόνια της Γαλλίας αφιερώθηκε στην προβεβλημένη σειρά ντοκιμαντέρ «Στην Αφίσα του Κόσμου», όπου είχε τη ευκαιρία να γνωρίσει σε μία ταραχώδη ιστορικά περίοδο προσωπικότητες όπως οι Τζόνι Χάλιντεϊ, Ζακ Μπρελ, Μικ Τζάγκερ, Ρούντολφ Νουρέγιεφ και να προσφέρει αποκλειστικές εικόνες από το έργο τους στο κοινό. Παράλληλα στην εκπομπή φιλοξένησε την Μελίνα Μερκούρη, την Μαρία Φαραντούρη και τον Μίκη Θεοδωράκη ρίχνοντας φως στην πολιτική κατάσταση της Ελλάδας. Ακολούθησαν το ντοκιμαντέρ «Ανεβαίνοντας τον Μισισιπή» για το αμερικανικό μπλουζ, το φιξιόν-ντοκιμαντέρ «Μπλουζ με Σφιγμένα Δόντια» και η μουσική σειρά «Μια Χώρα, μια Μουσική», που τον ταξίδεψε σχεδόν σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.
Μετά την πτώση της χούντας, ο Μανθούλης επέστρεψε στην Ελλάδα και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής του ανέθεσε την καλλιτεχνική διεύθυνση της ΕΡΤ. Διατήρησε τη θέση για ένα χρόνο με συνεργάτες τους Γιάννη Μπακογιαννόπουλο, Τόνια Μαρκετάκη, Πέτρο Μάρκαρη (μεταξύ άλλων), και εγκαινίασε την ιστορική και δημοφιλέστατη σειρά ντοκιμαντέρ «Παρασκήνιο», έδωσε πράσινο φως στην παραγωγή ελληνικών σίριαλ («Η Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια»), σύστησε τις «Μουσικές Βραδιές» με τον Γιώργο Παπαστεφάνου, διαμόρφωσε το ζωντανό «Κάθε Μεσημέρι» και φυσικά το «Μια Ταινία, Μια Συζήτηση», το συντονισμό της οποίας είχε αναλάβει ο Γιάννης Μπακογιαννόπουλος. Από τα πλέον σημαντικά παραλειπομενα της θητείας του, η καίρια συμβολή του που απέτρεψε την παραίτηση του Μάνου Χατζιδάκι από το Τρίτο Πρόγραμμα.
Την δεκαετία του '80 επέστρεψε στην κρατική τηλεόραση και γύρισε τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες», σειρά που βασίστηκε στην μυθιστορηματική τριλογία του Στρατή Τσίρκα και είναι μία από τις σημαντικότερες ελληνικές παραγωγές του είδους. Δυστυχώς οι «Ακυβέρνητες Πολιτείες» έχουν προβληθεί ελάχιστα εδώ, αλλά είχαν σημειώσει τεράστια επιτυχία στην Γαλλία. Το 1991, εκλέχτηκε Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Παρισιού, και ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες για την ανάδειξη του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού και των δημιουργών του στη Γαλλία.
Το τεράστιο αποτύπωμα του ρηξικέλευθου, μέγιστου Ροβήρου Μανθούλη, δύσκολα αποτιμάται με λέξεις. Εκφράζουμε ειλικρινά τα βαθιά μας συλλυπητήρια. Ανεκτίμητος.
