Ένα μήνα πριν από την έναρξη του επετειακού 50ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (13-22 Νοεμβρίου), η μεγαλύτερη προσωπικότητα που γνωρίζουμε μέχρι στιγμής ότι θα εμφανιστεί στη διοργάνωση είναι ο Βέρνερ Χέρτζογκ - ένα νέο που ανακοινώθηκε νωρίς, τον περασμένο Μάιο.
Καμία εξέλιξη
Άγνωστο παραμένει το τι μέλλει γενέσθαι, καθώς εξακολουθεί να μην υπάρχει κάποια εξέλιξη επί του ζητήματος, τόσο από την πλευρά της κίνησης των «Κινηματογραφιστών στην ομίχλη» όσο και από την πλευρά του Φεστιβάλ, που έχει προσκαλέσει επισήμως εδώ και καιρό τους σκηνοθέτες να προβάλουν τις ταινίες τους στη διοργάνωση.
Το αφιέρωμα, λοιπόν, στο έργο του 67χρονου Βέρνερ Χέρτζογκ, που τον τοποθέτησε ανάμεσα στους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες του νέου γερμανικού καθώς και του παγκόσμιου σινεμά, αποτελεί βασική συνιστώσα του διεθνούς προφίλ του Φεστιβάλ που ετοιμάζεται να γιορτάσει μισό αιώνα ζωής.
Η πλουσιοπάροχη ρετροσπεκτίβα στη φιλμογραφία του περιλαμβάνει 14 ταινίες (από το «Sings of life» του '68 και το «Αγκίρε, η μάστιγα του Θεού» του '72, έως το «Φιτζκαράλντο» του '82 και την «Αυγή της απόδρασης» του 2006), 30 ντοκιμαντέρ και 7 τηλεοπτικές δουλειές του, ενώ είναι σίγουρο ότι θα δημιουργηθεί το αδιαχώρητο στο μάστερκλας που θα δώσει (ο σκηνοθέτης θα τιμηθεί και με τον Χρυσό Αλέξανδρο για την προσφορά του στην Εβδομη Τέχνη).
-
Το «Φιτζκαράλντο», με τον Κλάους Κίνσκι, βραβευμένο στο Φεστιβάλ Κανών το 1982 για τη σκηνοθεσία του Βέρνερ Χέρτζογκ, θα προβληθεί στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος που έχει ετοιμάσει για τον Γερμανό δημιουργό το 50ό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο Χέρτζογκ θα τιμηθεί και με τον Χρυσό Αλέξανδρο για τη συμβολή του στην Εβδομη Τέχνη.
Τραβώντας μια κοινή συνδετική γραμμή μεταξύ του οραματικού κινηματογράφου του Χέρτζογκ που τάχθηκε στην εξερεύνηση της σκοτεινής πλευράς της ανθρώπινης φύσης, του ριζοσπαστικού φιλιππινέζικου κινηματογράφου με πρωτεργάτη τον Μπριλάντε Μεντόζα, του σερβικού με πρώτο όνομα τον Γκόραν Πασκάλιεβιτς, στο έργο του οποίου θα γίνει αφιέρωμα, αλλά και του «Experimental forum», που «τρέχει» για δεύτερη χρονιά, το φεστιβάλ έχει ως βασικό σύνθημα το ιδιότυπο ερώτημα «why cinema now?» («Γιατί το σινεμά τώρα;») και θέτει «ερωτήματα που αφορούν στη φύση και τον ρόλο του κινηματογράφου».
Ετσι, στο μικροσκόπιο μπαίνουν και ο Μεντόζα και ο Πασκάλιεβιτς. Αμφότεροι αποτελούν παλιούς γνώριμους της διοργάνωσης. Ο πρώτος άνοιξε θριαμβευτικά τον δρόμο, ώστε να ακουστούν οι κινηματογραφικές φωνές από τις Φιλιππίνες, γι’ αυτό και δύο ταινίες του -το βραβευμένο στο Φεστιβάλ Βερολίνου «Slingshot» και το βραβευμένο στις Κάνες «Kinatay»- θα προβληθούν στο μεγάλο αφιέρωμα που πραγματοποιούν φέτος οι Ημέρες Ανεξαρτησίας στον νέο φιλιππινέζικο κινηματογράφο.
Στο ίδιο αφιέρωμα περιλαμβάνονται πρόσφατα (των τελευταίων 4 χρόνων) βραβευμένα δείγματα της τέχνης Φιλιππινέζων δημιουργών, όπως είναι οι Λαβ Ντίαζ, Καβν ντε λα Κρουζ, Πέπε Ντιόκνο, Αντόλφο Αλίξ Τζούνιορ, Ράγια Μαρτίν, Τζον Τόρες, Σέραντ Αντονι Σάντσεζ και Τζιμ Λίμπιραν. Ολοι οι προαναφερθέντες θα δώσουν το «παρών» και θα συμμετάσχουν σε μια ανοιχτή συζήτηση με θέμα την άνθιση του σινεμά των Φιλιππίνων, το οποίο κινείται στην πλευρά του σκληρού ρεαλισμού.
Από την άλλη, το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια ρίχνει την κεντρική ματιά του στον 62χρονο Σέρβο Γκόραν Πασκάλιεβιτς, κατά βάση ουμανιστή δημιουργό. Ο ίδιος θα είναι στο φεστιβάλ, που θα τον τιμήσει με τον Χρυσό Αλέξανδρο, για να παρουσιάσει τις ταινίες του -συνολικά 13 μεγάλου μήκους και 2 μικρού μήκους- και να παραδώσει ένα μάστερκλας. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθεί και η τελευταία ταινία του, με τίτλο «Ταξίδια του μέλιτος», που αποτελεί και την πρώτη σερβοαλβανική συμπαραγωγή στα κινηματογραφικά χρονικά.
Στον βαλκανικό τομέα, ακόμη, συμπεριλαμβάνονται πρόσφατες ταινίες από τη Ρουμανία, τη Σερβία, τη Σλοβενία, την Τουρκία, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και την Κροατία. Εδώ ένα από τα πιο «δυνατά» φιλμ είναι το «Police, adjective» του Κορνέλιου Πορουμποΐου, που διακρίθηκε στις Κάνες τον περασμένο Μάιο με το βραβείο της FIPRESCI και της κριτικής επιτροπής στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα».
Για το τέλος αφήνουμε τις προτάσεις του Experimental forum που αναδεικνύει το αβάν-γκαρντ πειραματικό σινεμά. Εδώ θα γνωρίσουμε, μεταξύ άλλων, τον αντεργκράουντ σερβικό και γιουγκοσλαβικό κινηματογράφο του παρελθόντος, όπως και δύο μεγάλα ονόματα του μοντέρνου πειραματικού σινεμά, τους Χαρούν Φαρόκι και Χέινζ Εμινγκχολζ.
Επίσης, όσοι βρεθούν στο φουαγιέ του σιδηροδρομικού σταθμού της Θεσσαλονίκης, θα «συναντήσουν» το πειραματικό φιλμ σε καθημερινές προβολές ταινιών 16 mm, διάρκειας 60-70 λεπτών, από το κλασικό τρένο των αδελφών Λουμιέρ που άνοιξε το κεφάλαιο της Εβδομης Τέχνης μέχρι τα μοντέρνα φιλμ, όπως είναι το «Faux movements» του Πιπ Τσοντορόφ και το «Georgetown loop» του Κεν Τζέικομπς.
Αντα Δαλιάκα
