«Ο Καρλίτο είναι ένας πολύ καλός μου φίλος»: Ο αξέχαστος Νίκος Τριανταφυλλίδης γράφει για τη σπουδαία ταινία του Μπράιαν Ντε Πάλμα

Με αφορμή την αποψινή προβολή της υπέροχης «Υπόθεσης Καρλίτο» στο πλαίσιο του 14ου Athens Open Air Film Festival powered by ΔΕΗ, θυμόμαστε τον εκλεκτό φίλο Νίκο Τριανταφυλλίδη (σκηνοθέτη του «Ράδιο Μόσχα», του «Οι Αισθηματίες» και της εξαιρετικής τηλεοπτικής σειράς «Τα Στέκια») μέσα από το κείμενο-κριτική που είχε γράψει 30 χρόνια πριν για την ταινία στο περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ. Αγαπούσε κι αυτός πολύ τον «Καρλίτο», όσο τον αγαπάμε κι εμείς. Κι απόψε θα τον απολαύσουμε ξανά, έπειτα από δεκαετίες, σε μεγάλη οθόνη και μάλιστα σε ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια.

Από τον Νίκο Τριανταφυλλίδη
«Ο Καρλίτο είναι ένας πολύ καλός μου φίλος»: Ο αξέχαστος Νίκος Τριανταφυλλίδης γράφει για τη σπουδαία ταινία του Μπράιαν Ντε Πάλμα

Ο Μπράιαν Ντε Πάλμα επιστρέφει στις ρίζες-στον Ραούλ Γουόλς και τον Χάουαρντ Χοκς- και το φάντασμα του Τζέιμς Κάγκνεϊ χαμογελάει ευτυχισμένο. Γιατί ο Καρλίτο είναι ένας απόγονός του που τιμάει την οικογενειακή παράδοση. Θέλει να μπει στον ίσιο δρόμο και δεν τον αφήνουν. Και τότε είναι που στραβώνουν τα πάντα. Κακά τα ψέματα, μονάχα σαν βρεθείς από κάτω, όταν δεις τον κόσμο ανάποδα, και το βλέμμα στραφεί προς τα μέσα, τότε είναι που βλέπεις καθαρά.

Μετά από τόσα απανωτά στραπάτσα, ο Ντε Πάλμα ξαναβρίσκει τον Πατσίνο μπροστά από την κάμερα και δεν είναι λίγοι αυτοί που κλείνουν τα μάτια τους από καχυποψία εξορίζοντας τον Καρλίτο από τη μεγάλη οθόνη σαν μπάσταρδο «Σημαδεμένο». Δεν έχουν δίκιο. Η «Υπόθεση Καρλίτο» είναι ίσως η πιο σημαντική ταινία που ξεπήδησε μέσα από τις συμπληγάδες του χολιγουντιανού mainstream τον τελευταίο καιρό. 

Δεν είναι μόνο το ότι ανακαλύπτει ξανά την παράδοση της γκανγκστερικής ταινίας μέσα από την decadence των seventies-που πλέον έχουν μια ιδιότυπη ρετρό νοσηρότητα, όπως άλλωστε και ο κεντρικός ήρωας. Ούτε και το ότι ο Ντε Πάλμα είναι στα κέφια του, όπερ η γραφή του είναι ένα υπόδειγμα κλασικού κινηματογραφικού ντεκουπάζ χωρίς την κακοήθεια του βιντεοκλίπ και του τηλεκοντρόλ, αφήστε δε που η βιρτουοζιτέ του ξετυλίγεται με μια μαεστρία που δεν προδίδει το θέμα και τους χαρακτήρες. Τουναντίον ξεπηδάει μέσα από αυτούς ανοίγοντας έτσι διαρκώς παράθυρα στην κόλασή τους, ακόμα και όταν η δράση σε τυλίγει και σε γκρεμοτσακίζει από τις κυλιόμενες σκάλες του μετρό.

Αυτό όμως που είναι ίσως το πολύτιμο μυστικό της ταινίας είναι η ποίηση της πόλης που απελευθερώνει τον Καρλίτο από τη μέγγενη της κοινωνικής αλληγορίας και τον ξαποστέλνει στη μαύρη τρύπα του νουάρ. Πρόκειται για μια μαύρη ταινία χωρίς τα σιρόπια και τις καραμέλες του happy end της οποίας κάθε είδους μελαγχολία σε τυλίγει γλυκά όπως η πρωινή αύρα χαϊδεύει τη γλίτσα στο πεζοδρόμιο και τα φωτορυθμικά των night clubs γλείφουν τις πληγές, αποδυναμώνοντας έτσι στερεότυπα, προκαταλήψεις και καταναλωτικές συνήθειες.

Ο Καρλίτο- Αλ Πατσίνο, ο ανεκπλήρωτος έρωτάς του για μια πραγματική γυναίκα, την Πενέλοπι Αν Μίλερ, και ο κακός δαίμονας- ένας υπέροχος χαμαιλέοντας, ο Σον Πεν, που δίνει σάρκα και οστά σε μια αυθεντική μορφή του κακού- μπλέκονται στα τερτίπια της μοίρας και παίζουν κορόνα-γράμματα τη ζωή τους, στη λευκή οθόνη του κινηματογράφου. Θα τους θυμάμαι και τους τρεις με αγάπη και βλέπω ξανά και ξανά τον Πατσίνο να σκαρφαλώνει πάνω στη σκεπή καθώς βρέχει, με ένα καπάκι σκουπιδοτενεκέ πάνω στο κεφάλι του, μόνο και μόνο για να κρυφοκοιτάξει τη Μίλερ στο απέναντι παράθυρο που χορεύει μπαλέτο. Αυτό το βλέμμα είναι και το μεγαλύτερο δώρο του Ντε Πάλμα. Μην κατεβάζετε τα μάτια.
Ο Καρλίτο είναι ένας πολύ καλός μου φίλος.

Πότε: Δευτέρα 8 Ιουλίου | 21.30 
Πού: Πάρκο Δρακοπούλου | Είσοδος ελεύθερη

Σκηνοθεσία: Μπράιαν Ντε Πάλμα | Πρωταγωνιστούν: Αλ Πατσίνο, Σον Πεν, Βίγκο Μόρτενσεν, Πενέλοπι Αν Μίλερ | Διάρκεια: 144’ | Έτος Παραγωγής: 1993

Η προβολή της ταινίας θα γίνει με ψηφιακά αποκατεστημένη κόπια.

Τομ Χανκς: Ο δρόμος της ανεκτίμητης απλότηταςΤο Εγγλέζικο blues της Βίβιαν Λι