Άνεμος Ελευθερίας 1821

Ο «Άνεμος Ελευθερίας 1821» είναι μία πρωτότυπη μυθοπλαστική ταινία τεκμηρίωσης, που συνδυάζει επινοητικά τα ντοκουμέντα της Ιστορίας ως προς το έντονο παρασκήνιο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 με την ανάγκη για μυθοπλασία που εμπνέει το λαϊκό αίσθημα. Ο έμπειρος Στέλιος Χαραλαμπόπουλος έχει υπογράψει άλλωστε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα (και «πειραγμένα») ελληνικά ντοκιμαντέρ («Ημερολόγια Καταστρώματος - Γιώργος Σεφέρης», «Τη Νύχτα που ο Φερνάντο Πεσόα Συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη»), αλλά και μυθοπλασία που συνδιαλέγεται με την μυθ-Ιστορία («Τα Δάκρυα του Βουνού»). Εδώ ξεπερνά δημιουργικά τόσο τον σκόπελο μιας βάσης που θεωρεί δεδομένη την ιστορική αλήθεια όπως την έχει διδαχθεί στα θρανία, όσο και τους περιορισμούς του προϋπολογισμού (μία ιστορική ταινία απαιτεί πολλά χρήματα για να «γράψει» σωστά στην οθόνη) και καταθέτει μία ψύχραιμη ανάλυση που είναι εκπαιδευτικά χρήσιμη και κινηματογραφικά ευρηματική.

Με κεντρικό χαρακτήρα τον έμπορο και αφανή ήρωα του ‘21, Ιωάννη Φίλωνα, ο Χαραλαμπόπουλος μας ταξιδεύει από τις Κιτριές της προεπαναστατικης Πελοποννήσου ως την Βιέννη και το Ιάσιο χρησιμοποιώντας ένα επινοημένο πρόσωπο για να διατρέξει μία τρικυμιώδη ιστορικά περίοδο. Ανάμεσα στην φαντασία και στην πραγματικότητα η ταινία αναδεικνύει την ουσία των γεγονότων προσφέροντας τις λεπτομέρειες της ενδελεχούς έρευνας μέσα από την προσεγμένη ανασύσταση και τις καίριες τοποθετήσεις των επιστημονικών συνεργατών. 

Η ενωτική προσπάθεια για το εθνικό όραμα, τα ιδεώδη του διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, η εκκλησιαστική συνδρομή και η εμπορική ναυτιλία, η δράση του Υψηλάντη και του Κολοκοτρώνη, όλες οι συνιστώσες της προετοιμασίας της Επανάστασης διαπερνούν την ταινία χωρίς ίχνος ακαδημαϊσμού και ενσωματώνονται εικονογραφικά με τους ιστορικούς χάρτες και τις πραγματικές (ή μη) λιθογραφίες. Οι αξιόλογοι συντελεστές της ταινίας στην φωτογραφία, το μοντάζ, το κάστινγκ και τον ήχο συνυπογράφουν με ιδιαίτερη επιμέλεια την υβριδική αφήγηση, διατηρούν μία ενότητα στην αίσθηση της περιόδου και συμπληρώνουν την καλαισθητική προσέγγιση. Κάποιες φορές η «πατίνα» του χρόνου μοιάζει να λείπει από την μυθοπλαστική ανασύσταση, αλλά ενδεχομένως το παραπάνω να αποτελεί καλλιτεχνική επιλογή μιας «ζωντανής» εικόνας που έρχεται από το παρελθόν. 

Σταδιακά ο Χαραλαμπόπουλος δημιουργεί μία φιλόδοξη και τεκμηριωμένη καταγραφή που θέλει να αποτελέσει μέρος της γενικής οπτικής παράδοσης του ‘21, ενός λαϊκού αναγνώσματος που εμπεριέχει αλήθεια και φαντασία με στόχο να εγείρει και να εμπνέει τη συλλογική αίσθηση, μια κινηματογραφική ηθογραφική πεζογραφία. Με αφορμή τον αστικό εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα της Ελληνικής Επανάστασης (που συνάδει με αντίστοιχες του 18ου-19ου αιώνα), προσεγγίζει την ιστορική μνήμη, ανοίγει διάλογο με το διερευνητικό παρόν και στοχάζεται φιλελεύθερα το μέλλον.