Ήρωας Κανενός

Ο Αλέν Γκιροντί του τολμηρά αισθαντικού «Ο Άγνωστος της Λίμνης» (2013) σκηνοθετεί εδώ μια γαλλική «κωμωδία» καταστάσεων, που είναι τόσο «κωμωδία», όσο είναι και ενδιαφέροντα (δεν είναι) όλα όσα διαδραματίζονται στο πέρας μιας ταινίας μιάμισης ώρας περίπου, που όμως καταλήγει να σου δίνει την αίσθηση ενός πολύ μεγαλύτερου σε διάρκεια φιλμ. Ηθικό δίδαγμα: αυτό δεν είναι ποτέ καλό όταν συμβαίνει.

Ο Μεντερίκ (Ζαν-Σαρλ Κλισέ) είναι παράφορα ερωτευμένος με την Ιζαντόρα (Νοεμί Λβόφσκι), μια μεσήλικη πόρνη, παντρεμένη με τον σκληροτράχηλο Ζεράρντ (Ρενό Ρουτέν). Το βράδυ της ερωτικής τους συνεύρεσης θα λήξει αναπάντεχα, όταν πληροφορηθούν από τις ειδήσεις στην τηλεόραση, για μια τρομοκρατική επίθεση που συνέβη στην ήσυχη πόλη του Κλερμόν-Φεράν όπου και διαμένουν. Στις μέρες που θα ακολουθήσουν, ο Μεντερίκ θα δεχτεί να βοηθήσει τον Σελίμ (Ίλιε Καντρί), έναν νεαρό Άραβα που περιπλανιέται στους δρόμους, προσφέροντάς του στέγη και φαγητό, παρά το γεγονός πως πιστεύει ότι ο Σελίμ ίσως και να εμπλέκεται στο πρόσφατο τρομοκρατικό χτύπημα. Αυτό που θα ακολουθήσει είναι μια σειρά τραγελαφικών γεγονότων στα οποία θα βρεθούν όλοι μπλεγμένοι – από τον Μεντερίκ, την Ιζαντόρα και τον Σελίμ, μέχρι τον απατημένο σύζυγο, τους περίεργους γείτονες και την αφεντικίνα του Μεντερίκ που τον βλέπει ωσάν… ξερολούκουμο.

Αφού ξεπεράσεις και τελικά συνηθίσεις την αντισυμβατικότητα της αφηγηματικής αφετηρίας που επιλέγει ο Γκιροντί και ο συν-σεναριογράφος του, Λωράν Λουνέτα, αντιλαμβάνεσαι ευθύς εξαρχής ότι ο Γάλλος δημιουργός στοχεύει εδώ σε μια μαύρη κωμωδία κοινωνικοπολιτικών προεκτάσεων, με την μόνη διαφορά πως οι όποιες προσδοκίες και ελπίδες για έναν καίριο, όσο και σατιρικό στοχασμό πάνω στην σύγχρονη πραγματικότητα της Γαλλίας, σύντομα αποδεικνύονται φρούδες, με τον Γκιροντί να φτάνει σε σεναριακό αδιέξοδο πολύ πριν από το τέλος της ταινίας.

Με μια ξεκάθαρα καυστική διάθεση απέναντι στην ολοένα και αυξανόμενη ισλαμοφοβία που χαρακτηρίζει ένα μεγάλο κομμάτι του γαλλικού λαού, ο Γκιροντί θέλει να «χτυπήσει» τις επικρατούσες ξενοφοβικές νόρμες, σκηνοθετώντας μια κωμωδία, από την οποία όμως λείπει το βασικό χαρακτηριστικό της ιδεολογικής συνοχής, με την πλοκή να καταλήγει να προκαλεί περισσότερο σύγχυση και λιγότερο (έως και καθόλου) στοχασμό πάνω σε ένα, αντικειμενικά, φλέγον ζήτημα όπως αυτό του ρατσισμού.

Μπλέκοντας διόλου επιτυχημένα, δυο παράλληλες ιστορίες – το love story του πρωταγωνιστή με την μεγαλύτερή του Ιζαντόρα και την ιστορία του Σελίμ – η υπόθεση ξετυλίγεται σταδιακά, χάνοντας όμως γρήγορα σε ουσία, δημιουργώντας την αίσθηση ότι ο θεατής παρακολουθεί δυο διαφορετικές ταινίες που θα μπορούσαν να υπάρξουν ξεχωριστά η μια από την άλλη και μάλλον αυτό θα έβγαζε και καλύτερο νόημα στην τελική. Στην προσπάθειά του να καταστεί σχετικός με τα της τρέχουσας πραγματικότητας, ο Γκιροντί μπλέκει έναν σωρό ετερόκλητους χαρακτήρες (που θα μπορούσαν να απουσιάζουν ολότελα, χωρίς να επηρεάζουν στο ελάχιστο το σενάριο), σε μια απόπειρα να δημιουργήσει αντιθετικά ζεύγη χαρακτήρων – αλτρουιστές γείτονες εναντίον προκατειλημμένων, απατημένος σύζυγος εναντίον εραστή και πάει λέγοντας - όμως το όλο κινηματογραφικό μπάχαλο σύντομα κουράζει και εσύ μένεις να απορείς γιατί τελικά ο σκηνοθέτης αποφάσισε να πάει «μέσω Λαμίας» προκειμένου να καταστήσει σαφή την θέση του απέναντι στην υποκρισία των συμπολιτών του, που μεταξύ μας, ούτε αυτήν καθιστά ιδιαίτερα ξεκάθαρη.

Το «Ήρωας Κανενός» είναι ένα συνονθύλευμα καταστασιακού χιούμορ και χοντροκομμένης πλάκας, που ούτε χιούμορ έχει, ούτε πλάκα. Δεν πειράζει Αλέν, την επόμενη φορά.