The Straight Story

Το κινηματογραφικό σύμπαν των ταινιών του Λιντς ήταν υποκινούμενο από την αγάπη. Μόνο που εκείνη βρισκόταν μονίμως κρυμμένη πίσω από τη σφοδρή βία και το τρομακτικό σκοτάδι που απλωνόταν στο πανί, περιμένοντας τη στιγμή που θα ξεπροβάλει για να μας διαβεβαιώσει ότι θα νικήσει το κακό και την ασχήμια και θα επιβιώσει, δημιουργώντας μια νέα φωτεινή κοσμογονία. Στο «Straight Story», η γνώση για το αρχέγονο κακό που κατοικεί σ' αυτό τον κόσμο παραμένει άγνωστη, η ύπαρξη της αγάπης είναι, ωστόσο, δεδομένη εξαρχής. Κατοικεί στο εσωτερικό της καλοκάγαθης Ρόουζ, που όσο μικρό είναι το μυαλουδάκι της, τόσο μεγάλη αποδεικνύεται η καρδιά της. Μοιράζεται απλόχερα στον καθένα από τους ανθρώπους που συναντά στο διάβα του ο ήρωας. Υπάρχει ολοζώντανη στο γερασμένο σώμα του Άλβιν. Και τώρα τον στέλνει χαμογελαστό σε μία σχεδόν ακατόρθωτη Οδύσσεια έξι εβδομάδων και 500 μιλίων, προκειμένου να συναντήσει και να συμφιλιωθεί με τον αδερφό που χρόνια έχει να δει. Σκοπός του ταξιδιού η μετάνοια και η μεταμέλεια. Προορισμός, μία βεράντα κάτω από τα αστέρια...

Μακριά για λίγο από τις εικονοκλαστικές εκρήξεις, τις στυλιστικές ακρότητες και τα σοκαριστικά οράματα στα οποία μας είχε συνηθίσει, ο Λιντς γυρίζει μια ταινία στην οποία το εύρημα ενός 73χρονου που ξεκινά ένα ταξίδι πολλών μιλίων ανεβασμένος σε μία μηχανή του γκαζόν, είναι το μοναδικό παράδοξο. Οι άλλοτε φρενήρεις σκηνοθετικοί ρυθμοί συγχρονίζονται εδώ με τους παλμούς της ασθμαίνουσας μηχανής που κουβαλά τον ήρωα στο μακρινό προορισμό του. Και η κάμερα ξετυλίγει μια ιστορία καμωμένη για να προκαλεί όχι πλέον την έκπληξη στον αμφιβληστροειδή, αλλά τα δάκρυα.

Από αυτή την άποψη το «Straight Story» είναι ξεκάθαρα η πιο πειραματική δημιουργία που ο σκηνοθέτης επιχείρησε να κάνει, διαλέγοντας ταυτόχρονα να απομακρυνθεί από τις ανησυχητικές πτυχές της αμερικανικής επαρχίας στις οποίες συνήθισε να περιπλανιέται. Ολόκληρο το «Straight Story» μοιάζει να ανήκει στο παρελθόν, λατρευτικά προσκολλημένο σε παραδοσιακές έννοιες όπως η οικογένεια και το όνειρο του ευτυχισμένου εφήμερου. Περισσότερο απ' οτιδήποτε άλλο, ωστόσο, η ταινία αυτή είναι ένα οδοιπορικό στην καρδιά της αμερικανικής ενδοχώρας, όπως αυτή ξεπροβάλλει μέσα από το μεγαλείο και την αδάμαστη ομορφιά της. Η Αμερική που το φιλμ πανηγυρίζει σε κάθε πλάνο είναι αυτή των μοναχικών επαρχιακών δρόμων και των ανοιχτών οριζόντων, μια χώρα χαμένη στις νοσταλγικές εικόνες και τη μυθική αθωότητα που μοναδικά αποτύπωνε στους μελαγχολικούς πίνακές του ο Άντριου Γουάιεθ.

Σε όλη τη διάρκεια της μαγικής αυτής διαδρομής, το γλυκύτατο, εκφραστικό πρόσωπο του Ρίτσαρντ Φάρνσγουορθ μας συνοδεύει, θυμίζοντάς μας διαρκώς ότι ο κόσμος που απεικονίζει το φιλμ είναι ένας πανανθρώπινος και συναισθηματικός κόσμος καμωμένος για το Καλό. Μόλις η διαδρομή ολοκληρωθεί, ο Λιντς θα μας έχει δωρίσει την πιο τρυφερή κι ανθρώπινη ταξιδιωτική εμπειρία που ζήσαμε τελευταία. Για να μας εγκαταλείψει στο αποχαιρετιστήριο πλάνο ακριβώς όπως μας είχε υποσχεθεί: κάτω από έναν ένδοξο ξάστερο ουρανό, ένα γαλήνιο καλοκαιρινό βράδυ, πλάι σε αγαπημένα πρόσωπα. Όπως αυτό του Άλβιν...

Η κριτική της ταινίας δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ (τεύχος 109, Φεβρουάριος 2000)