Πέρασμα

Η νέα ταινία του Λέβαν Ακίν («Και Μετά Χορέψαμε») ξεκινάει ενημερώνοντας το κοινό πως τα γεωργιανά και τα τούρκικα είναι και οι δυο γλώσσες «gender neutral» - ουδέτερες ως προς την έκφραση του φύλου τους - θέτοντας ευθύς εξαρχής το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα υπάρξουν οι ήρωές του, γεωργιανής καταγωγής, δημιουργού, σε τούτο το road trip δράμα που στέκεται με τρυφερότητα και ωμό ρεαλισμό απέναντι στους επιλεκτικά αόρατους της ζωής.

Η Λία (Αραμπούλι) είναι μια μοναχική γυναίκα που ζει στο Μπατούμι της Γεωργίας και έχει ως ύψιστο, προσωπικό σκοπό να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για να εντοπίσει τα ίχνη της ανιψιάς της, σε μια απόπειρα να εκπληρώσει την τελευταία ευχή της αδελφής της λίγο πριν εκείνη πεθάνει. Συνοδοιπόρος στο ταξίδι της θα είναι ένας νεαρός, ο Άτσι (Κανκάβα) ο οποίος δράττεται της ευκαιρίας να βρει τη μητέρα του, συνοδεύοντας τη Λία ως οδηγός και μεταφραστής της. Η αναζήτηση της Τέκλα θα αποδειχτεί δύσκολη υπόθεση και όπως όλα δείχνουν, αυτό θα είναι ένα ταξίδι από το οποίο κανένας από τους δυο δεν θα επιστρέψει ξανά ο ίδιος.

Αλμοδοβαρικά καμωμένο το σύμπαν του Ακίν ο οποίος δεν γίνεται ποτέ υπερβολικός και εκβιαστικά μελοδραματικός στη σκιαγράφηση της τρανς κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, με τον ίδιο να ακολουθεί μια αφηγηματική πορεία όχι πρωτότυπη σε σύλληψη, αλλά σίγουρα συγκινητικά ανθρωποκεντρική, φέρνοντας σε πρώτο πλάνο όχι μονάχα τα τρανς άτομα, αλλά και τους μετανάστες, τους επαίτες, τους άστεγους και τα ορφανά παιδιά, κατασκευάζοντας ένα μωσαϊκό ανεπιθύμητων ψυχών που παλεύουν για την επιβίωση και την αποδοχή σε μια μεγαλούπολη-χωνευτήρι ονείρων και ελπίδας.

Ακόμα και υπό αυτό το πρίσμα όμως, ο πεσιμισμός της μη ανθρωπιάς αποτραβιέται σιγά σιγά, αφήνοντας να λάμψει η αλληλεγγύη και η (αυτό)φροντίδα των εν λόγω ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν την καθημερινότητα δίχως μεμψιμοιρία, αλλά ως μια ακόμη μέρα αναγκαίας επιβίωσης επειδή έτσι λειτουργεί ο κόσμος, όχι μόνο για εκείνους, μα για όλους. Εκεί έγκειται και η σκηνοθετική διαφοροποίηση του Ακίν από άλλες ταινίες κοινού περιεχομένου, στο γεγονός πως επικεντρώνεται στη κανονικότητα ενός μικρόκοσμου, όπως αυτός εντάσσεται σε έναν μακρόκοσμο, εν προκειμένω αυτόν της Κωνσταντινούπολης.

Η ταινία θα «έχανε» σε ερμηνευτικό επίπεδο χωρίς την πληθωρική παρουσία της Αραμπούλι, που με τη στωικότητα και τα αυστηρά, σμιγμένα χείλη της, αποτελεί την προσωποποίηση μιας άλλης γενιάς, μιας γενιάς που δεν αποδέχεται και δεν αγαπά σκοτώνοντας «κατά λάθος» τα παιδιά (της) που νοιώθουν και αισθάνονται αλλιώς. Εδώ το βάρος μιας ολόκληρης εποχής πέφτει στους δικούς της ώμους, με τη Λία αφενός να κρατάει την υπόσχεση στην αδελφή της, αφετέρου να αποζητά προσωπική συγχώρεση και λύτρωση από την ανιψιά της, γι’ αυτό και η εύρεσή της αποκτά, σταδιακά, διαστάσεις εσωτερικής τραγωδίας.

Η κινηματογράφηση της Λιζάμπι Φρίντελ συμβάλει τα μέγιστα στη δημιουργία μιας πολυσυλλεκτικής, ανατολίτικης ατμόσφαιρας, με τις αδέσποτες γάτες της Κωνσταντινούπολης να κλέβουν τις εντυπώσεις, σε έναν προφανή παραλληλισμό με τους «αδέσποτους» χαρακτήρες της ταινίας. Με τον ίδιο τρόπο που κάποιες γάτες διαλέγουν πιο μοναχικούς δρόμους και άλλες καταλήγουν να δημιουργούν συντροφικές ομάδες, έτσι και οι ήρωες στην ταινία του Ακίν συνδέονται με σχέσεις οικογένειας και δεσμούς ζωής, όχι αίματος.

Το «Πέρασμα», που πραγματοποίησε την πανελλήνια πρώτη του στις 30ές Νύχτες Πρεμιέρας, είναι ένα φιλμ κυριολεκτικού, χωρικού περάσματος (της ηρωίδας από τη μια χώρα στην άλλη), φυλετικού και γενεαλογικού «περάσματος» επίσης. Αν αρέσκεστε στα μετρημένα δράματα φεστιβαλικών προδιαγραφών, αυτή εδώ είναι η ταινία σας.