Ομαδική Θεραπεία

Βασισμένο στο θεατρικό έργο του Αργεντινού συγγραφέα Ματίας ντελ Φεντερίκο, το φιλμ του Γκεράρντο Ερέρο είναι μια ανθρωποκεντρική κωμωδία με στιγμές διεισδυτικού δράματος, υφασμένες αποτελεσματικά μέσα στην ατακαδόρικη πλοκή, που καταλήγουν να συνθέτουν μια καθαρόαιμη ταινία δωματίου με απρόσμενη τροπή.

Δίχως την ψυχοθεραπεύτριά τους παρούσα, έξι άνθρωποι θα βρεθούν μόνοι τους σε μια αίθουσα με όλες τις ανέσεις, προκειμένου να συζητήσουν τα προβλήματά τους και να επιχειρήσουν να δώσουν απαντήσεις σε θέματα που τους απασχολούν μέσω της, μεταξύ τους, αλληλεπίδρασης. Όσο η ώρα περνά, τα πνεύματα θα οξυνθούν και οι εντάσεις δεν θα λείψουν, μέχρι τη στιγμή που μια τρομερή αποκάλυψη θα «σκάσει» σαν κεραυνός εν αιθρία.

Οι ταινίες που διαδραματίζονται σε έναν ενιαίο χώρο αποτελούν μαζί ευχή και κατάρα. Ευχή, διότι ως θεατές έχουμε «εκπαιδευτεί» ως προς το τι μπορούμε να περιμένουμε από μια τέτοια ταινία, κατάρα, γιατί χρειάζεται πάντα ένα ταλαντούχο cast ώστε να μπορέσει να ανταπεξέλθει στους περιορισμούς του δωματίου και τη λεκτική δράση, κάτι που δεν είναι πάντα δεδομένο. Σε αυτήν την περίπτωση η «Ομαδική Θεραπεία» είναι μια ταινία από την οποία ξέρεις τι να περιμένεις και επιπλέον κρύβει και έναν άσσο στο μανίκι.

Τα, προς συζήτηση, ζητήματα είναι λίγο πολύ γνωστά σε όλους μας: γάμος, σεξ, σχέσεις, παιδιά, επαγγελματική ανέλιξη. Ο Ερέρο χωρίζει νοητά την ταινία του σε δυο κομμάτια, με τη σκηνοθεσία να λειτουργεί ως κατευθυντήριο όργανο που υποδεικνύει, ανά περίπτωση, την εξοικείωση (ή μη) των συμμετεχόντων ψυχοθεραπευόμενων με όλα όσα συζητούνται. Η κάμερα κρατάει, αρχικά, θέση εξωτερικού παρατηρητή και απλού καταγραφέα των τεκταινόμενων, μόνο για να μετουσιωθεί, λίγο μετά, σε έναν έβδομο «συμμετέχοντα» καταγράφοντας τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις των πρωταγωνιστών από κοντά, διατηρώντας ξεκάθαρη στάση απέναντι στο σταδιακό ξεδίπλωμα της εκάστοτε ατομικής αλήθειας.

Η πρωταγωνιστική ομάδα εδώ τα καταφέρνει περίφημα. Δεδομένης της ταχύτητας με την οποία μιλούνται τα ισπανικά, η φυσικότητα με την οποία «ρέουν» οι συζητήσεις αποτελεί το δυνατό χαρτί της ταινίας, ακόμα δηλαδή και όταν τα πράγματα ξεφεύγουν και οι συγκρούσεις μοιάζουν αναπόφευκτες. Είναι εμφανές πως το cast έχει κάνει τις πρόβες του (τις πάρα πολλές πρόβες του), όμως διαφαίνεται και ένας χώρος για αυτοσχεδιασμό, απαραίτητος σε συνθήκες θεατρικού στησίματος, όπως γίνεται στην περίπτωση της ταινίας του Ερέρο.

Για τη σεναριακή έκπληξη δεν θα πούμε τίποτα, παρά το γεγονός πως αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της θεατρικής εμπειρίας του έργου πάνω στο σανίδι. Ο λόγος είναι ότι, πολύ απλά, στην ταινία η αποκάλυψη από νωρίς μιας συγκεκριμένης, υποθεσιακής κατεύθυνσης θα στερούσε από το φιλμ την εντελώς απρόσμενη δυναμική που αποκτά από ένα σημείο κι έπειτα, συνεπώς είναι καλύτερο να το βιώσετε μόνοι σας κατά την θέαση της ταινίας.

Το «Ομαδική Θεραπεία» δεν είναι ό,τι πιο πρωτότυπο έχετε παρακολουθήσει σε φιλμ δωματίου, στέκεται όμως επάξια ως ένα πολύ καλό δείγμα του είδους του, χάρη στην πειστική χημεία των ηθοποιών του, των εξαιρετικά ισορροπημένων κωμικών του στιγμών και του twist που κάνει τη διαφορά υπενθυμίζοντάς μας εκείνη την φοβερή ατάκα του Ζαν- Λυκ Γκοντάρ: «Το σινεμά είναι αλήθεια 24 φορές το δευτερόλεπτο και κάθε cut είναι ένα ψέμα».