Essential Cinema #80: «7 Men from Now» (1956) του Μπαντ Μπέτικερ

Τo cinemagazine συγκεντρώνει μερικές από τις κορυφαίες ταινίες που έγιναν ποτέ και γράφει αναλυτικά γι’ αυτές. Σήμερα ένα από τα ωραιότερα γουέστερν της δεκαετίας του '50, εξυμνημένο όσο ελάχιστες ταινίες από τον σπουδαίο θεωρητικό Αντρέ Μπαζέν και την αναθεωρητική γαλλική κριτική της εποχής.

Από τον Ηλία Δημόπουλο
Essential Cinema #80: «7 Men from Now» (1956) του Μπαντ Μπέτικερ

Προτού το γουέστερν καταλήξει μια σελίδα από τα ανεκδοτολογικά κατάστιχα των νεότερων (όχι και τόσο) σινεφίλ, πέρασε από την νευραλγική διαδικασία ωρίμανσης που το μετεξέλιξε από κλασσικά εικονογραφημένη απλουστευτική εξιστόρηση της ιστορίας ενός έθνους (του Αμερικανικού), σε διαυγές, ενήλικο κινηματογραφικό είδος (ίσως το πιο κινηματογραφικό), που συναισθάνεται πλήρως την ιστορική/αφηγηματική του ευθύνη. Το γουέστερν, ως κινηματογραφικό σώμα, επιδεικνύει πεντακάθαρη αντίληψη των επικών του ευθυνών (κανένα άλλο είδος δεν κατόρθωσε στο σινεμά με τόση συνοχή και ευκρίνεια να απεικονίσει το Έπος), των ιστορικών του σημασιών (ήδη από την κλασσική του εποχή του ‘30-’40 είναι ένα κατεξοχήν ιστορικό είδος κινηματογράφου) αλλά και της υπαρξιακής του διάστασης, που στις πιο διανοούμενες δημιουργίες του, στέκει εκπληκτική και καταλυτική.

Η ιστορία είναι σκελετικά απλή: Ένας πρώην σερίφης αναζητά τους επτά άνδρες που ληστεύοντας την πόλη σκότωσαν τη γυναίκα του. Στον δρόμο του βρίσκει ένα φιλήσυχο ζευγάρι και έναν πιστολά, πρώην φυλακισμένο του κιόλας, που με τη σειρά του γυρεύει τη λεία των κλοπιμαίων. Αυτό είναι. Όλο κι όλο. Κι από αυτό όμως, βγήκε ένα έργο που πολλοί, πρώτος ο μεγάλος θεωρητικός Αντρέ Μπαζέν, θεωρούν ίσως το ωραιότερο γουέστερν που έγινε ποτέ.

Ο σπουδαίος Μπέτικερ, με την βοήθεια του λαμπρού σεναριογράφου του είδους, Μπερτ Κένεντι, στήνει ένα υποδειγματικό γαϊτανάκι αιτιότητας με επιδεικτική σκηνοθετική ακρίβεια. Καθετί γεννιέται από το προηγούμενό του, δευτερόλεπτο παραπανίσιο δεν συμβαίνει, ο διάλογος είναι και λιτός και πολιτικά ξυραφένιος, οι ερμηνείες φαρμακευτικά δοσολογημένες.

Μιλώντας για διάλογο και πολιτικές προεκτάσεις… Υπάρχει μια σκηνή που μια κρατική περίπολος κυνηγά «χιλιάδες αιμοβόρους Ινδιάνους». Θα συναντηθούν με τον ήρωα και το ζευγάρι. Στην συνομιλία, με λόγο επιθετικό, ο ήρωας «ξεσκεπάζει» το κυνήγι μαγισσών, ξεμπροστιάζει τον πολιτικό μύθο περί χιλιάδων αιμοσταγών αυτοχθόνων («εγώ άκουσα για μερικές δεκάδες», λέει παγωμένα και κατάματα), αποκαλύπτει την κρατική θηριωδία («είναι χειρότερα από επικίνδυνοι, είναι πεινασμένοι»), ενώ όταν ο εκπρόσωπος του Νόμου προσπαθεί να αποκαταστήσει συναίνεση ρωτώντας: «Όπως και να ‘χει, το ίδιο δεν πρεσβεύουμε;», θα πάρει το τέλειο one liner, ειπωμένο με το βιβλικά πέτρινο βλέμμα του Ράντολφ Σκοτ: «Do we?»

Χωρίς ίχνος ψυχολογισμού – στοιχείο που μετεξέλιξε το Έπος σε Δράμα, πλουτίζοντας ακόμα περισσότερο το είδος μετά τα μέσα του ’40 – το έργο προτείνει την λαμπερή υπαρξιστική οδό του γουέστερν, απαστράπτουσα ήδη στον ανυποχώρητο τίτλο, μιλά για τον βιοτικό χαρακτήρα της εκδίκησης (ο ήρωας δεν θα ζήσει στο σήμερα αν δεν εξοντώσει τους επτά άνδρες) και το κάνει πατώντας βαριά σε σιωπές, σε βλέμματα και, βασικά, σε πράξεις. Ούτε για μια στιγμή όμως δεν νοιώθεις την επιτήδευση που το σινεμά απέκτησε έκτοτε. Κανείς δεν σε καλεί να «προσέξεις παραπάνω», ο ήρωας δεν εκλιπαρεί συμπάθεια, η σκηνοθεσία δεν προσπαθεί να φανεί αλλά να υπηρετήσει, τα σύμβολα δεν κάνουν art house κρότο. Σινεμά που διαπρέπει σε αφάνταστες λεπτομέρειες,  όπως για παράδειγμα στο ότι δεν βλέπουμε ποτέ τον ήρωα να πυροβολεί. Σα να είναι πολύ γρήγορος για να συλληφθεί από την μηχανή, αλλά και πολύ ηθικός για να διαπράξει κάτι τέτοιο.

Το «7 Men From Now» είναι ίσως το διαμάντι του στέμματος της φιλμογραφίας του σκηνοθέτη του και οπωσδήποτε ένα από τα δέκα καλύτερα γουέστερν της υπέρογκης δεκαετίας του ’50.

7 MEN FROM NOW
Ηνωμένες Πολιτείες, 1956
Σκηνοθεσία: Μπαντ Μπέτικερ Σενάριο: Μπαρτ Κένεντι Φωτογραφία: Γουίλιαμ Χ. Κλόδιερ Μουσική: Χένρι Βαρς Πρωταγωνιστούν: Ράντολφ Σκοτ, Λι Μάρβιν, Γκείλ Ράσελ Διάρκεια: 78΄