Για την Κάθριν Μπίγκελοου, που στη χώρα μας, κατ' εξαίρεση, δεν χαίρει της εκτιμήσεως που χαίρει στον υπόλοιπο κόσμο, όπου οι ταινίες διδάσκονται κατά κόρον σε πανεπιστήμια από φεμινιστική και μεταμοντέρνα σκοπιά, το σινεμά παρέχει μια άριστη πλατφόρμα πάνω στην οποία έχει εφαρμόσει τόσο την τεχνική εκζήτηση όσο και μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαλεκτική πάνω στα φύλα, τις φυλές, τη βία και τα κινηματογραφικά είδη.
Διαλέξαμε πέντε ταινίες (από τις μόλις έντεκα) μιας φιλμογραφίας 37 χρόνων που, κατά την γνώμη μας, αποτυπώνουν καλύτερα τόσο την σκηνοθετική της μαεστρία όσο και την προσθήκη της σε μια ιδεολογική κι αισθητική συζήτηση που την καθιστούν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μοντέρνες φωνές του αμερικανικού σινεμά.
-
«Άγρια Νύχτα» («Near Dark», 1987)
Βυθισμένο σε άγριο σκοτάδι, ισόρροπο ανάμεσα στην βαμπίρ μυθολογία (που ποτέ δεν μνημονεύεται άμεσα) κι ένα είδος αστικού γουέστερν, το (πάμφθηνο) φιλμ, που στηρίχθηκε αρκετά κι από τον επικείμενα σύντροφο Τζέιμς Κάμερον, απέτυχε παταγωδώς στα ταμεία. Έγινε ωστόσο άμεσα αντιληπτό στην νεοϋορκέζικη ιντελιγκέντσια, προβλήθηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη κι εξακολουθεί να είναι μια από τις τρομακτικότερες ταινίες του είδους. -
«Παράξενες Μέρες» («Strange Days», 1995)
Από τα πιο ενδιαφέροντα αμερικανικά εσχατολογικά του τότε επικείμενου μιλένιουμ, ένα κράμα επιστημονικής φαντασίας, φιλμ νουάρ, τρόμου και ταινίας εγκλήματος, τούτο χρειάστηκε την κατασκευή ενός ολοκαίνουργιου τύπου κάμερας, προκειμένου η Μπίγκελοου να αποτυπώσει point of view όψεις, που στη συνέχεια θεωρήθηκαν και μια ερεθιστική ματιά πάνω στην έννοια της συνενοχής του κινηματογραφικού βλέμματος. Ευαίσθητη ταινία πάνω στην φυλετική ένταση, επίσης. -
«The Hurt Locker» (2008)
Η πρώτη ταινία γυναίκας σκηνοθέτιδος που κερδίζει το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, η πρώτη και ως σήμερα μόνη φορά που δίνεται όσκαρ σκηνοθεσίας σε γυναίκα, αλλά και μια από τις χειρότερες εισπρακτικά ταινίες που έχουν ποτέ βραβευθεί ανάλογα, τούτη η ερημωμένη ματιά στις συνέπειες του πολέμου (που η Μπίγκελοου αποτόλμησε μετά και από την επιμονή του Κάμερον) είναι ένα αριστούργημα ατμόσφαιρας που συγκλίνει και σε μια διαλεκτικότατη κριτική (τόσο που κάποιοι το βρίσκουν φιλοπόλεμο...) πάνω στην αποκτήνωση και την ολική αλλοτροίωση του μεταπολεμικού ατόμου. -
«Zero Dark Thirty» (2012)
Άλλο ένα θριλερικό διαμάντι συνοχής ύφους και τόνου μα και μια εμφανής σκέψη πάνω σ' έναν ανδρικό κόσμο και τις συνέπειές του σε μια γυναίκα που αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο σε αυτόν (άρα και μια παραπομπή στην ίδια την σκηνοθέτιδα σε ανύποπτη, συγκριτικά με σήμερα, στιγμή), το «Zero Dark Thirty» κρύβει πίσω από την επιχειρησιακή, πολεμική του ανατομία, την προσωπική χρεωκοπία αυτών που την υπηρετούν. -
«Detroit: Μια Οργισμένη Πόλη» («Detroit», 2017)
Στην Ελλάδα η κριτική υπήρξε τυπικά κοντόθωρη για ένα έργο που εμμένει στην πραγματικότητα της (εδώ, αστυνομικής) βίας και των συνεπειών της, της φυλετικής εκρηκτικής έντασης, που δεν παραπαίει στυλιστικά ποτέ και θαρραλέα επιχειρεί ακόμα πιο πέρα από το μήκος των χεριών της. Mε όπλο τον τυπικό «παίζω με τους όρους σας» τρόπο της Μπίγκελοου που επιτρέπει μέσα από άψογες, υπολογισμένες ρωγμές να δεις κάμποσες ταινίες-μέσα-στην-ταινία, όχι απαραίτητα όλες ευτυχείς, αλλά οπωσδήποτε όλες περιεκτικές κι εναυσματικές συζητήσεων (πού τελειώνει η ιστοριογράφηση και πού αρχίζει η προπαγάνδα;) που σπάνια από αυτό το σινεμά πια προσδοκάς.
