Φανταστικοί Φίλοι

«Δεν καταλαβαίνω σε ποιον απευθύνεται αυτή η ταινία». «Ένα θέαμα πολύ ενήλικο για παιδιά, αλλά και παιδιάστικο για ενήλικες».  Είμαστε πεπεισμένοι ότι στις κριτικές για τους «Φανταστικούς Φίλους» θα βρούμε φράσεις σαν αυτές σε διάφορες παραλλαγές. Θα θέλαμε στο σημείο αυτό να κάνουμε μια διευκρίνιση, λοιπόν. Για εμάς, δεν είναι δουλειά της κριτικής να μαντέψει το κοινό μιας ταινίας, αυτή είναι δουλειά των διαφημιστών. Βέβαια, σε καιρούς που η κριτική διάγει υπαρξιστική κρίση, πασχίζοντας να ισορροπήσει στο κενό μεταξύ infotainment και σοσιομιντιακού ανταγωνισμού, δεν μας φαίνεται παράξενο το φαινόμενο, ο κριτικός έχει γίνει και λίγο διαφημιστής - συχνά του εαυτού του. Ναι, μπορεί μια παιδική ταινία να απευθύνεται και στους ενήλικες και είναι εντάξει. Ας μην ξεχνάμε ότι και η διασημότερη κινηματογραφική παιδαγωγός, η Μαίρη Πόπινς, είχε εμφανιστεί κυρίως για να συμμορφώσει τον κύριο Μπανκς και όχι για να προσέξει τα παιδιά του. Καλό θα ήταν, επίσης, να μην υποτιμούμε τα παιδιά και τη νοημοσύνη τους, μπορούν να καταλάβουν πράγματα, άλλωστε είμαστε σίγουροι ότι και οι άνθρωποι που γράφουν τα παραπάνω, παρακολουθούσαν και πιο ενήλικα θεάματα ως παιδιά. Κι εμείς βλέπαμε την «Ομίχλη» του Κάρπεντερ όταν ήμασταν δέκα  - γι’ αυτό βγήκαμε έτσι, θα έλεγε κανείς.

Το «IF» είναι μια ταινία με ένα δωδεκάχρονο κορίτσι που έχει χάσει τη μαμά του και φοβάται ότι θα συμβεί το ίδιο και στον πατέρα του, ο οποίος ετοιμάζεται για μια δύσκολη επέμβαση και βρίσκεται στο νοσοκομείο. Μόνη και φοβισμένη όπως νιώθει, χρειάζεται φίλους, έστω και φανταστικούς. Οι οποίοι στην περίπτωσή μας είναι πλάσματα που έπλασε η φαντασία άλλων παιδιών, απέκτησαν υλική υπόσταση και περιφέρονται από τότε στη Γη, αναζητώντας αποδοχή από τον ενήλικα που τους ξέχασε και την παρέα κάποιου άλλου παιδιού, που τους έχει ανάγκη. Ε, λοιπόν, δεν μπορεί να είναι πρόβλημα μιας παιδικής ταινίας το γεγονός ότι πραγματεύεται θέματα πιο σοβαρά, όπως η μοναξιά κι ο θάνατος, αν, φυσικά, τα διαχειρίζεται με τρόπο που δεν θα πλήξει την παιδικότητα του παιδιού – κι εδώ έτσι τα διαχειρίζεται. Ούτε υπάρχει πρόβλημα αν η πλοκή της είναι λίγο πιο σύνθετη - θα το ξαναγράψουμε, ας μην υποτιμούμε τα παιδιά.

Στο «IF είναι πρόβλημα η κεντρική ιδέα αφορά τη φαντασία και την παυσίπονη λειτουργία της, μα η ίδια η ταινία λίγο την επιστρατεύει. Πρόβλημα είναι ότι, αν και θέλει να χτίσει έναν φανταστικό κόσμο που συνυπάρχει με τον δικό μας, ο σκηνοθέτης Κραζίνσκι δυσκολεύεται να αναδείξει το μέγεθος του και να ενορχηστρώσει τη δράση ζωντανών και animated χαρακτήρων με τη δέουσα ενεργητικότητα και παλαβομάρα - δεν πέφτουμε ακριβώς από τα σύννεφα, και στο «Ένα Ήσυχο Μέρος» τα μεγάλα ατού ήταν το σενάριο και ο ηχητικός σχεδιασμός. Πρόβλημα είναι και η ανάγκη του να κλείσει την ιστορία με ένα μάλλον αχρείαστο twist, που, μοιραία, θα κάνει αρκετούς θεατές να σκέφτονται τον τρόπο που έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με όσα προηγήθηκαν, αντί να αφουγκραστούν το μήνυμα και να αφεθούν στη συγκίνηση της στιγμής, που φαίνεται να ήταν και το ζητούμενο.

Δεν μπορείς να κακίσεις, όμως, ένα τόσο καλόψυχο θέαμα κι ας έχει,να επιδείξει μόνο την καλοψυχία του. Ας ελπίσουμε την επόμενη φορά να την κομίσει μέσα από καντάρια έμπνευσης, αφηγηματικής συνέπειας και σκηνοθετικής δεξιότητας.