Νύχτα της Φωτιάς

Μια κυκλική αφήγηση που ξεκινάει και καταλήγει σε ένα λαγούμι με μήκος όσο το σώμα ενός μικρού κοριτσιού, περικλείει αδιέξοδες ζωές, παγιδευμένες σε ένα επίγειο πουργατόριο. Ένα μικρό χωριό στο Μεξικό υπό τον έλεγχο των καρτέλ, δέχεται συνεχείς επιθέσεις από τις δυνάμεις καταστολής. Ως αποτέλεσμα, η Άνα και οι φίλες της κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή είτε να απαχθούν από τους ναρκέμπορους ή να δηλητηριαστούν από τη ρίψη χημικών που σαν στόχο έχουν να καταστρέψουν τις παράνομες καλλιέργειες, ή να καταλήξουν μια παράπλευρη απώλεια σε έναν πόλεμο που φαίνεται να μην έχει τέλος.

Η Τατιάνα Χουέζο συναντά τις ηρωίδες της λίγο πριν την εφηβεία, η οποία συμπίπτει με το συμβολικό τέλος της αθωότητας, όταν η Άνα πρέπει να κόψει τα μαλλιά της κοντά. Για να την ξεγελάσει η μητέρα της κατηγορεί τις ψείρες, στην πραγματικότητα όμως θέλουν να την κάνουν να μοιάζει από μακριά με αγόρι. Την παρηγορούν λέγοντάς της πως τα μαλλιά ξαναβγαίνουν, όμως τα χρόνια περνούν και η έφηβη πια Άνα εξακολουθεί να είναι κοντοκουρεμένη, φλερτάροντας με ένα από τα παιδιά του καρτέλ.

Το πέρασμα του χρόνου υπογραμμίζει το διηνεκές της κατάστασης και επιβάλλει την κατάταξη του φιλμ στις ταινίες ενηλικίωσης. «Η Νύχτα της Φωτιάς» ωστόσο αποδεικνύεται κάτι διαφορετικό, κάτι πολύ περισσότερο, κυρίως γιατί η σκηνοθέτης αποδεικνύεται εξαιρετικά ικανή στο να διυλίσει ένα αφοπλιστικά όμορφο και τρυφερό φιλμ μέσα από τον εφιάλτη, χωρίς να υποτιμά στιγμή την κατάσταση.

Πλαισιώνοντας το ομολογουμένως αβανταδόρικο θέμα της με μια σχεδόν docufiction ιδιοσυγκρασία που κερδίζει όλο και περισσότερο χώρο στο φεστιβαλικό κύκλωμα (γεγονός το οποίο δεν ευνοεί τη ροή της αφήγησης), η απουσία ελπίδας μετουσιώνεται σε μια σειρά από λυρικά στιγμιότυπα, τα οποία συνδυάζουν την διαρκή απειλή με τις ευαισθησίες της εφηβείας και κορυφώνονται με την επώνυμη «νύχτα της φωτιάς». Ταυτόχρονα, μέσα από ήπια σεναριακά ευρήματα (όπως το κούρεμα και τα λαγούμια/κρυψώνες που προαναφέρθηκαν), η Χουέζο μιλάει άμεσα και χωρίς παρεκτροπές για γυναίκες φυλακισμένες στον κόσμο των ανδρών. Το πρόσημο είναι είναι σθεναρά κοινωνικό, μιας και η εξέλιξη στο χαρακτήρα των κοριτσιών (ειδικά της Άνα), ναι μεν αναδεικνύεται, αλλά δεν ξεπερνάει ποτέ το φόντο.

Η «Νύχτα της Φωτιάς» μοιάζει περισσότερο με μια αυθεντική ματιά πάνω σε μια σύγχρονη δυστοπία παρά με ολοκληρωμένο αφήγημα, γι' αυτό και δύσκολα θα συναρπάσει. Έχει όμως τη διακριτική δυναμική να συγκλονίσει, γιατί ζωντανεύει αφενός έναν αν μη τι άλλο συναρπαστικό τόπο και αφετέρου μια πραγματικότητα ικανή να σε παρασύρει στην απελπισία της. Μόνο που εδώ η σκηνοθέτης καταφέρνει να σε βγάλει συναισθηματικά αναβαπτισμένο, ακόμα κι αν η λύτρωση στο τέλος φαίνεται να απέχει (κυριολεκτικά) χιλιόμετρα.

Ίσως γι' αυτό, εκτός από τη Χρυσή Αθηνά, η ταινία κέρδισε και το Βραβείο Σκηνοθεσίας της Πόλης των Αθηνών στις 27ες Νύχτες Πρεμιέρας, δύο μόνο από τα 10άδες βραβεία που έχει αποσπάσει στην αξιοσημείωτη μέχρι στιγμής πορεία της (ξεχωρίζει φυσικά το βραβείο στις Κάννες). Ακόμη πιο πολύ ίσως μετράει το ότι παρότι αποτελεί ένα σκληροπυρηνικά φεστιβαλικό προϊόν, η «Νύχτα της Φωτιάς» κατάφερε να συναντήσει -κι εν τέλει να κερδίσει- μια γενναία μερίδα από το πολύ ευρύ κοινό, γεγονός στο οποίο φυσικά συντέλεσε η αγορά του από το Netflix για τις χώρες που δεν πρόλαβε να βρει διανομή. Στην Ελλάδα θα έχουμε το προνόμιο να το απολαύσουμε πρώτα στη μεγάλη οθόνη.