Το Λυσάρι της Ζωής

Δέκα χρόνια περίπου από την τελευταία, μεγάλου μήκους δημιουργία του, ο Μισέλ Γκοντρί επιστρέφει με ένα αυτοαναφορικό φιλμ, που μάλλον αποτελεί ένα από τα χειρότερα (αν όχι το χειρότερο) της μέχρι τώρα φιλμογραφίας του.

Ο Πιέρ Νινέ υποδύεται τον Μαρκ, έναν ιδιόρρυθμο σκηνοθέτη με διπολική διαταραχή που αποφασίζει να πάει κόντρα στους παραγωγούς της νέας του ταινίας, όταν εκείνοι τραβούν κόκκινη γραμμή στις παράλογες, δημιουργικές αλλαγές και απαιτήσεις (του) της τελευταίας στιγμής. Ο Μαρκ, ο οποίος θεωρεί πως αποτελεί πολύ μεγάλη ιδιοφυία για να ασχολείται με τόσο μικρά θέματα όπως η χασούρα των παραγωγών, αποφασίζει να κλέψει τους σκληρούς δίσκους της ταινίας και να απομονωθεί στο σπίτι της θείας του, της Ντενίζ, προκειμένου να ολοκληρώσει το έργο του, παρέα με τους ελάχιστους συναδέλφους του που – προς το παρόν – υπομένουν τον εξωφρενικό του χαρακτήρα, όπως όμως θα αποδειχτεί όχι για πολύ ακόμα.

Ας είμαστε ειλικρινείς. Ο Μισέλ Γκοντρί θα κρατάει για πάντα μια ξεχωριστή θέση στις κινηματογραφικές μας καρδιές χάρη στο «Η Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού». Αυτό δεν σημαίνει πως ως δημιουργός βρίσκεται αυτόματα στο απυρόβλητο, κάθε άλλο. Από τη μια πλευρά, εδώ και χρόνια έχει αποδείξει τις σκηνοθετικές του ικανότητες όχι μόνο στο σινεμά, μα και στο είδος του video clip, σκηνοθετώντας εικαστικά αριστουργήματα για μεγάλα ονόματα του παγκόσμιου, μουσικού στερεώματος, από την άλλη πλευρά, ακόμα και οι πιο ξεχωριστοί δημιουργοί είναι μοιραίο να ολισθαίνουν κάποιες φορές και εδώ το ολίσθημα του Γκοντρί μοιάζει, ανά στιγμές, με ασταμάτητη κατηφόρα.

Πρόκειται ουσιαστικά για μια ταινία που ο Γκοντρί θα «έπρεπε» να είχε σκηνοθετήσει για να τη δει μόνος του, παρέα ίσως με μερικούς φίλους και δικούς του ανθρώπους. Είναι πασιφανές πως ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Νινέ αποτελεί την κινηματογραφική σωματοποίηση του ίδιου του Γκοντρί, μια auter-ίστικη συνδιαλλαγή με τον εαυτό του, τις εμμονές του και το μεγαλεπήβολο, φιλμικό όραμα. Ναι, ο Μαρκ είναι ένας άνθρωπος με προβλήματα, ναι τα προβλήματα αυτά προέρχονται - στην πλειοψηφία τους - από τον ίδιο, ναι μπορείς σε έναν βαθμό να ταυτιστείς (;) με τις διαρκείς ανησυχίες του για τη απόδοση της τέχνης του και την ανάγκη για προσωπική έκφραση, όμως ο Μαρκ είναι στην τελική ένας ελάχιστα συμπαθής χαρακτήρας και σύντομα αντιλαμβάνεσαι πως η ταινία έχει τελειώσει πριν καν αρχίσει.

Το πρόβλημα είναι πως ο Γκοντρί βολεύεται υπερβολικά μέσα στο ξεχωριστό και ιδιότροπο σύμπαν του, πιστεύοντας μάλλον λανθασμένα, ότι ο θεατής θα δώσει άφεση αμαρτιών στον Μαρκ επειδή μας συστήνεται ως ταλαίπωρος δημιουργός στο κυνήγι της καλλιτεχνικής του αλήθειας. Υπάρχουν σκηνές εδώ που αποτελούν καρμπόν της πρότερης σκηνοθετικής δουλειάς του Γάλλου δημιουργού, μικρές στιγμές ποίησης, μια σύντομη animation σεκάνς, καθώς και το γνωστό στυλιζάρισμα άλλων δουλειών του, όμως τίποτα από αυτά δεν μοιάζει ικανό να διατηρήσει το ενδιαφέρον, πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων όπως, για παράδειγμα, η σκηνή με τον μουσικό αυτοσχεδιασμό της μπάντας.

Ο Γκοντρί θέλει με τούτη την ταινία να βγάλει τα εσώψυχά του, να δει αποστασιοποιημένα το σινεματικό alter ego του και να ξορκίσει παλαιούς δαίμονες, δεν είναι όμως όλες οι παλαβές ιδέες το ίδιο κατάλληλες για κινηματογραφικό υλικό. Πέρα και πάνω από όλα, το αφήγημα του «παρεξηγημένου ταλέντου» καταρρέει γρήγορα, άπαξ και αντιληφθείς πως δεν διαφαίνεται καμία αλλαγή στον ορίζοντα: είναι ο Μαρκ εναντίον όλων. «Το Λυσάρι της Ζωής» δε δίνει καμία απολύτως λύση για το πως να ζήσεις, πολύ απλά γιατί κανείς δεν είναι σε θέση να γράψει τον υπέρτατο μπούσουλα ύπαρξης. Στην τελική, το μόνο που μπορείς να κάνεις σε τούτη τη ζωή, είναι να μην είσαι πολύ κωλόπαιδο.