Καποδίστριας

Ο Ιωάννης Καποδίστριας (Αντώνης Μυριαγκός) ονειρεύεται μια Ελλάδα απελευθερωμένη από τον τουρκικό ζυγό και, ως διπλωμάτης στην αυλή του Ρώσου τσάρου, κάνει ό,τι περνά από το χέρι του για να δώσει σάρκα και οστά σε αυτό το όραμα. Στην προσπάθειά του αυτή, θα χρειαστεί να συγκρουστεί με υψηλά ιστάμενους της ευρωπαϊκής διπλωματίας που δεν θέλουν μια ανεξάρτητη Ελλάδα, αλλά και να θυσιάσει την προσωπική του ευτυχία στον βωμό του σκοπού. Όταν, τελικά, επιτυγχάνει την ανεξαρτησία του κράτους και ορίζεται πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, έρχεται σε σύγκρουση με τους κοτζαμπάσηδες που διεκδικούν ευνοϊκή μεταχείριση, με την κατάσταση να κλιμακώνεται επικίνδυνα.

Ο Γιάννης Σμαραγδής έχει την πρόθεση να παρουσιάσει τον Ιωάννη Καποδίστρια ως ενός είδους Μεσσία, που σπεύδει προς τη σωτηρία του ελληνικού έθνους. Δεν έχουμε καμία διάθεση να αντικρούσουμε μια τέτοια στάση ως προς την πολιτική της διάσταση, όμως πρόκειται για κινηματογράφο, και χαρακτήρες τόσο μονοδιάστατοι ποτέ δε λειτουργούν στις αφηγηματικές τέχνες, ακόμα περισσότερο δε όταν μια ταινία ισχυρίζεται ότι αναπαριστά πραγματικά γεγονότα. Έτσι, η διαρκής τάση του σκηνοθέτη να σκιαγραφεί τον κεντρικό του χαρακτήρα ως άνθρωπο προικισμένο και προορισμένο να επιτελέσει μια θεϊκή αποστολή, κάτι που υπογραμμίζεται από τη σκηνοθεσία, το καδράρισμα αλλά και από μια σειρά αμήχανων σκηνών (το γράμμα του μικρού προς τον Καποδίστρια, η υποδοχή που του επιφυλάσσει ένας φτωχός χωρικός), φλερτάρει με τη γελοιότητα και ωθεί την ταινία επικίνδυνα προς τα χωράφια της κωμωδίας.

Προσπερνώντας πράγματα που θα πρέπει να περιμένει όποιος έχει δει προηγούμενες βιογραφικές ταινίες του Σμαραγδή, όπως ο φτηνός, ευπώλητος εθνικοπατριωτισμός, η σκιαγράφηση του Έλληνα ως επιούσιου λαού και οι χαρακτήρες – καρικατούρες (ο Μέτερνιχ είναι ένας τύπος που σε όλη την ταινία ωρύεται για τους κακούς Έλληνες, χωρίς ποτέ να εξηγείται το μένος του), αγνοώντας όσο γίνεται και μια σειρά από αστεία ευρήματα όπως η διαρκώς επανερχόμενη εικόνα της Παναγίας να περιμένει με ανοικτές αγκάλες τον Κυβερνήτη, δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε την προχειρότητα που αναδύεται από κάθε πτυχή της κατασκευής της ταινίας. Ένα σενάριο αποσπασματικό, που μοιάζει με συλλογή των «greatest hits» της πολιτικής καριέρας του Καποδίστρια, με απλοϊκούς διαλόγους, ένας σχεδιασμός παραγωγής που μετατρέπει τον Κολοκοτρώνη σε κλόουν παιδικού πάρτι (κι αυτό είναι μονάχα ένα παράδειγμα) και μια διεύθυνση φωτογραφίας που προχωρά σε μια σειρά από ανεξήγητες επιλογές, όπως το να φωτίζεται συνεχώς ο Καποδίστριας σαν να πάσχει από κάποια ασθένεια σε τελικό στάδιο.

Μολονότι οι ερμηνείες είναι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, ανεκδιήγητες, ο Αντώνης Μυριαγκός καταφέρνει να σταθεί αξιοπρεπής στον πρωταγωνιστικό ρόλο, πάντα για τα δεδομένα του μονοδιάστατου ρόλου που κλήθηκε να ερμηνεύσει. Υποχρεωμένος να εκστομίσει μια σειρά από στομφώδεις, αθέλητα ξεκαρδιστικές ατάκες, ο ηθοποιός στέκεται ως το πλέον αξιόλογο στοιχείο μιας ταινίας που έχει απεγνωσμένα ανάγκη από κάτι τέτοιο. Δυστυχώς, αυτό δεν είναι αρκετό ώστε ο «Καποδίστριας» να γλιτώσει το χαρακτηρισμό ως εκείνο το λαοφιλές πλέον έδεσμα που ο βιογραφούμενος έφερε στην Ελλάδα. Το ξέρουμε, πρόκειται για φτηνό και εύκολο λογοπαίγνιο, αλλά η φτήνια και η ευκολία βρίσκονται σε αρμονία με την ταινία που κληθήκαμε να σκιαγραφήσουμε σε αυτό το κείμενο.