Η Σιωπηλή Καμαριέρα

Παίζοντας σε ένα θεματικό γήπεδο που ανέκαθεν υπήρχε στο σινεμά και τελευταία ακμάζει, η ταινία κινείται ανάμεσα στα κοντράστα της «Καμαριέρας» της Λίλα Αβιλές – που είχαμε πρωτοδεί στην Ελλάδα από τις 25^ες Νύχτες Πρεμιέρας – και τον σαρκασμό των «Παρασίτων» του Μπονγκ Τζουν Χο. Υπολειπόμενη και από τις δύο, είναι μια ταινία που στηρίζεται ολόκληρη στην διαφορά φτωχών και πλουσίων, στην περιγραφή ενός κόσμου που υποκρίνεται εξαιρετικά την δημοκρατική του ευαισθησία και τον σεβασμό των ατομικών πολιτικών δικαιωμάτων, ενόσω εξακολουθεί ανενόχλητα να προάγει μορφές δουλείας ενδεδυμένες νομιμότητα. Έναν κόσμο που οι έχοντες διατηρούν υπηρέτες ή, αλλιώς, εργαζόμενους που υποπληρώνουν ντροπιαστικά για «να τους κάνουν τη δουλειά». Υπό αυτή τη έννοια η στωικότητα της ηρωίδας μας δείχνει να συμβολίζει την (μοιάζει) αιώνια στάση της σιωπηρής πλειοψηφίας.

Η ταινία ξεκινά με ένα ευφυές πλάνο. Βλέπουμε μια πολυτελή εξωτερική έκταση μιας έπαυλης κι αιφνίδια μπαίνει στο πλάνο η υπηρέτριά μας να καθαρίσει το ήδη αστραφτερό τζάμι που δεν βλέπαμε ότι μεσολαβεί. Έτσι, με ένα ακίνητο πλάνο και μόνο, η ταινία έχει δείξει πολλαπλά σήματα: Αυτό που βλέπουμε δεν είναι αυτό που βλέπουμε, αυτό που βλέπουμε καλλωπίζεται από κάποιον αόρατο που μεσολαβεί πάντα, ενώ και η καμαριέρα (μια τέλεια Πάουλα Γκριμάλντο) σπάει τον 4^ο τοίχο κοιτάζοντάς μας (ίσως και ξεβολεύοντάς μας) από την οθόνη που νομίσαμε κάτι άλλο από αυτό που είναι.

Παρακάτω η ταινία δεν έχει ανάλογες στιγμές έμπνευσης, πλην ίσως της σεναριακής χρήσης του σεξ ως πράξης αισθησιακής μεν με πολιτικά αποτελέσματα δε. Αντί εμπνεύσεων έχει ένα ατού που κάπου γίνεται και ελάττωμα. Προσδιοριζόμενη μέσα από την αντιδιαστολή πλουσίων/φτωχών, σαρκάζει διαρκώς επισημαίνοντας τον κόσμο της εργασίας που αγωνιά να προφτάσει, καθώς βρίσκεται στην υπηρεσία μιας γκαλερίστα που πουλάει αέρα (μια θαυμάσια σπόντα στο χρηματιστηριακού τύπου τίποτα που ανταλλάσσει μεταξύ του ο μεσάζων κόσμος, κυρίως, των εικαστικών τεχνών σήμερα), ενός συζύγου που ενδιαφέρεται βασικά μην του χαλάσουν οι γάτες τον λαχανόκηπο (…) και δύο παιδιών-τύπων της εποχής, μιας νεαρής insta-obsessive χαζοβιόλας και ενός party animal χαζοβιόλου που παίζει με κρυπτονομίσματα. Ο σαρκασμός αυτός γεννά μια ελεγχόμενη οργή που η ταινία κουλαντρίζει με το χιούμορ της και τον δυναμισμό της ηρωίδας, όμως στην πραγματικότητα σέρνει κατ΄αποκλειστικότητα την αφήγηση μια ταινίας η οποία στην βάση της είναι έως και δημαγωγικά αδιάφορη να χτίσει χαρακτήρες και δραματουργία. Απλά βλέπουμε, θυμώνουμε, «ικανοποιούμαστε» και περιμένουμε την βεβαίωση του φινάλε. Που φυσικά θα έρθει, «ικανοποιητικά», χωρίς όμως να είναι κάτι παραπάνω από μια ασήμαντη προσωπική νίκη, επ’ ουδενί ταξική.

Ως εκ τούτου το έργο δεν έχει πολιτική βαρύτητα, αντισταθμίζει όμως όσο μπορεί με αυτή του την παρατηρητικότητα, που όπως είπαμε θα εξοργίσει – τουλάχιστον αυτούς που δεν έχουν σκλάβους στην δούλεψή τους. Αν λειτουργεί κάπου κάπως πιο πολιτικά, είναι στην νέα επισήμανση ότι «οι μέρες της αφθονίας σας είναι μετρημένες» όταν κι άμα τα πόδια αποφασίσουν να κλωτσήσουν το κεφάλι που αποφασίζει τον δρόμο τους.