Jurassic World: Αναγέννηση

Υπήρξε μία εποχή, κάποιοι ενδεχομένως να αδυνατούν να τη συλλάβουν, που τα ψηφιακά εφέ δεν σάρωναν τον αμφιβληστροειδή προκαλώντας επιληπτικό επεισόδιο. Τότε, περισσότερα από τριάντα χρόνια πριν, ο Στίβεν Σπίλμπεργκ άνοιξε τις πύλες του «Jurassic Park» και προσκάλεσε για άλλη μία φορά το κοινό σε ένα αυστηρά μεθοδευμένο και ως επί το πλείστον «χειροποίητο» roller coaster αγωνίας και τρόμου, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη την πιο πρωτόγονη ιδέα: δεινόσαυρους. Μετά από 65 εκατομμύρια χρόνια, η κινηματογραφική ανάσταση των δεινοσαύρων προκάλεσε μαζική υστερία ορίζοντας ξανά την έννοια του μπλοκμπάστερ και το «Jurassic Park» κοινώνησε την αίσθηση του τεχνολογικού θαύματος με οικονομία στην αφήγηση, τοποθετώντας το μεγάλο θέαμα στις πραγματικές του διαστάσεις.

Οι κινηματογραφικές συνέχειες της τεράστιας εισπρακτικά επιτυχίας, αν και αποτέλεσαν κατάθεση λαϊκής επιταγής και ανάληψη χολιγουντιανού κέρδους, συμπλήρωσαν δειγματοληπτικά είδη δεινοσαύρων, ενίσχυσαν τη δράση, αλλά ξέχασαν κάτι βασικό: την αίσθηση της έκπληξης και τον εγγενή θαυμασμό που προκαλεί.

Στο «Jurassic World: Αναγέννηση» (την έβδομη ταινία του franchise) ο σκηνοθέτης Γκάρεθ Έντουαρντς που έχει ήδη διαπιστευτήρια στις διαγαλαξιακές μάχες («Rogue One») και στα μεταλλαγμένα μεγαθήρια («Γκοτζίλα»), αναλαμβάνει την κινηματογραφική εξέλιξη των προϊστορικών σαυρόποδων βασισμένος στο σεναριακό «γενετικό υλικό» της original ταινίας, τον σεναριογράφο Ντέιβιντ Κεπ. Στην «Αναγέννηση» το ενδιαφέρον του κοινού για τους δεινόσαυρους έχει ατονήσει και το βασικό στοιχείο της πλοκής θέλει μία ανομοιογενή ομάδα από τυχοδιώκτες χαλαρής βιοηθικής (Σκάρλετ Γιοχάνσον, Μαχερσάλα Άλι), παθιασμένους παλαιοντολόγους (Τζόναθαν Μπέιλι) και αδίστακτους φαρμακοβιομήχανους (Ρούπερτ Φρεντ) να ταξιδεύουν στον Ισημερινο για να αποσπάσουν γενετικό υλικό από τους δεινόσαυρους με σκοπό να κατασκευαστεί ένα πολύτιμο φάρμακο για καρδιαγγειακές νόσους. Ομολογουμένως, ένα ενδιαφέρον σεναριακό εύρημα, ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως η θέαση ενός πραγματικού δεινόσαυρου θα προκαλούσε με άνεση καρδιακό σε οποιονδήποτε άνθρωπο.

Με στόχο την εξεύρεση του δεινοσαυρικού DNA, αλλά και την νοσταλγική επιστροφή στο DNA της σειράς, το «Jurassic World: Αναγέννηση» σταδιακά αποκαλύπτεται ως ένας φόρος τιμής στις πρώτες δυο ταινίες, αλλά και ως ένα κινηματογραφικό salute στο εκτελεστικό αφεντικό Στίβεν Σπίλμπεργκ. Με σεκάνς που παραπέμπουν στα επικίνδυνα νερά του «Jaws» (η πρώτη συνάντηση με τον υδρόβιο Μοσάσαυρο), τις σπηλιές του «Ιντιάνα» (η φωλιά του ιπτάμενου Κετσαλκοάτλου), την εξωγενή απειλή των τριπόδων στον «Πόλεμο των Κόσμων» (η εμφάνιση του μεταλλαγμένου, δύσμορφου Ντιστόρτους Ρεξ στο φινάλε), η «Αναγέννηση» θέλει να είναι θεαματική, αλλά ανακυκλώνοντας όλα όσα έχει ήδη προσφέρει εξαντλητικά το franchise υπογραμμίζει ακούσια πως λίγα πράγματα έχουν απομείνει να ιδωθούν στα απολιθώματα των κινηματογραφικών δεινοσαύρων.

Σίγουρα ο Γκάρεθ Έντουαρντς ξέρει να σκηνοθετεί δράση, η κάμερα και τα οπτικά ευρήματα είναι εδώ για να ξαφνιάσουν τους θεατές που είναι εξοικειωμένοι με το ασύδοτο θέαμα, αλλά καμία σκηνή δεν είναι σε θέση να προκαλέσει δέος, αγωνία, έκπληξη, τρόμο, συγκίνηση με τον τρόπο που έχει ήδη βιωθεί στα «Jurassic Park» και στον «Χαμένο Κόσμο». Λείπει η αποτελεσματικότητα που φιλτράρει η ουσία. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τα ποτήρια που τρέμουν έξω από το κλουβί του T-Rex, την προβολή των αζωτούχων βάσεων στο κεφάλι του βελοσιράπτορα ή την άσκηση ύφους καθώς σπάει το τζάμι στο τροχόσπιτο της Τζούλιαν Μουρ; Κι αναφέρω τις συγκεκριμένες ταινίες, γιατί η «Αναγέννηση» θέλει να είναι κάπου ανάμεσα, μία στρεσογόνα βόλτα στο πάρκο και ένα περιπετειώδες δράμα επιβίωσης στη ζούγκλα. Ακόμα και η μουσική του Αλεξάντρ Ντεσπλά, που παρακολουθεί επισταμένα τη δράση, δεν καταθέτει κανένα αξιομνημόνευτο μουσικό θέμα και όταν δανείζεται από τον Τζον Γουίλιαμς τοποθετεί τα δοξασμένα πνευστά σε άκυρες στιγμές.

Η δυναμική Σκάρλετ Γιοχάνσον, ο συμπαθέστατος Τζόναθαν Μπέιλι, ο ρωμαλέος Μαχερσάλα Άλι και ο επαίσχυντα corporate Ρούπερτ Φρεντ σε συνδυασμό με μία οικογένεια που μπλέκει άθελά της στην αποστολή (ο πάτερ-φαμίλιας του Μανουέλ Γκαρσία-Ρούλφο είναι άλλη μία σπιλμπεργκική νότα), αποδεικνύονται θελκτικοί ξεναγοί στο νέο «Jurassic World», αλλά τελικά πόσο «νέο» είναι;

Η πρωτογενής λατρεία για τα θαυμαστά ερπετά που κυριάρχησαν στη Γη πριν από εκατομμύρια χρόνια είναι δεδομένη, διαχρονική και ίσως έμφυτη. Έχω έναν 4χρονο στο σπίτι που μπορεί να ονοματίσει όλα τα είδη που παρελαύνουν στην ταινία πριν τα αναφέρει ο Μπέιλι. Η κινηματογραφική τους εκμετάλλευση, όμως, έχει πάψει εδώ και καιρό να εντυπωσιάζει. Ακόμα και το στούντιο έχει παίξει εδώ και 10 χρόνια το χαρτί των μεταλλάξεων για να ανανεώσει το «είδος». Εμπορικά, η «Αναγέννηση» μπορεί να γίνει θηρευτής των ταμείων και όλα τα παιδιά να αναζητούν τη δική τους Ντολόρες (το κερατόψιο μωρό που πρωταγωνιστεί, έτσι για το καλό του merchandise) στα ράφια των παιχνιδιών, αλλά η αλήθεια είναι πως το θέμα και το θέαμα είναι πια… Jurassic. Κοντολογίς, για ταινία που βασίζεται στην παλαιοντολογία, το «Jurassic World: Αναγέννηση» αποδεικνύεται υπέρ του δέοντος παρελθοντολάγνο.