Χθες Τρίτη ξεκίνησε ένα συμπόσιο που δεν έχουμε συνηθίσει. Μια συνάντηση, που θα συνεχιστεί και σήμερα, ανάμεσα σε κορυφαίους σύγχρονους δημιουργούς (Ντελ Τόρο, Σορεντίνο, Χαζαναβίσιους, Γαβράς, Νοέ, Καμπιγιό, Κασοβίτς, Λελούς, Ράμσεϊ, Μουνγκίου) που κουβεντιάζουν και θέτουν προβληματισμούς για την κινηματογραφική κατάσταση των πραγμάτων σε μια εποχή, ίσως δυσκολότερη από ποτέ.
Ίσως, για πολλούς, να έχουν αποδυναμωθεί αυτές οι διαδικασίες, ίσως μοιάζουν ακαδημαϊκές ενατενίσεις επί ζητημάτων που η συμπεριφορά του κοινού έχει αμετάκλητα πει την τελευταία κουβέντα. Μπορεί και να έχουν δίκιο οι πολλοί, μπορεί να έχουν δίκιο και οι λιγότεροι. Οπωσδήποτε η «κινηματογραφική κατάσταση» είναι κάτι που συμβαίνει πολύ πριν και πολύ μετά την κουβέντα. Από την άλλη δεν βλάπτει η παλαιότερη ίσως αντίληψη ότι μέσα από τις συζητήσεις προκύπτει το σπέρμα μιας αλλαγής. Όπως και να 'χει η (κυρίως ανδρική, πάντως) ομήγυρη διατύπωσε σειρά ανησυχιών.
«Αυτό που έχουμε και συμβαίνει τώρα δεν μπορεί να κρατήσει», ξεκίνησε ο ντελ Τόρο. «Κατά πολλές έννοιες αυτό που συμβαίνει ανήκει σε μια παλαιότερη κατάσταση. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το μέλλον θα εμφανιστεί αισθητά. Όλα αλλάζουν και η πανδημία το έκανε σε όλους αντιληπτό. Όμως επιβιώσαμε λόγω τριών πραγμάτων, του φαγητού, των φαρμάκων και των ιστοριών».
Ο ντελ Τόρο, πιο σχηματικά (και ολόσωστα) δήλωσε μετά τι δεν ανέχεται: «Υπάρχουν δύο πράγματα που μπήκαν στο λεξιλόγιό μας πέντε χρόνια τώρα και είναι φρικαλέα 'Περιεχόμενο και Αγωγός (σ.σ. εννοεί προφανώς την γραμμή παραγωγής'). Περιγράφουν πετρέλαιο, νερό ή βοθρολύματα, όχι κινηματογράφο. Περιγράφουν κάτι που τραβάς καζανάκι να φύγει».
Εκεί ο 84χρονος Λελούς («Ένας Άνδρας και μια Γυναίκα») παρενέβη αισιόδοξα λέγοντας ότι πιστεύει πώς «οι αίθουσες θα νικήσουν και οι νέοι θα επιστρέψουν σε αυτές, παρότι είναι χείριστα τα πράγματα τώρα. Θα κουραστούμε να βλέπουμε ταινίες σε πλατφόρμα. Στην τηλεοπτική οθόνη βλέπεις κοντινά, που είναι η δικτατορία του σκηνοθέτη. Σε μεγάλες οθόνες βλέπεις ευρύ κάδρο, που είναι δημοκρατικό».
Ο Νοέ είπε τα δικά του, κυρίως ότι έβλεπε επί τέσσερεις μήνες δύο κλασικές ταινίες την ημέρα, ταινίες που δεν είχε δει μέχρι σήμερα. «Ήταν σα να πήγαινα σχολείο, το μόνο πράγμα που με έχει αγγίξει στη ζωή μου είναι το σινεμά». Δεν φαίνεται να συνεισέφερε στην κουβέντα ο Αργεντίνος. (Ο ντελ Τόρο πάντως κάπου εκεί παρενέβη για να πει ότι έβλεπαν ταυτόχρονα κάποια έργα και μετά τα κουβέντιαζαν, οπότε και η συζήτηση οδήγησε στην περιοχή του θανάτου των φυσικών μέσων (DVD, Blu-ray) και την άνοδο της πειρατείας, σημείο που έφερε ορατή δυσθυμία στον Τιερί Φρεμό, καλλιτεχνικό διευθυντή του φεστιβάλ).
Ο Χαζαναβίσιους από την άλλη πρόσθεσε: «Το σινεμά δεν είναι υπό εξαφάνιση, αλλά αλλάζει. Και το πρόβλημα είναι με το κοινό. Έχουμε πολλές καλές ταινίες και στην Γαλλία μπορούμε να τις χρηματοδοτήσουμε, όμως είναι δύσκολο να πείσουμε τον κόσμο να επιστρέψει στην αίθουσα».
Αυτά και πολλά ακόμα συνέβησαν για περίπου δυόμσι ώρες εχθές, σήμερα θα προστεθεί και μια γυναίκα στο πάνελ, η Λιν Ράμσεϊ, (δεν γνωρίζουμε τους λόγους της γενικότερης απουσίας γυναικείων φωνών από αυτό) κλείνουμε με την εύλογη προσθήκη του Κώστα Γαβρά: «Όλα άλλαξαν με τον covid και όλα θα είναι διαφορετικά στη συνέχεια. Οι θεατές το ίδιο, οι νέες γενιές επίσης. Το σινεμά θα εξακολουθήσει να ακούει και να μετουσιώνει τις ιστορίες, εναπόκειται στους δημιουργούς να βρουν νέους τρόπους να μιλήσουν για το καινούργιο αυτό σινεμά».
