Ο Τελευταίος Ταξιτζής

Σε μια φαινομενικά ήσυχη νυχτερινή βάρδια, ένας ταξιτζής, o Θωμάς, παίρνει ως πελάτη έναν λογιστή, φανερά κουρασμένο από την μικροαστική ζωή του. Ο λογιστής «κερνά» τον Θωμά και ένα βλάχικο τραγούδι για μια «μαύρη γυναίκα», απογοητευμένη από τον άνδρα της. Στο τέλος της κούρσας έχουν μια διαφωνία για την κούρσα, με τον Θωμά να πιστεύει ότι αξίζει περισσότερα και τον λογιστή να του απαντά ότι υπολόγιζε κάθε χιλιόμετρο που διένυαν και ότι η διαδρομή κοστίζει λιγότερα χρήματα. Η εισαγωγή αυτή, μια πολύ ενδιαφέρουσα ταινία μικρού μήκους από μόνη της, υποδεικνύει (μάλλον) και τον τρόπο για να ερμηνεύσουμε όσα θα παρακολουθήσουμε στη συνέχεια.

Μπορεί να μην «έχουν περάσει εκατομμύρια από τα χέρια του», όπως συνηθίζει να λέει το γραφικό στερεότυπο επαγγελματία του κλάδου, μα ο Θωμάς όντως «δεν οδηγούσε πάντα ταξί» και πιστεύει ότι αξίζει περισσότερα. Μια εξωφρενική σύμπτωση, που ακολουθείται από μια ακόμα πιο εξωφρενική εξέλιξη – αμφότερες μόνο υπό το πλαίσιο μιας φαντασιωτικής αφήγησης τύπου «Eyes Wide Shut» θα μπορούσαν να αιτιολογηθούν, μα η προσέγγιση των δρώμενων μοιάζει κυριολεκτική- θα δώσει στον Θωμά το διαβατήριο για εκείνη την άλλη ζωή ή τουλάχιστον έτσι θέλει να πιστεύει.

«Δεν με ενδιαφέρει να τιμωρήσω, με ενδιαφέρει να καταλάβω», δήλωνε ο σκηνοθέτης στο Q&A μετά την προβολή, μα υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην παρατήρηση ενός αρνητικού χαρακτήρα και στην πλήρη υιοθέτηση της οπτικής γωνίας του, ειδικά όταν αυτή η υποκειμενικότητα δεν γίνεται σαφής. Στον πιο γνωστό «Ταξιτζή», ο Σκορσέζε παίρνει αποστάσεις από τις πράξεις του ήρωα, μας το δηλώνει (και) η μουσική του Μπέρναρντ Χέρμαν. Eδώ θα δούμε πχ. τον φακό να φεύγει από το ταξί για να απαθανατίσει γλαφυρά μια ακραία πράξη ανάγκης ή έναν χαρακτήρα που…κάνει την ανάγκη του, καταργώντας αδικαιολόγητα την ιδιωτικότητα της στιγμής και υιοθετώντας με αντικειμενικά πλάνα μια αδιάκριτη στάση προς τους άλλους, εφάμιλλη του κεντρικού χαρακτήρα. Με απλά λόγια, άλλο η κατανόηση και άλλο η ταύτιση μέσω της αισθητικής, που (θέλουμε να) πιστεύουμε ότι ήταν ακούσια.

Στις σκηνές που απαιτείται η απόδοση της νυχτερινής ατμόσφαιρας υπάρχει μια ειδική μέριμνα. Είναι εμφανές ότι η όψη της ταινίας χτίστηκε με κόπο και μεράκι– τα φώτα του νυχτερινού αστικού τοπίου «πρωταγωνιστούν»  στη φωτογραφία του Γιώργου Κουτσαλιάρη- ενώ δυο σκηνές σασπένς, αυτή της παρακολούθησης κι εκείνη της συνομιλίας με πελάτη που γυρίζει από το κομμωτήριο, μαρτυρούν ικανότητες στο σινεμά των ειδών, αν ποτέ ο δημιουργός επιλέξει να το υπηρετήσει. Δυστυχώς, το φιλμ προδίδεται από ένα σενάριο νεφελώδους στοχοθεσίας, από ανοικονόμητη αφήγηση και από γνώριμες παθογένειες της εγχώριας μυθοπλασίας - η επιτήδευση του διαλόγου, αλλά και του στησίματός του, με τις αδικαιολόγητα μακρές παύσεις ανάμεσα στις ατάκες.

Στον ερμηνευτικό τομέα η Κλέλια Ανδριολάτου αναδεικνύεται σε MVP, αποδίδοντας με κινηματογραφική φυσικότητα τις σκηνές της – πιστέψτε μας, δύσκολο έργο- και κατορθώνοντας να βγει αλώβητη ακόμα και από την μεγάλη σεκάνς στο σπίτι της, την οποία για λόγους ευγένειας θα αφήσουμε ασχολίαστη. Από κοντά η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, στην οποία χαρίζεται ένα γενναιόδωρο πλάνο στο τέλος. Να είναι αυτή η «μαύρη γυναίκα» του τραγουδιού της εισαγωγής και να είναι η «κάλυψη» των όποιων αναγκών της απλά ζήτημα μιας ερώτησης του Θωμά που ποτέ δεν έγινε; Ίσως, μα πρόκειται περισσότερο για μια αυθαίρετη ερμηνεία, δεν υπάρχει τίποτα στην ατέλειωτη – σε βιωμένο χρόνο παρακολούθησης- κούρσα του «Τελευταίου Ταξιτζή» που να οδηγεί εκεί.