Ενημέρωση Γονέων

Πηγαίνοντας κατευθείαν στο ψητό μιας περιγραφής/αποτίμησης, να πούμε ότι υπάρχουν ολόθερμα και μεσοβέζικα τρία αστεράκια. Εδώ είναι τα δεύτερα. Είναι μια καλή ταινία, όχι μόνο επί μέρους αρετών αλλά και θεμελιωμένης κατασκευής, είναι όμως και μια χαμένη ευκαιρία που ξεκινά για το Έβερεστ και στα μισά γυρίζει πίσω για «άνετο» ορειβατικό περίπατο.

Στα καλά, τα…αυτοφυή μιας καταγωγής. Ο Χάλφνταν Ούλμαν Τέντελ, εγγόνι της Λιβ Ούλμαν και του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, δεν είναι στη θέση που είναι βυσματικά, βαστάει όντως από κάπου, το κύτταρο υπάρχει. Εκτός αυτού, Νορβηγός γαρ, «υπερέχει»: η Σκανδιναβία είναι η αφέντρα του ψυχοδράματος, του υπόγειου, του άρρητου/μυστικοπαθούς, του «δεν ξέρεις από που θα σου ’ρθει» νοσηρού. (Εδώ το πρώτο ύπουλο κρούσμα ξεκινά από μια ρινορραγία.)

Είναι αρκετά καλός σκηνοθέτης ώστε να μην χάσει τον τονικό έλεγχο της ατμόσφαιρας (είναι υποσχόμενα ζοφερή), αλλά ίσως είναι αδύνατον να χωρέσεις τόσο ετερόκλητες συλλήψεις

Πάνω στην αρχική συνταγή της επιτυχίας η δομή, το σχέδιο της ταινίας είναι θαυμάσιο. Πατώντας πάνω στον αναπόφευκτο 2^Ο Νόμο της Θερμοδυναμικής, η ταινία τον αντιστρέφει. Στην ενεργειακή μεταξύ μας πράξη αυτό που δύναται να εκλυθεί είναι μεγαλύτερο (αντί μικρότερο) από το καύσιμο, την πρώτη ύλη που του δόθηκε. Έτσι, ακόμα και αυτή η έννοια της εντροπίας «πολλαπλασιάζεται», οπότε και η χαοτική κίνηση γίνεται τρομακτική. Στα δικά μας; Ό,τι κάνεις προσλαμβάνεται και μεταλαμπαδεύεται επιδεινούμενο. Στον κόσμο της ταινίας; Οι αγαπημένοι μας γονείς, οι ανθρώπινες σχέσεις που μπορεί ενίοτε να αγιάζουν στην εγγύτητα αλλά κατά κανόνα συστρέφονται, διαστρέφονται και εκρήγνυνται πανταχόθεν. Κι όποιον πάρει ο Χάρος.

Η ιδέα του σεναρίου ότι θα κλείσουμε τρεις γονείς (μόνη μητέρα του κατηγορούμενου η Ρενάτε Ρέινσβε, θεαματική, αποξενωμένο ζευγάρι του φερόμενου ως θύματος ο Άντερς και η Σάρα, η Έλεν Ντόριτ Πέτερσεν-η μεγάλη ερμηνεία του έργου) σε ένα οίκημα και θα το βάλουμε να συζητά με τις αρχές του Ιδρύματος, φέρνει αμέσως στο νου τον «Θεό της Σφαγής» και υπόσχεται μισανθρωπικό μολότωφ αποκαλύψεων. Η καλύτερη ιδέα είναι ότι βαθμιαία η ιστορία πίσω από το (τελικά) ΜακΓκάφιν της (υποτιθέμενης;) κακοποίησης κρύβει γνήσια ψυχοδραματική ποιότητα - γνωστή ως ΠΟΠ της Σκανδιναβίας.

Όπως και να ‘χει, μια περίπτωση δημιουργού γεννήθηκε. (Και η Νορβηγία ξεμακραίνει ηγετικά στις πιο φορμαρισμένες ευρωπαϊκές κινηματογραφίες)

Το μπέρδεμα ξεκινά στον χειρισμό της ταινίας που «ξεπηδά» από την ταινία. Κι αν ο παππούς Ίνγκμαρ (προφανώς άδικος ο παραλληλισμός) πήρε μια παράδοση, την εμβολίασε με προσωπικές ονοματολογίες και παρέδωσε στην Ιστορία την ετυμολογία του κινηματογραφικού ψυχοδράματος, κρατώντας σχεδόν πάντα μια απλότητα δομής ώστε να κατέβει με βαθυσκάφος στην ψυχή μας, το εγγόνι (στο ντεμπούτο του) ακούει σειρήνες μοντερνισμού, ελληνικού weird, θεατρογενών τρυκ/ασκήσεων και μορφικής περιπλοκής που ανακατεύουν το έργο. Είναι αρκετά καλός σκηνοθέτης (και, έστω άτυπα, μοντέρ) ώστε να μην χάσει τον τονικό έλεγχο της ατμόσφαιρας (είναι υποσχόμενα ζοφερή), αλλά ίσως είναι αδύνατον να χωρέσεις τόσο ετερόκλητες συλλήψεις ικανοποιώντας και τους χαρακτήρες, και το δράμα και εμάς που τα βλέπουμε. Η ταινία χάνει τον μπούσουλα, το κέντρο βάρους της, την ενότητα και την ισορροπία της, μακρηγορεί και φαντάζει συναισθηματικά λειψή – αν όχι κάποτε και ελαφρώς στομφώδης.

Δικαιολογείται αυτό στις πρώτες ταινίες, σχεδόν ποτέ ντεμπούτο μέλλοντα μεγάλου δεν τα κατάφερε. Το ερώτημα είναι εάν τούτος θα σταθεί αντάξιος της εμβέλειας που στοχεύει (οπότε και κάπου στην 3^η, 4^η ταινία θα πρέπει να περιμένουμε κάτι μεγάλο), ή το χέρι δεν φτάνει αλήθεια εκεί που το μάτι λιγουρεύεται. Αξίζει σαφώς την προσοχή σας, άλλωστε δεν αποκλείεται και να βρείτε εσώτερες συνδέσεις που αδειάζουν την άνωθεν περιγραφή. Όπως και να ‘χει, μια περίπτωση δημιουργού γεννήθηκε. (Και η Νορβηγία ξεμακραίνει ηγετικά στις πιο φορμαρισμένες ευρωπαϊκές κινηματογραφίες.)