Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών

Nightmare Alley

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2021
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΗΠΑ, Μεξικό
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γκιγιέρμο ντελ Τόρο
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, Κιμ Μόργκαν
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Μπράντλεϊ Κούπερ, Κέιτ Μπλάνσετ, Ρούνι Μάρα, Γουίλεμ Νταφό, Τόνι Κολέτ, Ρίτσαρντ Τζένκινς
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Νταν Λόστσεν
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Νέιθαν Τζόνσον
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 150'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Feelgood Entertainment
    Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών

Ταλαντούχος πνευματιστής τζογάρει τα πάντα για τη δόξα και το χρήμα καθηλώνοντας τα πλήθη με τις τάχα υπερφυσικές του ικανότητες, στο ολοσκότεινο φιλμ του ντελ Τόρο που τιμά και με το παραπάνω τη νουάρ μυθολογία, με τη συνδρομή ενός σπουδαίου καστ (Μπράντλεϊ Κούπερ, Γουίλεμ Νταφό, Τόνι Κολέτ, Ρούνι Μάρα, Κέιτ Μπλάνσετ, Ντέιβιντ Στράδερν, Ρίτσαρντ Τζένκινς και Ρον Πέρλμαν).

Από τον Νεκτάριο Σάκκα

Οι συγκρίσεις με το πρώτο «Nightmare Alley» μπορεί να μοιάζουν αυτόματες για όσους έχουν γνώση της ταινίας του 1947. Στο μυαλό του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πάντως, το δικό του «Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών» δεν αποτελεί remake εκείνου του Έντμουντ Γκούλντινγκ, αλλά φρέσκια προσέγγιση στο ομώνυμο βιβλίο του Γουίλιαμ Λίντσεϊ Γκρέσαμ, στο οποίο και βασίζονται αμφότερα τα φιλμ. Όμως το νέο σκηνοθετικό εγχείρημα του εραστή του φανταστικού μετά την οσκαρική «Μορφή του Νερού» διακρίνεται για ακόμα μία, πιο προσωπική πρωτιά: είναι το πρώτο του φιλμ από το οποίο απουσιάζει το υπερφυσικό στοιχείο.

Για την ακρίβεια, «Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών», σχεδόν χλευάζει την όποια πίστη στο υπερφυσικό, αφηγούμενο την ιστορία ανόδου και πτώσης ενός πνευματιστή που με βατήρα την αφέλεια των πολλών βάζει πλώρη για τα χοντρά πορτοφόλια των λίγων και ισχυρών της Νέας Υόρκης. Τον υποδύεται ο Μπράντλεϊ Κούπερ, που στην εισαγωγική σκηνή τον παρακολουθούμε να ξεφορτώνεται ένα πτώμα, προτού δοκιμάσει την τύχη και τα ταλέντα του σε έναν περιπλανώμενο θίασο στην Αμερική των τελών του ‘30. Και αν η αρχή μιας ταινίας περιλαμβάνει πτώμα, είναι μάλλον απίθανο να μην υπάρξει άλλο στην πορεία. Ειδικά σε ένα φιλμ που αγαπάει ευλαβικά τη νουάρ μυθολογία, με τη σκοτεινιά του να διαχέεται παντού στην ατμόσφαιρα.

Η υποβλητική φωτογραφία του Νταν Λόστσεν και η ματιά του ντελ Τόρο κάνουν τα πάντα να μοιάζουν μέρος μιας ατέλειωτης νύχτας

Η υποβλητική φωτογραφία του Νταν Λόστσεν και η ματιά του ντελ Τόρο κάνουν τα πάντα να μοιάζουν μέρος μιας ατέλειωτης νύχτας. Το διαλογικό μέρος, σταθμισμένο έξοχα από τον τελευταίο και την συν-σεναριογράφο Κιμ Μόργκαν, διαθέτει χαρακτήρα και τόνο δίχως να το παρακάνει σε στόμφο, ερμηνευμένο από ένα αστεράτο καστ που περιλαμβάνει τους Γουίλεμ Νταφό, Τόνι Κολέτ, Ρούνι Μάρα, Κέιτ Μπλάνσετ, Ντέιβιντ Στράδερν, Ρίτσαρντ Τζένκινς και Ρον Πέρλμαν. Για να καταλήξουμε στην καίρια όσο και διακριτική χρονική αναφορά της πλοκής που εκτυλίσσεται την πιο ζοφερή ώρα του 20ου αιώνα, στην αυγή του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Μια καλοδεχούμενη υπενθύμιση πόσο επιδέξια ενσωματώνει ιστορικά ορόσημα στο σύμπαν των ταινιών του ο δημιουργός του «Λαβύρινθου του Πάνα».

Στο κυνήγι ενός καλύτερου μέλλοντος μακριά από τους δαίμονές του, ο Στάντον Κάρλαϊλ (Κούπερ) θα πιαστεί από την ευκαιρία που του δίνει ο μάνατζερ του θιάσου, Κλεμ (Νταφό). Θα προσεταιριστεί τη μέντιουμ Ζίνα (Κολέτ) μαθαίνοντας τα μυστικά της δουλειάς της και του αλκοολικού συντρόφου της, Πιτ (Στράδερν). Θα αποδείξει με το παραπάνω την αξία του στον θίασο, πριν κινήσει για τα μεγάλα κόλπα στη μεγαλούπολη, αγκαζέ με τη Μόλι (Μάρα) στην οποία τάζει έρωτα και καταξίωση. Η συναναστροφή του με την ψυχολόγο Δρ. Λίλιθ Ρίτερ (Μπλάνσετ) όμως, που έχει περισσότερους από τον ίδιο άσους στο μανίκι, θα του δείξει την πιο σκληρή πλευρά του παιχνιδιού της χειραγώγησης, καθώς ο Σταν θα βαλθεί να εκμεταλλευτεί με ρισκαδόρικους τσαρλατανισμούς το πένθος ενός ισχυρού βιομήχανου (Τζένκινς) για τη μεγάλη του αγάπη. Ένα τζογάρισμα που οδηγεί ακόμα πιο πίσω από την αφετηρία, σε έναν εγκλωβισμό εφιαλτικό όσο και αδιανόητο για κάθε εχέφρονα άνθρωπο.

Λειτουργεί ως σεβάσμιο homage στα νουάρ του κλασικού Χόλιγουντ

Το «Nightmare Alley» του ντελ Τόρο, λιγότερο στακάτο από εκείνο του 1947 αλλά ταυτόχρονα και πιο πεισματικά μαύρο ως το φινάλε, θυμίζει αρκετά το «Prestige» του Νόλαν. Μετέρχεται αναλόγως το παιχνίδι ταχυδακτυλουργικής (αυτ)απάτης και κλειδώνει την τύχη του ήρωα όχι σε κάποια μεταφυσική νομοτέλεια, όπως αυτή για την οποία προειδοποιούν τάχα τα ταρώ της Ζίνα, αλλά στην πιο χωμάτινη, πιο ποταπή ύβρη της απληστίας στο λυσσαλέο κυνήγι του Αμερικανικού Ονείρου. Ένα όνειρο που ο ντελ Τόρο περιγράφει ως «μια απίστευτη γεννήτρια εφιαλτών».

Η κόλαση για τον χαρακτήρα του Κούπερ είναι μια απολύτως αιτιοκρατική κατάβαση με σκαλοπάτια τρεις γυναίκες και τρεις άντρες. Από τη μία οι Κολέτ, Μάρα και Μπλάνσετ, με τις οποίες παίζει το παιχνίδι της σαγήνης προσδοκώντας να τις απομυζεί δίχως αντίτιμο ή ηθικό φραγμό. Αν η πρώτη είναι πολύ κουρασμένη να του αντιταχθεί και η δεύτερη πολύ ρομαντική, η τρίτη, μετρ της επιστήμης της και του αυτοελέγχου, δεν θα αποδειχθεί εξίσου προσπελάσιμη. Από την άλλη συναντά τους Νταφό, Στράδερν και Τζέκινς, με τον πρώτο να του υποδεικνύει το δρόμο αλλά και την απειλή που ελλοχεύει στη λεπτή γραμμή που χωρίζει τον αυτοέλεγχο από την απελπισία, τον δεύτερο να του κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και τον τρίτο να γίνεται το πελώριο αδιέξοδο στο επιχρυσωμένο μονοπάτι του Σταν που μετατρέπεται σε εφιάλτη.

Η συσσώρευση τόσου ταλέντου στο καστ μετουσιώνεται εδώ σε μια βεντάλια ερμηνειών που με σημείο αναφοράς τον Κούπερ και υπερπολυτελείς προσθήκες τύπου Κολέτ και Στράδερν πείθουν σε κάθε σκοτεινή στροφή της διαδρομής του κεντρικού ήρωα. Η κυκλική φύση της πορείας του στήνεται διεξοδικά και σε γενναιόδωρους χρόνους από τον ντελ Τόρο που δε φοβάται τις δυόμιση ώρες διάρκειας. Όσο για την ατμόσφαιρα στην οποία το δικό του «Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών» βασίζει πολλά, λειτουργεί ως σεβάσμιο homage στα νουάρ του κλασικού Χόλιγουντ, διατηρώντας παράλληλα πίσω από την εντυπωσιακά επιμελημένη σκηνογραφία, σταθερά ορατό και προσβάσιμο τον πυρήνα μιας διαχρονικής προβληματικής απέναντι στη φενάκη του Αμερικανικού Ονείρου και τα κοντά ποδάρια που το φαντασμαγορικό παιχνίδι της εξαπάτησης διαθέτει.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών
  • Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών