Οι Μπαλκονάτες

Στη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της από τη μεριά του σκηνοθέτη, η Γαλλίδα ηθοποιός Νοεμί Μερλάν του «Το Πορτραίτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται» και προσφάτως της καινούργιας ταινίας του θρυλικού, αισθησιακού χαρακτήρα της «Εμμανουέλας», κατασκευάζει ή καλύτερα νομίζει πως κατασκευάζει ένα νέο-φεμινιστικό μανιφέστο που ξεχειλίζει απελευθέρωση, γκλίτερ και ανδρικά φαντάσματα, σε ένα φιλμ που κάνει παντιέρα τη γυναικεία χειραφέτηση, καταφεύγοντας σε ασυνάρτητες γενικεύσεις προκειμένου να (υπο)στηρίξει το αφήγημά του.

40 βαθμοί, λιώνει το κορμί, η λύση είναι μια, πάμε Μασσαλία. Γιατί περί παραλίας ούτε λόγος για τις τρεις φιλενάδες που περνάνε τον χρόνο τους στο μπαλκόνι του διαμερίσματός των δυο εξ αυτών, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να γλυτώσουν από τη θερινή χαύνωση. Η Νικόλ (Κοντρενί) είναι συνεσταλμένη και φιλοδοξεί να γίνει μια επιτυχημένη συγγραφέας, η Ρουμπί (Γιακούμπ) είναι ένα camgirl με εξαιρετική αίσθηση του τι σημαίνει προσωπικό στυλ, ενώ η Ελίζ (Μερλάν) επαγγέλλεται ηθοποιός και μοιάζει να αντιμετωπίζει κάποια σοβαρά σχεσιακά θέματα με τον σύζυγό της. Το βράδυ του μεγάλου καύσωνα οι τρεις τους θα δεχτούν την πρόσκληση του σέξι γείτονα για μια καυτή νύχτα, όμως ένα απρόσμενο γεγονός θα τους υπενθυμίσει πόσο τρομακτικό είναι το να είσαι γυναίκα.

Είναι ξεκάθαρο πως η Μερλάν έχει επηρεαστεί από τον πρώιμο Αλμοδοβάρ και αυτό γιατί η ταινία της «ουρλιάζει» στυλιζαρισμένο χρώμα και νευρωτικές ηρωίδες, όχι όμως όπως το εκλεπτυσμένα και ευρύτερα θηλυκόμορφο σινεμά του Ισπανού δημιουργού, αλλά σαν επιτακτική ανάγκη σφυγμομέτρησης του παλμού των νεότερων γενιών, με μια (ή και περισσότερες) δόσεις κακομαθημένων χαρακτήρων που συμπεριφέρονται κατά αναλογία του τσιτάτου «όλα οι άνδρες είναι γουρούνια».

Η Μερλάν θέλει να κάνει μια ταινία για τη γυναικεία ενδυνάμωση και τον απεγκλωβισμό από τα πατριαρχικά δεσμά, όμως «σκοντάφτει» πανηγυρικά στο διάκενο μεταξύ φεμινισμού και γραφικότητας, ιδιαίτερα από τη στιγμή που αποπειράται να σκηνοθετήσει εδώ μια μαύρη κωμωδία με δόσεις θριλερικής φαντασίας, ιδιαίτερα όταν όλα αυτά είναι ιδωμένα μέσα από ένα κομφορμιστικό πρίσμα κοινωνικού, δακτυλοδεικτούμενου σχολιασμού.

Σεναρικά η ταινία πάσχει σε πολλαπλά επίπεδα, ακόμα και σε εκείνο του καύσωνα, που μοιάζει να υπάρχει μονάχα σε ένα σχηματικό επίπεδο, σαν να θέλει να δικαιολογήσει την παρουσία των ηρωίδων στο μπαλκόνι, προκειμένου να προχωρήσει κάπως η πλοκή με τον άνδρα στο απέναντι διαμέρισμα. Κατά τα άλλα υπάρχουν ορισμένες υποπλοκές που επίσης δεν οδηγούν πουθενά, όπως η αρχική σεκάνς με τη γειτόνισσα και τον σύζυγό της, αλλά και τα οράματα της Νικόλ που καταλήγουν αθέμητα αστεία, με την πρόθεση της Μερλάν σαφώς να μην είναι αυτή.

Πρόκειται για μια ταινία που ενώ θέλει να καταστεί σχετική αναφορικά με την αιώνια δύσκολη, τρομακτική και ενίοτε εφιαλτική εμπειρία της γυναικείας ύπαρξης, αντ’ αυτού καταλήγει σε καθολικεύσεις ως προς τη φύση των ανδρών, που και πολύ επιδερμικά διαβάζονται και με καθόλου τακτ πλασάρονται ως θέσφατο σε μια κινηματογραφική ιστορία που υποπίπτει στο σφάλμα του διδακτισμού.

Το πρόβλημα με τις «Μπαλκονάτες» είναι πως σαν ταινία δεν εξυπηρετεί διόλου τον λόγο ύπαρξής της. Δεν έχει να κάνει, δηλαδή, με μια ουσιώδη κινηματογραφική ματιά πάνω στη γυναικεία φύση και την εγγενή βία με την οποία «ζευγαρώνουμε» ήδη από τη γέννησή μας. Καταπώς φαίνεται, για τη Μερλάν η γυναικεία διεκδίκηση αρχίζει και τελειώνει με μερικά ζευγάρια γυμνά «μπαλκόνια». Επαναστατικό.