Αναμνήσεις ενός Σαλιγκαριού

Αν έπρεπε να μιλήσουμε για σκηνοθέτες με καλλιτεχνικό όραμα και ένα εντελώς ξεχωριστό, προσωπικό ύφος, ο Άνταμ Έλιοτ θα κέρδιζε επάξια μια θέση ανάμεσα σε εκείνους τους δημιουργούς που έχουν καταφέρει να συνδέσουν τη δουλειά τους με ένα ατόφια δικό τους στιλ και μια φιλμογραφία που ξεφεύγει από τη νόρμα.

Σε πολλούς το όνομά του ίσως να μη λέει πολλά, σίγουρα όμως λέει το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του το μακρινό 2009 με το «Μαίρη και Μαξ» ένα γλυκόπικρο animation για την πιο απρόσμενη φιλία, που έμελλε να βάλει για τα καλά στον σκηνοθετικό χάρτη τον Έλιοτ, ασχέτως αν έξι χρόνια νωρίτερα είχε προλάβει να κερδίσει βραβείο Όσκαρ για το μικρού μήκους κινούμενο σχέδιο «Harvie Krumpet».

Για μια ακόμη φορά παραμένουμε στην Αυστραλία και παρακολουθούμε υπό τη μορφή ενός μεγάλου flashback την οικογενειακή ιστορία της Γκρέις, ενός κοριτσιού γεμάτο από αγχώδεις διαταραχές, που μεγαλώνοντας μετατρέπεται σε μια γυναίκα γεμάτη από αγχώδεις διαταραχές. Δικαιολογημένα θα πει κάποιος αν δει την ιστορία της ζωής της που είναι καμωμένη από τύψεις, κοινωνικούς αποκλεισμούς, ντροπή και μοναξιά, αλλά και από πατρική και αδελφική αγάπη, λίγους και καλούς φίλους καθώς και πολλά, πολλά – πάρα πολλά – σαλιγκάρια.

Η νέα ταινία του Έλιοτ φέρει τη σφραγίδα ενός δημιουργού που δεν λέει να αποχωριστεί την αγαπημένη του τεχνική – stop motion animation φτιαγμένο από πλαστελίνη – και αν η καλλιτεχνική διεργασία που είχε απαιτηθεί για το «Μαίρη και Μαξ» ήταν ήδη εξαιρετικά υψηλού επιπέδου, εδώ ο Έλιοτ ξεπερνά εαυτόν, κατασκευάζοντας έναν μοναδικά λεπτομερή κόσμο γεμάτο πλήθος από ενδιαφέροντες χαρακτήρες και ετερόκλητες ιστορίες που συνθέτουν το πορτραίτο μιας, όχι και τόσο εκτός της δικής μας κοινωνικής πραγματικότητας, «απροσάρμοστης» ηρωίδας.

Πρόκειται για ένα ψυχογράφημα που μοιάζει με συνεδρία σε ψυχολόγο, με τη διαφορά πως εμείς ως θεατές κρατάμε τον ρόλο του επαγγελματία και η Γκρέις επιδίδεται μέσω ενός εκτενούς voice over, σε μια θεραπευτική διαδικασία, μια αναδρομή για την επούλωση πληγών και την απελευθέρωσή της από τα αυτό-περιοριστικά δεσμά που η ίδια έχει επιβάλει στον εαυτό της όλα αυτά τα χρόνια.

Ο Έλιοτ κατασκευάζει με τέτοια φροντίδα και αγάπη τους χαρακτήρες του, που καταλήγουν τελικά να μοιάζουν πιο υπαρκτοί και από τους πραγματικούς ηθοποιούς. Από τον Γκίλμπερτ, τον πυρομανή αλλά με χρυσή καρδιά αδελφό της Γκρέις και τον πατέρα τους Πέρσι, έναν Γάλλο πρώην ζογκλέρ και animator, πλέον αλκοολικό και παραπληγικό, μέχρι τη Πίνκι, τη σταφιδιασμένη γηραιά κυρία που έχει ζήσει εκατό ζωές και τους θετούς γονείς της Γκρέις που αρέσκονται στον γυμνισμό και την ανταλλαγή συντρόφων, όλοι παίρνουν σάρκα και οστά χάρη στην αστείρευτη φαντασία του Έλιοτ που τους εμφυσάει ανθρώπινη γοητεία, προτερήματα και ελαττώματα.

Το «Αναμνήσεις ενός Σαλιγκαριού» είναι ένα animation οξυδερκές, συγκινητικό, αβάσταχτο ανά στιγμές, ανάλαφρο σαν πούπουλο κάποιες άλλες, που δεν ενδείκνυται για τα μικρά παιδιά, αλλά για τα μεγάλα, εκείνα που - μεταξύ άλλων - έχουν έρθει αντιμέτωπα με καταστάσεις ερεβώδεις στη ζωή τους (υπάρχουν πολλές τέτοιες θεματικές εντός της ταινίας), έχουν κοιτάξει κατά πρόσωπο τους εαυτούς τους και έχουν αποτολμήσει το βήμα μακριά από το προστατευτικό καβούκι που κάποτε νόμιζαν πως περιέκλειε ολόκληρη την ύπαρξή τους. Αλλά ακόμα κι αν αυτό το βήμα δεν έχει ακόμα αποτολμηθεί, τούτη η ταινία είναι η απόδειξη πως η ζωή δεν είναι καλή ούτε κακή, είναι απλά ζωή.