Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν

Rifkin's Festival

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2020
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Ισπανία, Ιταλία, ΗΠΑ
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γούντι Άλεν
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Γούντι Άλεν
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Γουάλας Σον, Ελένα Ανάγια, Τζίνα Γκέρσον, Λουί Γκαρέλ, Κριστόφ Βάλτζ
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Βιτόριο Στοράρο
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Στεφάν Ρεμπέλ
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 88'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Tanweer
    Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν

Η 49η ταινία του Γούντι Άλεν επαληθεύει για νιοστή φορά την ικανότητα φιλμοπαρασκευής του μεγάλου δημιουργού και δυστυχώς επιβεβαιώνει την σύγχρονη βαθιά κρίση της -κυρίως αγγλόφωνης- κριτικής αποτίμησης.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

Δεν υπάρχει πρόθεση επίκρισης του κριτικού περιβάλλοντος του «Φεστιβάλ του Ρίφκιν» για τον υπογράφοντα δημιουργό του. 50 παρά μία ταινίες, 52 χρόνια, 53 οσκαρικές υποψηφιότητες και ένα εκπληκτικά συμπαγές καλλιτεχνικό σώμα την καθιστούν άνευ ουσιώδους περιεχομένου. Το ότι η (κυρίως αγγλόφωνη) Κριτική κάνει την συνειδητή επιλογή να ασχολείται με το (υψωμένο) δάχτυλο του νεοπουριτανισμού και των ανυπόστατων κατηγοριών και να χάνει το δάσος του αντικειμένου της, μόνο μέρος μιας εποχής που η σοσιομιντιακή επιβράβευση είναι σημαντικότερη από την (εδώ καλλιτεχνική) αλήθεια θα μπορούσε να είναι.

Ξεπερνώντας λοιπόν τα κρούσματα των καιρών, και δίχως την οπαδική υπερβολή του υπογράφοντος για την εργογραφία του Γούντι Άλεν, το «Φεστιβάλ του Ρίφκιν» είναι μια τυπικά καλή ταινία της ύστερης περιόδου Άλεν. Δεν είναι πρωτότυπη, δεν είναι μελετηρά επιμελημένη στις ερμηνευτικές της λεπτομέρειες, δεν αναζητά τον διαλογικό ρεαλισμό και δεν έχει (πολλή) πλάκα. Τέρμα με τα «δεν».

Διότι από εκεί κι έπειτα είναι πλήρως απολαυστικό να παρατηρείς την φιλμοκατασκευή συνάμα με μια σειρά αξιοσημείωτων εξελίξεων στην φιλοσοφία (και περιστασιακά θυμοσοφία) Άλεν. Η θεματική που παρακολουθεί την φθίνουσα γαμήλια σχέση είναι πάγια και ενώ από μόνη της μοιάζει απαισιόδοξη, εξισορροπείται εμπνευστικά από την ασίγαστη εφηβικότητα που υποθάλπει την αέναη ρομαντική ελπίδα του Άλεν. Οι ήρωες βέβαια μπορεί να γερνούν (εδώ η παλιοσειρά Γουάλας Σον, στα 77 του, που είχε πάρει το κινηματογραφικό βάφτισμά του σε ένα ξεκαρδιστικό πέρασμα στο «Μανχάταν» 42 χρόνια πριν), το σμίξιμο του φινάλε μπορεί να μην μοιάζει πια εφικτό (ο Άλεν δεν συγχέει ποτέ τον ρομαντισμό με την ανεδαφικότητα), όμως η παλλόμενη καρδιά του φιλμ έγκειται στο ότι η ζωή σου είναι στην ευθύνη σου, κανείς δεν θα την ζήσει για σένα και οφείλεις να είσαι ενεργός. Κι αυτό, από έναν 85χρονο, είναι πάντα πηγή εμψύχωσης.

Στην συνέχεια το «Φεστιβάλ» γνωρίζει μικρές-μικρές απογειώσεις, εύγευστες, καλόγουστες, αστείες και απλές (οπότε και θα τις ήθελες λίγο πιο δουλεμένες), στο εύρημα των ονείρων του Ρίφκιν, που είναι όλα τους «ακριβείς» μεταγραφές των ταινιών που αγάπησε. Η απόλαυση είναι πολλαπλή: Ο Άλεν καταφεύγει στην πραγματική ζωή που έζησε στις σκοτεινές αίθουσες (Τριφό, Γουέλς, Γκοντάρ, Μπουνιουέλ, Μπέργκμαν, Φελίνι), ομολογεί την άρρηκτη σύνδεσή τους με την καθημερινότητά μας και τις μύχιες απορίες μας, βγάζει ένα εμπνευσμένο αστείο (τριπλό γκαγκ στην σκηνή της «Περσόνα») και υπογράφει έναν επίλογο λίαν συγκινητικό: Στο μοντάζ των σκηνών-αναμνήσεων του φινάλε, σε μια τακτική που ο Άλεν έχει πολύ συχνά χρησιμοποιήσει, θα επιστρατεύσει αποκλειστικά τις σκηνές των ονείρων, δηλαδή των ταινιών! Βλέπεις το σινεμά, για κάποιους από εμάς, μπορεί και να στοιχειοθετεί τις μονιμότερες στιγμές της ζωής μας, εκείνες που «παίρνουμε μαζί».

Τέλος, είναι η αυτογνωσία, η αυτοκριτική, η γλυκύτητα της αποδοχής του άλλου (η σκηνή του χωρισμού δεν είναι υπο-γραμμένη, ούτε απλή απόρροια της δραματουργικής στιγμής), η κατανοητική στάση στις αδυναμίες, τις ματαιοδοξίες, τις πλάνες μας. Η δύναμη της συγχώρεσης είναι άπλετη, αρκεί να ενδοστρέφεσαι, να προσέχεις και να αγαπάς. «Η ζωή δεν είναι κενή, είναι απλώς άνευ νοήματος» κι ο Γούντι, για ακόμα μια φορά, έφτιαξε ένα έργο που σε καλεί να αντέξεις και -γιατί όχι; - να αγκαλιάσεις αυτή την πικρή, υπέροχη δυνατότητα να την γεμίσεις όπως αγαπάς. Αρκεί να αγαπάς.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν
  • Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν