Χίτλερ εναντίον Πικάσο και των Άλλων

Οφείλω να αναφέρω, για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται, ότι η καλύτερη ταινία που έχει γίνει για το παραπάνω θέμα δεν ανήκει περιέργως στον τομέα του ντοκιμαντέρ, αλλά σε εκείνον της μυθοπλασίας. Την γύρισε το 1964 ο Τζον Φρανκενχάιμερ με πρωταγωνιστές τον Μπαρτ Λάνκαστερ και τον Πολ Σκόφιλντ και επρόκειτο για το συναρπαστικό «Τραίνο».

Επιστρέφοντας, ωστόσο, στο σινεμά τεκμηρίωσης και στο συγκεκριμένο φιλμ του Κλαούντιο Πόλι, αυτό που έχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, ασφαλώς, είναι το θέμα του, η ίδια η πραγματική ιστορία: μια αποτροπιαστική επιχείρηση λεηλασίας αριστουργημάτων από τον χώρο της τέχνης και από ολόκληρο τον κόσμο, ενορχηστρωμένη υπό τις διαταγές του Αδόλφου Χίτλερ και του Χέρμαν Γκέρινγκ. 

Οι δυο άντρες είχαν σκοπό να κοσμήσουν τα σπίτια τους, αλλά και το εσωτερικό ενός μουσείου με το οποίο φιλοδοξούσαν να ξεπεράσουν τον πλούτο και τη φήμη του Λούβρου. Τα έργα κατάσχονταν από μουσεία διαφόρων κατεχόμενων χωρών και από τις κατοικίες Εβραίων- ως επί το πλείστον- συλλεκτών, η συνολική επιχείρηση διεξήχθη καθ΄όλη τη διάρκεια του πολέμου και πολλές φορές οι αρπαγές συνοδεύονταν από ανθρώπινες θυσίες.

Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ συμπυκνώνει τα παραπάνω σε μια αρκετά συμπαγή αφήγηση από τον ηθοποιό Τόνι Σερβίλο, μαζεύει μαρτυρίες και γνώμες από ιστορικούς και συγγενείς όσων αναμετρήθηκαν μοιραία με τη ναζιστική λαφυραγώγηση και παραδίδει ένα ντοκουμέντο μετρημένων κινηματογραφικών αξιώσεων, όμως αναμφίβολης ιστορικής και εκπαιδευτικής αξίας.