Η Ετυμηγορία

Από πολλές απόψεις οφείλουμε την επιτυχία της «Ετυμηγορίας» στον Ρόμπερτ Ρέντφορντ ο οποίος επρόκειτο αρχικά να πρωταγωνιστήσει σε αυτήν και αρνήθηκε τον ρόλο όταν οι προσπάθειές του να απαλλαγεί από το σενάριο του Ντέιβιντ Μάμετ και να επιβάλλει τον δικό του σκηνοθέτη (Σίντνεϊ Πόλακ) απέβησαν άκαρπες. Αν ο Ρέντφορντ είχε παραμείνει, θα μιλούσαμε μάλλον για μια διαφορετική και πολύ κατώτερη ταινία και δεν θα μας είχε δοθεί ποτέ η ευκαιρία να απολαύσουμε τον Πoλ Νιούμαν στον καλύτερο, ίσως, ρόλο της πλούσιας καριέρας του.

Το σίγουρο είναι, επίσης, ότι το εξαίρετο σενάριο του Μάμετ, εκείνο που τόσο είχε δυσαρεστήσει τον Ρέντφορντ με τον απαισιόδοξο και μουντό χαρακτήρα του, δεν θα είχε καταλήξει ποτέ στην οθόνη. Ευτυχώς που η λογική πρυτάνευσε, ο Σίντνεϊ Λουμέτ ανέλαβε σκηνοθετικά καθήκοντα, διατηρώντας τον απόλυτο καλλιτεχνικό έλεγχο του φιλμ, η σεναριακή δουλειά του Μάμετ παρέμεινε άθικτη (εκτός από μια τεράστιας σημασίας αλλαγή στο φινάλε, πρωτοβουλία του Λουμέτ, χάρη στην οποία το κοινό μαθαίνει τελικά την έκβαση της δίκης) και ο Νιούμαν κλήθηκε να υποδυθεί έναν ξοφλημένο και αλκοολικό δικηγόρο στον οποίο δίνεται μια τελευταία ευκαιρία να κερδίσει πίσω τη χαμένη του αξιοπρέπεια, όταν αναλαμβάνει να οδηγήσει στη δικαιοσύνη τους ανθρώπους που ευθύνονται για την ιατρική κακομεταχείριση μιας γυναίκας.

Εξιστόρηση μιας μοναχικής και επίμονης σταυροφορίας ηθικής και προσωπικής εξιλέωσης με ήρωα έναν τσακισμένο από το ποτό και τις απογοητεύσεις άντρα ο οποίος βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου, η «Ετυμηγορία» επιφυλάσσει πλήθος ανατροπών και δραματουργικά πανίσχυρων σκηνών, ένα θαυμάσιο επιτελείο ηθοποιών (από τον Τζέιμς Μέισον και τον Τζακ Γουόρντ μέχρι την Σάρλοτ Ράμπλινγκ) και μια σκηνοθεσία η οποία προδίδει φοβερή προσήλωση στην πλοκή, τους χαρακτήρες και το χειμωνιάτικο σκηνικό μιας παγωμένης και μελαγχολικής Βοστώνης.

Για όλους αυτούς τους λόγους το (υποψήφιο για πέντε Όσκαρ) φιλμ παραμένει τέσσερις δεκαετίες μετά την πρώτη εμφάνισή του στις αίθουσες ένα συναρπαστικό (και άκρως επιδραστικό) δικαστικό δράμα πάνω στη συγκινητική πάλη ενός απλού και μάλλον καταδικασμένου ανθρώπου ενάντια σε πανίσχυρες δυνάμεις που τον υπερβαίνουν και το αίτημα για την υπεράσπιση της δικαιοσύνης και των αδύναμων κόντρα σε έναν κυνικό και αδηφάγο κόσμο. Ένα αίτημα που μοιάζει στις μέρες μας περισσότερο επείγον από ποτέ.