Ηeretic

Στο «Heretic», που έρχεται για να κλείσει μια πολύ παραγωγική χρονιά για το σινεμά τρόμου, δύο νεαρές Μορμόνες πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα διδάσκοντας τον Λόγο σε ανθρώπους που το ζήτησαν. Ένα από τα «ραντεβού» τους είναι με τον κύριο Ριντ –Reed, αλλά ηχητικά όπως read. Εκείνος αποδεικνύεται διαβασμένος, πεπεισμένος ότι μπορεί να τις διαβάσει και μάλλον επικίνδυνος. Η πίστη τους στην καλοσύνη του τις εμποδίζει να διαβάσουν με τη σειρά τους τα πολλαπλά red flags κι όταν πια συνειδητοποιούν την απειλή, είναι αργά.

Ποια απειλή, όμως; Το πρώτο, ωραίο κόλπο των Σκοτ Μπεκ και Μπράιαν Γουντς είναι ότι κρατούν την ακριβή φύση της απειλής απροσδιόριστη για ώρα και διατηρούν κι εμάς σε εγρήγορση, σε ένα εξαιρετικό πρώτο μέρος, όπου τα παναρίσματα του φακού σκανάρουν το δωμάτιο, αναζητώντας πρώτα την πηγή του κινδύνου κι έπειτα την έξοδο διαφυγής. Σε αυτό το τμήμα της ταινίας ο διάλογος πρωτοστατεί. Από τη σιωπή του σεναρίου του «Ένα Ήσυχος Μέρος», οι δυο δημιουργοί περνούν στο άλλο άκρο, με το σασπένς να προκύπτει κυρίως μέσω του (καλογραμμένου) διαλόγου και του Χιου Γκραντ. Σε μια ιδιοφυή περίπτωση casting αλλά και ερμηνευτικής προσέγγισης, ο Βρετανός ηθοποιός υποδύεται τον  κύριο Ριντ με την ίδια ευγένεια, θετική διάθεση και χαλαρότητα με την οποία τον έχουμε συνηθίσει στις ρομαντικές κομεντί. Η πρόταση που βγαίνει από το στόμα του μπορεί να στάζει φαρμάκι και να εγκυμονεί κινδύνους, μα το χαμόγελο μένει ζεστό, οι τρόποι συμπίπτουν με αυτούς ενός «σωστού» τζέντλεμαν, ενώ οι διακυμάνσεις της φωνής και η κινησιολογία παραπέμπουν σε εγκάρδιο πλην μετρημένο ομιλητή TED-X.

Ο κυριος Ριντ επιχειρεί να θέσει σε δοκιμασία την πίστη των κοριτσιών με μια σειρά από δοκιμασίες και με επιχειρηματολογία δεδομένα αρεστή σε σκεπτικιστές και άθεους στο κοινό. Δεν είναι, όμως, ταινία σκεπτικιστή, ούτε άθεου το «Heretic», παρά τα αιρετικά λογύδρια του μοχθηρού ανταγωνιστή του. Οι Μπεκ και Γουντς αγαπούν τον Σιάμαλαν, σκεφτείτε πως αναπαράγουν το χαρακτηριστικότερο πλάνο του «Σκοτεινού Χωριού» σε ένα προχωρημένο σημείο της ταινίας. Τον αγαπούν τόσο, που θα τον συναντήσουν ιδεολογικά σε ένα φινάλε το οποίο απαιτεί καλή πίστη από τον θεατή και ίσως λογαριαστεί για βεβιασμένο και αστήρικτο, αν αντιπαρατεθεί με τα πυκνογραμμένα επιχειρήματα του κυρίου Ριντ.

Κατά κάποιον τρόπο η ταινία τους είναι η απάντηση ενός πιστού στο (αριστουργηματικό και μαυρόψυχο) «Spoorloos» του Τζορτζ Σλούιζερ. Ναι, η εμμονική αναζήτηση της απόλυτης αλήθειας – εδώ της θρησκευτικής- μπορεί να οδηγήσει κυριολεκτικά και μεταφορικά στον εγκλωβισμό, αλλά κατά τους Μπεκς και Γουντς η αγνή, ειλικρινής πίστη είναι εκείνη που θα μας ελευθερώσει. Η (συμβολική) πεταλούδα μπορεί να εμφανίζεται και να εξαφανίζεται πονηρά, υπάρχει, όμως, και μια αχτίδα φωτός που κάνει σαφή τη θέση των δημιουργών. Ίσως διαφωνείς με αυτή τη θέση ή με τον τρόπο της, μα πρεσβεύει την καλή, μη φανατισμένη και παρηγορητική εκδοχή της θρησκευτικής πίστης κι έτσι είναι δύσκολο να τους κακίσεις.

Ευκολότερα μπορεί να απογοητεύσει η προσφυγή σε horror κοινοτοπίες μετά από ένα τόσο ατμοσφαιρικό πρώτο μισό και η υπόσχεση ενός κρεσέντου που τελικά υστερεί σε σχέση με τα προκαταρκτικά, δίχως απαραίτητα να σε αφήνει ανικανοποίητο. Και ξέρεις, όσοι αγαπάμε το είδος, ενίοτε απολαμβάνουμε τα προκαταρτικά περισσότερο από το κύριο event.