Ανάμεσά μας

Young Ahmed

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Γαλλία, Βέλγιο, 2019
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ / ΣΕΝΑΡΙΟ: Ζαν Πιέρ Νταρντέν, Λικ Νταρντέν
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Ιντίρ Μπεν Αντί, Ολιβιέ Μπονό, Μύριεμ Ακεντίου, Βικτόρια Μπλουκ
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Μπενουά Ντερβό
    ΜΟΝΤΑΖ: Μαρί Ελέν Ντοζό
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 85’
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Rosebud.21
    Ανάμεσά μας

Βραβευμένοι δύο φορές στην καριέρα τους με Χρυσό Φοίνικα για τη «Ροζέτα» και το «Παιδί», ο Ζαν-Πιερ και ο Λικ Νταρντέν υπογράφουν με το «Ανάμεσά μας» μια από τις πιο ασθενικές, άτολμες και θεματικά ανεστίαστες ταινίες της φιλμογραφίας τους.

Από τον Κωστή Θεοδοσόπουλο

Το νέο φιλμ του έμπειρου σκηνοθετικού διδύμου διαδραματίζεται στο σύγχρονο Βέλγιο και ακολουθεί τον Άχμεντ, ένα νεαρό αγόρι που βρίσκεται παγιδευμένο ανάμεσα στη φονταμενταλιστική ερμηνεία των μουσουλμανικών γραφών και τους απαγορευμένους καρπούς της καθημερινής ζωής. Ορφανός από πατέρα και με μια μητέρα η οποία αδιαφορεί για τις διδαχές του Ισλάμ, ο Άχμεντ και ο αδερφός του Ρασίντ έχουν προσφάτως μετατραπεί σε φανατικούς μουσουλμάνους που τηρούν ευλαβικά το πρόγραμμα των προσευχών και μάχονται υπέρ μιας υποτιθέμενης θρησκευτικής αγνότητας. Όταν η δασκάλα στο σχολείο τους εγκαινιάζει ένα «βλάσφημο» μάθημα αραβικών, ο Άχμεντ επηρεάζεται από τα κηρύγματα μίσους του τοπικού ιμάμη και σχεδιάζει εναντίον της μία επίθεση. Η επόμενη μέρα τον βρίσκει στο αναμορφωτήριο εκεί όπου σωφρονιστικοί υπάλληλοι, ψυχολόγοι καθώς και μία συνομήλική του κοπέλα θα προσπαθήσουν να του δείξουν έναν διαφορετικό δρόμο.

«Δύο ηλικιωμένοι, λευκοί κύριοι από την Ευρώπη γυρίζουν μια ταινία για έναν νεαρό εξτρεμιστή μουσουλμάνο, πραγματικά αναρωτιέμαι τί θα μπορούσε να πάει στραβά;». Ειρωνικό, ίσως ελαφρώς απόλυτο στη θέση που εκφράζει αλλά ταυτόχρονα εύστοχο, το παραπάνω σχόλιο (αλιευμένο από κάποια γωνιά του διαδικτύου) συνοψίζει σε γενικές γραμμές την χαρακτηριστική αδυναμία των αδελφών Νταρντέν να εισχωρήσουν στην ουσία του αμφιλεγόμενου θέματος γύρω από το οποίο στήνουν το νέο τους φιλμ. Αν και θιασώτες ενός νατουραλιστικού, ουμανιστικού σινεμά που επιτύγχανε ανά περιπτώσεις να ξεδιπλώσει στην οθόνη με αφοπλιστική αμεσότητα τα συναισθήματα των ηρώων του, στο «Ανάμεσά μας» οι Νταρντέν βρίσκονται σε αποκαρδιωτική φόρμα και παραδίδουν μια σχηματική ιστορία, αναρίθμητων κλισέ και μηδενικών συγκινήσεων. 

...μια προσέγγιση μονοδιάστατη και αυστηρά ορισμένη από το δυτικό βλέμμα των δημιουργών της

Ίσως το βασικότερο παράπτωμα της ταινίας είναι η ολίσθηση προς μια στερεοτυπική απεικόνιση της μουσουλμανικής κοινότητας, σε μια προσέγγιση μονοδιάστατη και αυστηρά ορισμένη από το δυτικό βλέμμα των δημιουργών της. Και αν σε μια αφήγηση εκτός από τη θέση του δημιουργού σημασία έχει και το περιεχόμενο των λόγων του, εδώ είναι σαφές ότι το περιεχόμενο είναι τουλάχιστος ελλιπές. Στο «Ανάμεσά μας» δεν ανιχνεύεται καμία προσπάθεια εξερεύνησης των στοιχείων εκείνων που διαμορφώνουν τη μουσουλμανική κουλτούρα, καμία απόπειρα εμβάθυνσης στους χαρακτήρες που την εκπροσωπούν εντός του φιλμ.

 Από ένα παιδί που περνάει την ώρα του παίζοντας video games, ο κεντρικός του ήρωας μετατρέπεται αστραπιαία και ανεξήγητα σε εφιαλτική κινούμενη απειλή, έτοιμη να αφαιρέσει ζωές στο όνομα της τζιχάντ. Καθώς, όμως, το νέο φιλμ του διδύμου δεν συνιστά ταινία τρόμου, ο τρόπος που απεικονίζεται ένα αγόρι το οποίο έχει υποστεί πλύση εγκεφάλου εκτός από υπεραπλουστευμένος και εμμονικός, είναι και εν δυνάμει επικίνδυνος. Με εξαίρεση την σκηνή που ένα νεαρό κορίτσι προσεγγίζει τον Αχμέντ για εκδηλώσει τα συναισθήματά που τρέφει για αυτόν, απ' την οποία ξεπροβάλλουν δειλά οι κινηματογραφικές αρετές που καταξίωσαν το σινεμά των Νταρντέν στο παρελθόν, οι συμπαθείς Βέλγοι δεν καταφέρνουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων καθώς οι προθέσεις τους προδίδονται από μια πτωχή και στα όρια της αφέλειας ανάγνωση ενός φλέγοντος κοινωνικού ζητήματος. 

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Ανάμεσά μας
  • Ανάμεσά μας