Το πρώτο κύμα αρνητικών αντιδράσεων προς το πρόσωπο της Ρόουλιγνκ ξεκίνησε στις 7 Ιουνίου του περασμένου χρόνου, όταν εκείνη έγραψε σε ένα tweet της το εξής διχαστικό: «Αν το φύλο δεν είναι αληθινό, τότε δεν υπάρχει έλξη μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Αν το φύλο δεν είναι αληθινό, η ζωή και η πραγματικότητα των γυναικών πρέπει να διαγραφεί. Γνωρίζω και αγαπώ τρανς άτομα, αλλά η αφαίρεση της έννοιας του φύλου αφαιρεί σε πολλούς τη δυνατότητα να συζητήσουν για τις ζωές τους. Δεν είναι μίσος όταν απλά λες την αλήθεια».
Όλο αυτό βέβαια ξεκίνησε από την εντελώς άκαιρη και άκρως χλευαστική πρώτη της ανάρτηση σχετικά με ένα πιο ισότιμο κόσμο για τα άτομα με εμμηνόρροια στην μετά Covid εποχή. «Άτομα με εμμηνόρροια. Είμαι σίγουρη πως υπάρχει μια λέξη για αυτούς τους ανθρώπους. Κάποιος να με βοηθήσει…Wumben; Wimpund; Woomud;». Εκείνη ήταν η αρχή, γιατί πολλοί της επεσήμαναν πως δεν είναι μόνο οι γυναίκες που έχουν εμμηνόροια, αλλά μεταξύ άλλων και τρανς αγόρια και non binary άτομα που δεν έχουν κάνει ακόμα τη μετάβαση.
Το αρχικό παραλήρημα περί πεποιθήσεών της για το φύλο και το πώς μπορεί να προσδιορίζεται ο καθένας ήρθαν και κατέληξαν σε εκείνο που εξόργισε όσους της επιτέθηκαν. Θεωρώντας (δική της) αλήθεια τα όσα είπε και αποφεύγοντας να ταυτίσει αυτές τις δηλώσεις με το μίσος που φέρουν, φούντωσε ακόμα πιο πολύ το σύννεφο που ήρθε.
Η Ρόουλινγκ που εδώ και μια εικοσαετία απασχολεί τον λογοτεχνικό, αλλά και τον κινηματογραφικό κόσμο, με έναν ήρωα που μέσα από την αγάπη πλησίασε τη ζωή, είναι απορίας άξιο πως κατάφερε να καμουφλάρει αυτές τις ρατσιστικές απόψεις της. Ο Χάρι Πότερ, ένας κόσμος μαγικός όπου όλα είναι ικανά να συμβούν, είναι από μόνος του μια αντίδραση σε αυτές τις προτάσεις που έφεραν ένα κύμα δυσφορίας, κυρίως από φανατικούς του ήρωα που δήλωσαν πως «τραυμάτισε τη σχέση που είχαν με τα βιβλία της».
Δεν ήταν όμως η πρώτη φορά που η Ρόουλινγκ καταφέρθηκε ανοιχτά εναντίον της τρανς κοινότητας. Ένα εξάμηνο πίσω από το επίμαχο tweet, η Ρόουλινγκ υποστήριξε ανοιχτά μια ερευνήτρια με το όνομα Μάγια Φορστάρτερ που απολύθηκε από τη δουλειά της γιατί δήλωσε πως το φύλο ενός ατόμου, το βιολογικό του φύλο δεν μπορεί να αλλάξει. Και τότε υπήρξαν αντιδράσεις, αλλά όχι από τους «διάσημους» φίλους της. Απλά έγινε κατανοητό πως μια τέτοια δήλωση έχει ρίζες και δεν είναι τυχαία λόγια ενός απογεύματος.
Εναντίον της Ρόουλινγκ τον Ιούλιο του ’20 βρέθηκε και ο Ντάνιελ Ράντκλιφ, ο αγαπημένος της κινηματογραφικός Χάρι Πότερ που έγραψε ορθά και κοφτά πως «οι διεμφυλικές γυναίκες είναι γυναίκες. Οποιαδήποτε δήλωση προς το αντίθετο διαγράφει την ταυτότητα και την αξιοπρέπεια του διεμφυλικού ατόμου και έρχεται σε αντίθεση με όλες τις συμβουλές που δίνονται από επαγγελματικούς οργανισμούς στο χώρο της υγείας οι οποίοι έχουν πολύ μεγαλύτερη εμπειρία στο θέμα σε σχέση με εμένα ή την Τζο».
Η αλήθεια είναι πως τα στοιχεία που δίνει η μη κερδοσκοποική οργάνωση Trevor Project, που ειδικεύεται στη διαχείρηση των προσωπικών κρίσεων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και την αποτροπή αυτοκτονιών κάνουν λόγο για ένα τρομακτικό ποσοστό της τάξης του 78% των διεμφυλικών ατόμων που έχουν πέσει θύματα βίας και διακρίσεων εξαιτίας της ταυτότητάς τους.
Στην ίδια γραμμή με τον Ράντκλιφ τάχθηκαν και ο Έντι Ρεντμέιν, πρωταγωνιστής και στα «Φανταστικά Ζώα» -παιδί κι αυτό της Ρόουλινγκ- αλλά και στο «Κορίτσι από τη Δανία» που υποδύεται μια τρανς γυναίκα, λέγοντας πως «διαφωνεί με τα σχόλια της Τζο», στηρίζοντας ξεκάθαρα τις τρανς γυναίκες. «Οι τρανς γυναίκες είναι γυναίκες, οι τρανς άντρες είναι άντρες και οι μη δυαδικές ταυτότητες υπάρχουν». Λέγοντας πως έχει διεμφυλικούς φίλους και συνεργάτες και το μόνο που «προτείνει» είναι να αφήσουν αυτούς τους ανθρώπους να ζήσουν ειρηνικά τις ζωές τους.
Κάποιους μήνες αργότερα όμως και λίγο πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα του νέου κεφαλαίου των «Φανταστικών Ζώων», χαρακτήρισε «αηδιαστική» την επίθεση που κάνουν στην Ρόουλινγκ, λέγοντας ωστόσο πως συνεχίζει να στηρίζει, χωρίς συζήτηση την τρανς κοινότητα.
Εννοείται πως και η Έμμα Γουάτσον, υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιώματων με πολλές συμμετοχές της σε οργανώσεις με ομιλίες της και δράσεις, ήταν απόλυτη και αληθινή: «Οι τρανς άνθρωποι είναι αυτοί που λένε πως είναι, και αξίζουν να ζήσουν τις ζωές τους χωρίς να τους ρωτούν συνέχεια ποιοι είναι και να τους αμφισβητούν», κάνοντας σημαία την αγάπη και τον σεβασμό που πρέπει να υπάρχει παντού στις σχέσεις των ανθρώπων.
Από την άλλη και η Σίνθια Νίξον, η Μιράντα του τηλεοπτικού «Sex and the City» χαρακτήρισε «επώδυνες» τις δηλώσεις της Ρόουλινγκ για την τρανς κοινότητα, μιλώντας και για τον τρανς γιο της Σάμιουελ: «Δεν ήταν ευχάριστο για εκείνον να ακούει κάτι τέτοιο, γιατί μεγάλωσε με τον Χάρι Πότερ. […] Τα βιβλία της μοιάζουν να στηρίζουν τους ανθρώπους με διαφορετικές επιλογές, οπότε η επιλογή της Ρόουλινγκ να επιλέξει μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων που ομολογουμένως είναι διαφορετική και περνάει δύσκολα, είναι στ’ αλήθεια εκτός τόπου και χρόνου. Ξέρω πως τάσσεται υπερ του φεμινισμού, αλλά αυτό δεν το καταλαβαίνω».
Ακόμα και οι εργαζόμενοι στην Hachette, που θα εκδόσει το νέο της βιβλίο με τίτλο «The Ickabog» αρνήθηκαν να δουλέψουν για λογαριασμό της, με τον οίκο να εκδίδει επιστολή λέγοντας πως «η ελευθερία του λόγου είναι ο ακρογωνιαίος λίθος των εκδόσεων».
Τέλος και η GLAAD, οργανισμός δικαιωμάτων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα ευθυγράμμισε τις ιδεολογίες της με τα παραπάνω σχόλια και τόνισε πως «το 2020 δεν υπάρχει δικαιολογία για τη στόχευση των τρανς ατόμων», ενώ μεμονωμένα, αρκετές τρανς προσωπικότητες μίλησαν για τις δηλώσεις της Ρόουλινγκ προσπαθώντας να τοποθετήσουν και τους εαυτούς τους μέσα σε αυτή τη συζήτηση. (διαβάστε εδώ αντίστοιχο άρθρο του Forbes)
Μετά το έντονο αυτό κύμα αντιδράσεων, η Ρόουλινγκ εξέδωσε μια επιστολή της στο διαδίκτυο, χωρίς όμως να απολογηθεί, αλλά αντίθετα έκανε τα πράγματα να μοιάζουν πιο έκρυθμα. Μίλησε για την ενδοοικογενειακή βία που έζησε στον πρώτο της γάμο, αλλά εκείνο που άναψε το φιτίλι είναι όταν έγραψε πως «κάποιος άντρας που λέει πως νιώθει γυναίκα μπορεί να μπει τόσο εύκολα στις γυναικείες τουαλέτες», ενώ σε άλλο σημείο -και χωρίς κανέναν ειρμό- κάνει λόγο πως θα μπορούσε πολύ εύκολα να γίνει ο γιος που ο πατέρας της τόσες φορές ανοιχτά είχε πει πως ήθελε. Αυτό για να υπερτονίσει τη δύναμη της τρανς κοινότητας στο Ίντερνετ, κάτι που δεν θα μπορούσε να βρει στο περιβάλλον της.
Όλα αυτά κατέδειξαν έναν άνθρωπο που με μια λανθασμένη γνώμη, εμμένει εκεί και πηγαίνοντας κυριολεκτικά γύρω γύρω, κλείνει τ’ αυτιά της και συνεχίζει να ενισχύει τις αντιλήψεις μιας cis γυναίκας, που λογικά δεν έχει συνειδητοποίησει πως έχει επηρεάσει εκατομμύρια ανθρώπους, μέσα σε αυτούς και πολλά τρανς άτομα -τότε ή τώρα-, και με αυτή τη στάση και τα λόγια τους προσβάλλει.
Η Warner, η εταιρία που εκπροσωπεί τα κινηματογραφικά έργα και ετοιμάζει την τρίτη ταινία των «Φανταστικών Ζώων» -και απομάκρυνε τον Τζόνι Ντεπ μετά τη χαμένη δικαστική διαμάχη σχετικά με τις κατηγορίες περί βάναυσης συμπεριφοράς στην Άμπερ Χερντ- σε ανακοίνωσή της στήριξε τη διαφορετικότητα, αλλά δεν πήρε ξεκάθαρη θέση, τονίζοντας οτι εκτιμά το έργο της Ρόουλινγκ. Λογικά είναι πάρα πολλά τα λεφτά για να ανοίξει έναν πόλεμο εναντίον της.
Τώρα, μετά από όλα αυτά και σίγουρα και περισσότερα, έρχεται ο Ρέιφ Φάινς, ο ηθοποιός που ζωντάνεψε τον λόρδο Βόλντεμορτ στις τελευταίες ταινίες της σειράς.
«Δεν καταλαβαίνω το δηλητήριο που ρίχνουν στην Τζόαν». Αυτά ήταν τα λόγια του ηθοποιού που ξεκάθαρα στέκεται στο πλευρό της, χαρακτηρίζοντας τις αντιδράσεις εναντίον της υπερβολικές και ενοχλητικές, λέγοντας πως μπορεί να καταλάβει τη θέρμη ενός επιχειρήματος, αλλά είναι παράλογα έντονες, ιδιαίτερα οι απόψεις εκείνων των ανθρώπων που διαφέρουν από άλλους. Φυσικά μιλώντας για όσους, με βαριά και «βιτριολική» όπως λέει, φρασεολογία βρέθηκαν απέναντί της.
Με αυτές του τις δηλώσεις διαχωρίζει τη θέση του σε σχέση με τους άλλους συμπρωταγωνιστές του από τη σειρά των ταινιών του Χάρι Πότερ, με έναν καινούργιο γύρο διαλόγου να ανοίγει.
Το πόσο μετανιωμένη θα επιστρέψει η Τζόαν Ρόουλιγνκ ή αν την αφορά να στρογγυλέψει την άποψή της, είναι το λιγότερο σε αυτή την διελκυστίνδα. Γιατί περί διελκυστίνδας πρόκειται, που τραβάει το σχοινί με απότομο και άγαρμπο τρόπο.