Nouvelle Vague

Το 1960, το «Με Κομμένη την Ανάσα» έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στις κινηματογραφικές αίθουσες της εποχής, συστήνοντας τον Γκοντάρ ως έναν αληθινό πρωτοπόρο του γαλλικού και όχι μόνο κινηματογράφου, και επιβεβαιώνοντας οριστικά τον σαρωτικό ανανεωτικό αέρα που έφερναν στο σινεμά αυτός και οι υπόλοιποι νεαροί δημιουργοί του Νέου Κύματος, πρώην κριτικοί οι περισσότεροι του θρυλικού κινηματογραφικού περιοδικού Cahiers du Cinéma.

Η νέα ταινία του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ αναλαμβάνει να ξεδιπλώσει τα παρασκήνια πίσω από τη δημιουργία του εμβληματικού αυτού φιλμ, παίρνοντας ως αφετηρία τη θριαμβευτική πρεμιέρα των «400 Χτυπημάτων» του Φρανσουά Τριφό στο Φεστιβάλ Καννών του 1959. Σε μια χρονική στιγμή που οι περισσότεροι από τους συναδέλφους του στα Cahiers (ο Ερίκ Ρομέρ με το «Στον Αστερισμό του Λέοντα», ο Κλοντ Σαμπρόλ με τον «Ωραίο Σέργιο», ο Ζακ Ριβέτ με το ακυκλοφόρητο ακόμη «Το Παρίσι Μας Ανήκει» και, φυσικά, ο Τριφό με τα «400 Χτυπήματα») είχαν ήδη πραγματοποιήσει το μεγάλου μήκους σκηνοθετικό τους ντεμπούτο, ο Γκοντάρ ανυπομονεί να πάρει το δικό του βάπτισμα του πυρός πίσω από την κάμερα, υποκινούμενος από μια ακατανίκητη επιθυμία να αλλάξει τους κανόνες του σινεμά.

...ο Γκοντάρ μάλλον θα έφριττε [...] για τους υπόλοιπους, όμως, το «Nouvelle Vague» είναι ένα απολαυστικό σινεφιλικό δώρο

Και το κάνει με ολότελα δικούς του όρους, αλλά και περίσσια έπαρση, ερχόμενος σε συγκρούσεις με τον παραγωγό του - με τον οποίο έφτασαν να πιαστούν ακόμα και στα χέρια, αρνούμενος να ακολουθήσει ένα ολοκληρωμένο σενάριο, ένα οργανωμένο πρόγραμμα γυρισμάτων ή περιφρονώντας ακόμα και βασικές αρχές κινηματογράφησης, και προκαλώντας αμφιβολίες στους πάντες γύρω του –συνεργείο και ηθοποιούς– για το κατά πόσο έχουν εμπλακεί σε ένα αυτοκτονικό πρότζεκτ που θα τερματίσει για πάντα την καριέρα τους. Ειδικά στην περίπτωση των δύο αξέχαστων πρωταγωνιστών του, της αμερικανοτραφούς Τζιν Σίμπεργκ και του Ζαν-Πολ Μπελμοντό (υπέροχοι στους ρόλους οι Ζόι Ντόιτς και Ομπρί Νταλέν, αντίστοιχα), ο Λινκλέιτερ αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος της ενέργειας της ταινίας του στη σχέση αγάπης, μίσους και ανασφάλειας που αναπτύσσεται ανάμεσα στον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς του, καθώς οι τελευταίοι πασχίζουν απεγνωσμένα να αποκρυπτογραφήσουν τις ανορθόδοξες μεθόδους του Γκοντάρ.

Μπορεί κανείς να στοιχηματίσει με σιγουριά ότι ο ίδιος ο –ομολογουμένως δύστροπος– Γκοντάρ μάλλον θα έφριττε με τον απενοχοποιημένα ανάλαφρο και χαριτωμένο τόνο της ταινίας, για τους υπόλοιπους από εμάς, όμως, το «Nouvelle Vague» είναι ένα απολαυστικό σινεφιλικό δώρο. Χωρίς να διεκδικεί δάφνες ως μια σημαντική ταινία – ούτε καν στο πλαίσιο της φιλμογραφίας του Λινκλέιτερ, το φιλμ αποτυπώνει με χιούμορ, πειστικότητα και ρετρό ασπρόμαυρη φωτογραφία τον καλλιτεχνικό αναβρασμό και το επαναστατικό πνεύμα μιας εποχής γεμάτης εκρηκτική δημιουργικότητα, λειτουργώντας ταυτόχρονα και ως ένα γοητευτικό who is who του γαλλικού σινεμά και της βιομηχανίας του, καθώς από την οθόνη παρελαύνουν (μέσα από ένα εξαιρετικό κάστινγκ πρωτοεμφανιζόμενων κυρίως ηθοποιών) όλες οι φλογερές προσωπικότητες της nouvelle vague (από τον Αλέν Ρενέ μέχρι την Ανιές Βαρντά), αλλά και η παλιά φρουρά δημιουργών όπως οι Ζαν Κοκτώ, Ρομπέρ Μπρεσόν, Ζαν-Πιερ Μελβίλ και Ρομπέρτο Ροσελίνι.

Φτιαγμένο από έναν αληθινό σινεφίλ, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι, το φιλμ του Λινκλέιτερ είναι ένας απροκάλυπτα αγαπησιάρικος φόρος τιμής σε μια από τις πιο αναζωογονητικές περιόδους στην ιστορία του σινεμά, που αν μη τι άλλο μοιάζει προορισμένος να λειτουργήσει κι ως κίνητρο για να επιδιώξει να (ξανα)δει κανείς τις σημαντικότερες στιγμές του.