Η ιστορία είναι γνωστή (και) στα μέρη μας, τόσο χάρη στην ταινία του Φρανκ Μάρσαλ με τον Ίθαν Χοκ που υπήρξε μεγάλο hit της ιδιωτικής τηλεόρασης, όσο και λόγω της τακτικής επαναφοράς της από ενημερωτικές ιστοσελίδες εγνωσμένης και αμφιβόλου ποιότητας. Το 1972 ένα αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα Ράγκμπι της Ουρουγουάης συνετρίβη στα βουνά των Άνδεων. Με τις ομάδες διάσωσης να εγκαταλείπουν γρήγορα την προσπάθεια, οι επιζήσαντες – ο τίτλος της ταινίας του Μάρσαλ- ήταν αναγκασμένοι να περιμένουν να ζεστάνει ο καιρός. Όταν τα τρόφιμα τελείωσαν, στράφηκαν στον κανιβαλισμό.

Αν και βασισμένος σε άλλο βιβλίο από εκείνο που στηρίχθηκε η εκδοχή του 1993, ο Μπαγιόνα, που συνυπογράφει το σενάριο, επιστρατεύει κι αυτός το εύρημα της αφήγησης ενός από τους επιζήσαντες της αεροπορικής συντριβής. Το καλό είναι ότι παιδικές ασθένειες που μόλυναν την προηγούμενη αληθινή καταστροφή με την οποία καταπιάστηκε στο σινεμά, εδώ απετράπησαν. Αν το «Impossible» αποτελούσε «υπόδειγμα» exploitation σινεμά, στήνοντας ένα σκληρό μελόδραμα από μια αληθινή (και πρόσφατη) τραγωδία, στο «Society of the Snow» ο Ισπανός δημιουργός μεταχειρίζεται με μεγαλύτερη προσοχή το ανθρώπινο δράμα. Μπορεί, για παράδειγμα, η σκηνή της πτώσης του αεροπλάνου  να ωχριά σε σασπένς σε σχέση με χαρακτηριστικές που έχουμε δει στο σινεμά, μα ο Μπαγιόνα δεν την προσεγγίζει ως set-piece, δεν θέλει να μας κάνει να «διασκεδάσουμε». Είναι μόνο ένα απαραίτητο (κατ’ αυτόν) μέρος της παρατακτικής του αφήγησης, που καταλήγει σε μια τόσο ωμή κατάδειξη της σφοδρότητας της σύγκρουσης, ώστε να μην αφήνει περιθώρια για ..διασκέδαση εκ μέρους μας. Δεν ξεχνά εντελώς τον σκηνοθέτη είδους μέσα του, υπάρχει μια σεναριακή ανατροπή - χωρίς αυτές, δεν αντέχει- μα ούτε στήνει την ταινία του γύρω από αυτή, ούτε την εκτελεί επιδεικτικά, με τις φιοριτούρες ενός ταχυδακτυλοργού που ξέρει ότι μόλις τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια σου. Τέλος, δεν θα δείξει ποτέ γλαφυρές σκηνές κανιβαλισμού στο έργο, ως ένδειξη σεβασμού στα σώματα και στις ψυχές αυτών που, σε ώρα ανάγκης, έθρεψαν τους υπόλοιπους.

Να πού εντοπίζει το «θαύμα» των Άνδεων ο Μπαγιόνα, στο σκέλος της (αυτό)θυσίας. Εκεί που κάποιοι θα έκαναν λόγο για φρικωδία, αυτός βλέπει «μετάληψη». Ωστόσο,  καθώς παρακολουθείς την (προσεγμένη σε όλους τους τομείς) δημιουργία του, συνειδητοποιείς ότι πρόκειται για μια απλή, δραματοποιημένη αναπαράσταση του γεγονότος, για ακόμα μια ταινία επιβίωσης με αφορμή το εν λόγω δυστύχημα. Θεωρητικά, μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα ταινία υπάρχει στην ίδια τη διεργασία της λήψης της απόφασης για κανιβαλισμό, στην στάθμιση δικαιωμάτων και συμφερόντων, στη διαλεκτική γύρω από την πιθανή εναντίωση (ή μη) στο θετικό και, κυρίως, στο φυσικό δίκαιο. Μια άλλη ταινία, συναφής, υπάρχει στο μετά, στο βάρος, στο χρέος και στο κρίμα των επιζησάντων, στη στάση των οικείων των νεκρών και της κοινής γνώμης.

Δεν μας αρέσει και δεν είναι δουλειά μας να γράφουμε για την ταινία που θα θέλαμε να έχουμε δει, αυτή την ταινία θέλησαν και μπόρεσαν να κάνουν οι δημιουργοί, γι’ αυτή θα μιλήσουμε. Aπλώς, ως έχει, η «Κοινωνία του Χιονιού» είναιτο ανέβασμα ενός έργου που έχουμε ξαναδεί, με κάποιες βελτιώσεις στην κατασκευή, ώστε να τραβήξει κι ένα νεότερο κοινό, που αποφεύγει ταινίες που γυρίστηκαν τον προηγούμενο αιώνα. Είναι μια ταινία που θεωρεί τη δυναμική του δράματος προεξοφλημένη, λόγω της σύνδεσής του με την πραγματική ιστορία, και δεν χάνει ευκαιρία να μας το υπενθυμίσει. Κάνει τη δουλειά, ασφαλώς, μα, αν αναλογιστείς το «Orfanato» ή το «A Monster Calls», καταλήγεις στο συμπέρασμα ότι η πραγματικότητα περιορίζει τη φαντασία του ταλαντούχου Ισπανού δημιουργού.

**1/2