Η ταινία αφορά σε μια οικογενειακή συγκέντρωση με αφορμή τα 80ά γενέθλια του πατέρα, ο οποίος μετά το εγκεφαλικό που έχει υποστεί, έχει μετακομίσει από το χωριό στην πόλη, προκειμένου να τον προσέχουν η νύφη και ο γιος του. Τα πράγματα θα πάρουν δυσάρεστη τροπή, όταν ξεκινήσει η συζήτηση για το ποιος θα αναλάβει πλέον τη φροντίδα του κ. Δημήτρη.

Μετά το βραβείο κοινού στο 63ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και το φεστιβαλικό της ταξίδι σε Ελλάδα και εξωτερικό, η πρώτη ταινία του Δημήτρη Κατσιμίρη «Με Αξιοπρέπεια» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου.

Πώς γεννήθηκε η ανάγκη να διηγηθείς τη συγκεκριμένη ιστορία;

Έχω σπουδάσει και δουλέψει ως κοινωνικός λειτουργός σε ΚΑΠΗ με ηλικιωμένα άτομα και πάντα η τρίτη ηλικία μου προκαλούσε έντονο ενδιαφέρον σχετικά με υπαρξιακά θέματα όπως ο χρόνος, ο θάνατος, η αρρώστια και η σχέση με το γερασμένο μας σώμα. Οι βασικές θεματικές, δηλαδή, του αγαπημένου μου συγγραφέα Φίλιπ Ροθ. Η ιδέα όμως του σεναρίου προέκυψε από την εμπειρία που είχα με την αδελφή μου Φωτεινή, η οποία έζησε εννέα μήνες στο νοσοκομείο προσπαθώντας να κρατηθεί στη ζωή. Μέσα στο διάστημα αυτό, βίωσα πολλές φορές τη σκηνή όπου ένα ανήμπορο άτομο βρίσκεται καθηλωμένο σε ένα κρεβάτι πίσω από μια πόρτα και έξω οι συγγενείς και οι φίλοι του συζητάνε, παίρνουν αποφάσεις και συγκρούονται για εκείνο. Η ιδέα του σεναρίου ξεπήδησε μια μέρα στη σκέψη τι θα γινόταν αν το άτομο αυτό άκουγε όλα όσα συζητούνται ερήμην του, πως θα ένιωθε πραγματικά και τι άβολα συναισθήματα όλο αυτό θα του προκαλούσε.

Πρόκειται για ένα στιβαρό, οικογενειακό δράμα δωματίου το οποίο δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στο ελληνικό σινεμά. Είχες από την αρχή στο μυαλό σου μια τέτοια σκηνοθεσία δωματίου;

Ναι, η ιδέα της σκηνοθεσίας ήταν από την αρχή ορατή. Ήθελα να σπάσω τη θεατρικότητα του κειμένου και με διάφορες τεχνικές, να δημιουργήσω στο θεατή την αίσθηση του εγκλωβισμού. Όπως και στις μικρού μήκους ταινίες που έχω κάνει, έτσι και σε αυτήν ο χώρος είναι ένας και όλη η δράση διαδραματίζεται σε ρεαλιστικό χρόνο.

Η κάμερά σου είναι αεικίνητη, δεν παραμένει ποτέ σταθερή, σαν να πρόκειται για έναν αόρατο ήρωα που καταγράφει το δράμα εν τη γενέσει του. Θεωρείς, πως στη συγκεκριμένη περίπτωση η κάμερα αποκτά τη λειτουργία έξτρα χαρακτήρα; Κι αν ναι, δρα με στάση κριτική ή πιο αποστασιοποιημένη, καταγράφοντας μονάχα τη δράση και αφήνοντας τους θεατές να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα;

Πάντα σε συνεργασία με το Βασίλη Σταυρόπουλο, το διευθυντή φωτογραφίας της ταινίας, πάρθηκε η απόφαση η κάμερα να είναι εξ ολοκλήρου στο χέρι και να συμπεριφέρεται σαν ένας έξτρα χαρακτήρας, αυτή του παρατηρητή. Ο χαρακτήρας αυτός ακούει ειλικρινά τους ήρωες και προσπαθεί να καταλάβει τα κίνητρα τους. Όχι κριτικά αλλά με μια δόση ενδιαφέροντος. Πάνω σε αυτό το σκεπτικό κρατήθηκαν λάθη, φλου κουνημένα πλάνα και αστοχίες με σκοπό να δώσουμε την αίσθηση του εδώ και τώρα και όχι του εκεί και τότε. Το λάθος και το μη άρτιο στην τέχνη είναι κάτι που προσωπικά με αγγίζει συναισθηματικά και μου δημιουργεί μια ενσυναίσθηση σε αυτό που βλέπω.

Οι ερμηνείες των ηθοποιών σου είναι εξαιρετικές και ταυτόχρονα εξαιρετικά φυσικές. Βασιστήκατε πάνω σε αυστηρά γραμμένους διαλόγους ή τους άφησες και χώρο για αυτοσχεδιασμό;

Προέρχομαι από το θέατρο, ένα απαιτητικό πεδίο όπου οι εξαντλητικές πρόβες και οι αυτοσχεδιασμοί είναι η καθημερινότητα. Δουλέψαμε πολύ με τους ηθοποιούς, σχεδόν καθημερινά τρεις μήνες μέσα στο σπίτι που έγινε εν τέλει το γύρισμα. Όλο αυτό τους έδωσε την ελευθερία να νιώσουν ασφάλεια, να βιώσουν πιο έντονα την αυθεντικότητα της στιγμής αλλά και να δοκιμάσουν πράγματα σε διαλογικό και σε επίπεδο δράσεων. Πολλές ατάκες και δράσεις στο έργο είναι δικές τους προτάσεις και συνέβαλαν στην αυθεντικότητα των ερμηνειών.

Υπάρχει μια ποιητικότητα και μια ειλικρινής ευαισθησία στις μοναδικές σκηνές που δεν διαδραματίζονται στο σπίτι – δεν θα κάνουμε spoiler. Τι σημασία έχουν αυτές οι σκηνές για τον κύριο Δημήτρη;

Υπάρχουν τρεις εμβόλιμες σκηνές στο έργο που σπάνε τη δράση και μεταφέρουν το θεατή στον εσωτερικό κόσμο του ηλικιωμένου κυρ. Δημήτρη. Σκηνές που θεωρώ εμπλουτίζουν το νόημα του έργου και συμπληρώνουν τον τίτλο της ταινίας «Με Αξιοπρέπεια». Ειδικά η τελευταία αποκαλυπτική σκηνή με τη συνοδεία της μουσικής των Their Methlab, εμπεριέχει την άποψη μου για τη δύναμη της αγάπης.

Τι σημαίνει για εσένα αξιοπρέπεια;

«Η ζωή είναι μικρή για να είναι θλιβερή, αλλά ταυτόχρονα η ζωή είναι μεγάλη μην την κάνεις καρναβάλι», είχε πει πριν χρόνια ο Γιάννης Αγγελάκας. Κάπου ανάμεσα σε αυτές τις δύο φράσεις κρύβεται για μένα το τι σημαίνει να ζεις με αξιοπρέπεια. Μια ζωή χωρίς λάθος αποφάσεις και αγνά και μόνο κίνητρα είναι για μένα μια ουτοπία. Ο άνθρωπος είναι ευάλωτος, παλεύει συνεχώς με δαίμονες και σκοτάδια και υπό συνθήκες μπορεί να χάσει την αξιοπρέπεια του. Η συγχώρεση, η μετάνοια, η νίκη της αγάπης έναντι του κακού, εμπεριέχουν μέσα τους, για μένα προσωπικά, την έννοια της αξιοπρέπεια.

INFO
Η ταινία «Με Αξιοπρέπεια» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 14 Νοεμβρίου