Ράδιο Μετρονόμ

Πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας (μετά από δυο ντοκιμαντέρ) για τον Ρουμάνο Αλεξάντρου Μπελκ, που έχει μαθητεύσει δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς του σύγχρονου ρουμάνικου σινεμά, όπως τον Κρίστιαν Μουντζίου και τον Κορνέλιου Πορουμπόιου, με το «Ράδιο Μετρονόμ» να φέρει αναμφίβολα τη σφραγίδα του εγχώριου σινεμά (τους), αν και όχι με την ίδια δυναμική του έργου των συναδέλφων του Μπελκ.

Το σινεμά της Ρουμανίας αποτελεί μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις, καλού, βαλκανικού σινεμά. Έχοντας δώσει κατά το παρελθόν εξαιρετικά δείγματα αφήγησης και σκηνοθετικής ματιάς, δεν είναι τυχαίο πως πρακτικά έχει δημιουργηθεί μια ολόκληρη «εθνική σχολή» κινηματογραφίας με αφετηρία τον άνθρωπο και μια γραφή που θέλει στο επίκεντρο του σεναρίου την Ιστορία της περιοχής, αλλά και την εκάστοτε ιστορία των μεμονωμένων μονάδων που απαρτίζουν τον ρουμάνικο λαό. Εν προκειμένω, ας πούμε πως η προσπάθεια του Μπελκ δε φτάνει ακριβώς στο επίπεδο άλλων, πρόσφατων, κινηματογραφικών δειγμάτων εκ Ρουμανίας, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν αποτελεί μια αξιοπρεπή προσθήκη στη φαρέτρα του ρουμάνικου σινεμά.

Η Άννα (Μάρα Μπουγκαρίν) είναι σε σχέση με τον Σόριν (Σέρμπαν Λαζαροβίτσι). Το πρόβλημα είναι ότι ο Σόριν πρόκειται σύντομα να φύγει από τη χώρα, για να μεταβεί στη Γερμανία μαζί με τη μητέρα του. Η Άννα είναι απαρηγόρητη, αλλά τελικά δέχεται να περάσει από το πάρτι της κολλητής της, ώστε να δει για μια τελευταία φορά τον αγαπημένο της. Εκεί, εν μέσω χορών και αλκοόλ, τα παιδιά θα αποφασίσουν να στείλουν ένα γράμμα στο Μετρονόμ, ένα μουσικό πρόγραμμα που μεταδίδεται από το Radio Free Europe παράνομα στη Ρουμανία. Σύντομα τα πράγματα θα πάρουν άσχημη τροπή, όταν εμφανιστεί στην πόρτα η Σεκουριτάτε, η μυστική αστυνομία του Τσαουσέσκου.

Ο Μπελκ επιχειρεί να (ανά)κατασκευάσει (σε δικό του σενάριο) μια εκ των σημαντικότερων στιγμών της νεότερης ρουμάνικης Ιστορίας, περιορίζοντας έξυπνα το μέγεθος του εγχειρήματός του, με μια σκηνοθεσία εντός τεσσάρων τοίχων, χαρακτηριστικό γνώρισμα πολλών εκ των ταινιών της χώρας. «Εγκλωβίζοντας» ουσιαστικά τους ήρωές του μέσα στα παλαιομοδίτικα διαμερίσματα της δεκαετίας του ’70, δίνει χώρο στη νεολαία της εποχής να ζήσει κρυφά ό,τι δεν μπορεί να ζήσει δημόσια, υπό τον κίνδυνο των αντιποίνων από την Κρατική Υπηρεσία Ασφαλείας που έδρασε στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ρουμανίας, καθ’ όλη την περίοδο ηγεσίας του Νικολάε Τσαουσέσκο. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Μπελκ δε βρίσκεται μακριά από τα καθαρόαιμα, ανθρωποκεντρικά δράματα άλλων συμπατριωτών του δημιουργών, όμως το πρόβλημα του ρυθμού και η κάπως σχηματική αντιμετώπιση της κεντρικής, σεναριακής ιδέας στερούν από το φιλμ την όποια ισχύ του.

Σκηνοθετικά ο Μπελκ κινηματογραφεί τα δρώμενα δίνοντας χώρο στους ηθοποιούς του να δράσουν, όμως πολλές φορές η κάμερα μοιάζει να «ξεχνιέται» πάνω τους, δημιουργώντας την εντύπωση πως ο Ρουμάνος δημιουργός μένει πολύ περισσότερο από όσο θα χρειαζόταν πάνω στα πρόσωπα, τις δράσεις και τις αντιδράσεις της πρωταγωνιστικής ομάδας, για χάρη του στυλ και της ατμόσφαιρας, χωρίς να υπάρχει η υποθεσιακή ανάγκη να γίνει κάτι τέτοιο και χωρίς αυτή του η επιλογή να προσδίδει και οτιδήποτε άλλο σε όλα, όσα ήδη διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια του θεατή.

Το «Ράδιο Μετρονόμ» αποτελεί ένα κλασικής, φεστιβαλικής κοψιάς φιλμ, που παρά τη μικρή του διάρκεια (μόλις μιάμιση ώρα), δίνει την εντύπωση ενός μεγαλύτερου φιλμ που δεν κουράζει απαραίτητα, σε κάνει όμως να ανυπομονείς να προχωρήσει παρακάτω για να δεις που θέλει να καταλήξει. Ο τρόπος με τον οποίο ρίχνει τελικά αυλαία είναι μάλλον αναμενόμενος και η πορεία μέχρι να οδηγηθούμε εκεί κάπως προβλέψιμη. Όχι μια κακή ταινία συνολικά, αλλά σίγουρα μια από εκείνες που λησμονούνται εύκολα.