Τα International Emmys είναι το διεθνές αδερφάκι της ύψιστης τηλεοπτικής τιμής που μπορεί να λάβει μια σειρά – μαζί με τις Χρυσές Σφαίρες, φυσικά. Ο θεσμός σταδιακά αποκτά μεγαλύτερη ορατότητα, αναγνωρίζοντας και βραβεύοντας παραγωγές εκτός αμερικανικών συνόρων και, κατ’επέκταση, προτείνοντας τίτλους στο διψασμένο φιλοθέαμον κοινό.
Για ακόμα μια χρονιά η χώρα μας συμμετείχε στη διαδικασία αξιολόγησης των βραβείων στην ημιτελική φάση, με την εγχώρια κριτική επιτροπή να αναλαμβάνει την ανάδειξη ενός από τους τέσσερις τελικούς υποψηφίους της κατηγορίας του Καλύτερου Δράματος. Η ψηφοφορία έλαβε χώρα σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε υπό τη διοργάνωση του Athens Film Office του Δήμου Αθηναίων στο ξενοδοχείο Saint George Lycabettus τη Δευτέρα 16 Ιουνίου. Έλληνες επαγγελματίες από τον χώρο της τηλεόρασης, του κινηματογράφου και της δημιουργικής βιομηχανίας συγκρότησαν κριτική επιτροπή που θα αξιολογούσε τις υποψηφιότητες μιας συγκεκριμένης περιοχής στην κατηγορία.
Τους συναντήσαμε στο διάλειμμα του μεσημεριανού και μιλήσαμε με μερικούς από αυτούς για να μάς ξεκαθαρίσουν μερικά πράγματα σχετικά με τη διαδικασία. Θα θέλαμε, φυσικά, να μας αποκαλύψουν και τι είδαν ή, ακόμα καλύτερα, τι ψήφισαν, μα ήταν υποχρεωμένοι να το κρατήσουν επτασφράγιστο μυστικό, το οποίο προσπαθήσαμε να αποσπάσουμε με βαθιά υποκριτική τέχνη και γαλιφιές, μα αποτύχαμε παταγωδώς – οι κανόνες του θεσμού είναι αυστηροί και τα μέλη της κριτικής επιτροπής επαγγελματίες.
Περισσότερα για τη διαδικασία μας εξήγησε η Yπεύθυνη Aνάπτυξης του Athens Film Office Χριστίνα Μητροπούλου, η οποία έτρεξε και τη διοργάνωση της εκδήλωσης. «Σε πρώτο στάδιο, οποιοσδήποτε παραγωγός από οποιαδήποτε χώρα πλην ΗΠΑ μπορεί να υποβάλλει τη σειρά του προς αξιολόγηση. Η Ακαδημία των International Emmys ξεσκαρτάρει τις αιτήσεις, απορρίπτει όσες δεν πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές και στη συνέχεια μοιράζει τις σειρές στα μέλη, τα οποία βλέπουν και βαθμολογούν. Από αυτές τις βαθμολογίες προκύπτουν οι υποψήφιοι του ημιτελικού, τους οποίους μαζευτήκαμε για να κρίνουμε σήμερα. Φέτος, η δική μας κριτική επιτροπή κλήθηκε να αποφασίσει για την Κατηγορία του Καλύτερου Δράματος. Τα μέλη της επιτροπής βλέπουν αποσπάσματα ή ολοκληρωμένα επεισόδια από τις σειρές που προκρίθηκαν στην κατηγορία, ψηφίζουν μυστικά και από την ψηφοφορία αυτή προκύπτει ο ένας από τους 4 τελικούς υποψηφίους στην κατηγορία και παίρνει το εισιτήριο για την τελετή απονομής τον Νοέμβριο στη Νέα Υόρκη».
Εύλογα, απορήσαμε πώς διασφαλίζεται το ασυμβίβαστο. «Σε κάθε κριτική επιτροπή ανατίθενται σειρές διαφορετικής περιοχής από εκείνη που ζουν και εργάζονται», μας απάντησε. «Η Ακαδημία έχει χωρίσει τις περιοχές σε 4: Αγγλόφωνες, που περιλαμβάνουν Αγγλία, Νότια Αφρική, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, Υπόλοιπη Ευρώπη, Λατινική Αμερική και Ασία-Αφρική. Άρα μια βραζιλιάνικη κριτική επιτροπή δεν θα ψηφίσει ποτέ για σειρές που παρήχθησαν στη Λατινική Αμερική, θα αναλάβει να κρίνει και να προτείνει υποψήφιο από τις άλλες τρεις περιοχές». Κι αν κάποιο μέλος της κριτικής επιτροπής έχει εμπλακεί σε προτεινόμενες σειρές, τότε τι γίνεται, αναρωτηθήκαμε, προσπαθώντας να βρούμε την τρύπα στο σύστημα, γιατί τέτοιοι είναι που είμαστε. «Διαλέγω μεν προσωπικά τα μέλη της κριτικής επιτροπής, ως υπεύθυνη της ψηφοφορίας, ωστόσο στέλνουμε πάντα τα βιογραφικά τους και περνούν όλοι από την έγκριση των υπευθύνων των Emmys, γιατί, όπως είπατε, μπορεί να υπάρχει ασυμβίβαστο. Είναι αυστηρά τα κριτήρια, για παράδειγμα τα μέλη πρέπει να έχουν τουλάχιστον 7 χρόνια εμπειρίας στην τηλεόραση. Αλλά όπως θα είδατε, έχω φέρει την αφρόκρεμα στην επιτροπή», πρόσθεσε χαμογελώντας.
Η φετινή κριτική επιτροπή απαρτίζεται από τους ηθοποιούς Μαρκέλλα Γιαννάτου, Ναταλία Δραγούμη, Joanna Kafatis, Διαμαντή Καραναστάση, Αντιγόνη Κουλουκάκου, Δημήτρη Μοθωναίο, Λένα Παπαληγούρα και Τόνια Σωτηροπούλου, από τους σεναριογράφους Γιώργο Φειδά και Πέννυ Φυλακτάκη, από τον casting director Μάκη Γαζή, από τους σκηνοθέτες Χρήστο Δήμα και Βαρδή Μαρινάκη και από την Αθηνά Γιόγιακα της ΕΡΤ.
Να μας πουν τι είδαν και τι ψήφισαν τα μέλη της κριτικής επιτροπής το πήραμε απόφαση ότι δεν θα μάθουμε, ούτε καν off the record. Σκεφτήκαμε, όμως, ότι θα μπορούσαμε να μάθουμε περισσότερα για την κριτική προσέγγισή τους. Αρχικά ρωτήσαμε την ηθοποιό Μαρκέλλα Γιαννάτου αν στέκεται στον τομέα της υποκριτικής, όταν παρακολουθεί τις υποψήφιες σειρές. «Νομίζω ότι το πρώτο πράγμα που στέκομαι είναι η φωτογραφία. Η φωτογραφία μιας σειράς είναι που θα με τραβήξει και θα την ξεχωρίσω από τις υπόλοιπες. Οφείλω να παρατηρήσω επίσης ότι επενδύονται πολλά χρήματα, έχουν παραγωγές απίστευτες. Ακόμα κι αν ασχολούνται με θέμα παραπλήσιο με τα δικά μας, θα δεις να το υποστηρίζουν με μεγέθη παραγωγής που στα μέρη μας δεν υπάρχουν, δυστυχώς».
Με δεδομένο ότι παρακολουθούν μόνο συγκεκριμένα επεισόδια και αποσπάσματα από τις σειρές, αναρωτηθήκαμε αν θα ήθελαν να έχουν δει ολόκληρη τη σειρά. «Σε κάποιες περιπτώσεις ναι, θα ήθελα», απάντησε η Μαρκέλλα Γιαννάτου. «Και μακάρι να υπήρχε περισσότερος χρόνος για να τις παρακολουθήσουμε ολόκληρες. Εγώ έχω σημειώσει συγκεκριμένους τίτλους που θα τους ψάξω σε δεύτερο χρόνο, γιατί θέλω να δω τις σειρές. Μέχρι στιγμής πάντως έχουμε δει πολύ ωραίες δουλειές».
Αντίθετη άποψη είχε ο σκηνοθέτης Βαρδής Μαρινάκης στην αντίστοιχη ερώτησή μας. «Όχι, δεν χρειάζεται να μας δείξουν όλη τη σειρά, για μένα φαίνεται ξεκάθαρα από τα πρώτα λεπτά αν μια σειρά αξίζει. Φυσικά, αναγνωρίζω ότι έχει σημασία και το payoff, μπορεί μια σειρά να ξεκινάει καλά και να μην έχει payoff. Αλλά, προσωπικά, καταλαβαίνω αμέσως αν μια σειρά έχει potential ή τι είναι αυτό πού έχει να σου δώσει. Φαίνεται από το πρώτο επεισόδιο, ακόμα κι αν τελικά αποδειχθεί το καλύτερο επεισόδιο». Τον ρωτήσαμε εάν, ως μέλος της κριτικής επιτροπής, εστιάζει στην κατασκευή. «Όχι, προσωπικά, προσπαθώ να το ξεχνάω. Άλλωστε είναι τηλεόραση και, μοιραία, παρά τον μεγάλο προϋπολογισμό, η κατασκευή δεν είναι εξίσου προσεγμένη με τον κινηματογράφο, έχει περισσότερο διάλογο κλπ. Αλλά δεν θα κάτσω να ψειρίσω τους επιμέρους τομείς, δεν θα βγάλω τα απωθημένα μου εδώ. Το επίπεδο είναι έτσι κι αλλιώς υψηλό, εμένα με νοιάζει αν αυτά που βλέπω έχουν αλήθεια μέσα τους, αν υπηρετούν την αλήθεια του σύμπαντός τους».
Με βάση τα παραπάνω και με δεδομένο ότι αυτή την περίοδο ο Έλληνας σκηνοθέτης ετοιμάζει τη «Μεγάλη Χίμαιρα» υπό τη μορφή μίνι-σειράς, δεν μπορούσαμε να μην αναρωτηθούμε αν προσάρμοσε το όραμά του στα τηλεοπτικά κατασκευαστικά ήθη. «Όχι, το όραμά μου παραμένει το ίδιο. Σαφέστατα μάς απασχολεί το μέσο που απευθυνόμαστε και προσαρμοζόμαστε αναλόγως, κυρίως στο σενάριο. Αλλά δεν μπορώ να αλλάξω τον τρόπο που γυρίζω και σκέφτομαι σκηνοθετικά. Η Μεγάλη Χίμαιρα είναι, ας πούμε, μια απλωμένη ταινία. Αυτό που αλλάζει αναγκαστικά είναι κάποια πράγματα όπως οι ιδέες που μπορεί να έχεις στο γύρισμα, γιατί ο χρόνος τρέχει. Πρέπει όταν πας στο γύρισμα να είσαι πιο στοχευμένος».
Μια άλλη απορία που μάς γεννήθηκε, συζητώντας τα παραπάνω, είναι αν τα μέλη της κριτικής επιτροπής μαθαίνουν και κάτι για τη δουλειά τους, παρακολουθώντας όλες αυτές τις σειρές. Απευθυνθήκαμε στην ηθοποιό Αντιγόνη Κουλουκάκου. «Κάθε ευκαιρία να δεις σειρές από τον υπόλοιπο κόσμο είναι μια ευκαιρία να διευρύνεις το πνεύμα σου και να μάθεις πράγματα για τη δουλειά σου», ανέφερε. «Και στο σπίτι, δηλαδή, βλέπω κυρίως σειρές από το εξωτερικό, ίσως επειδή παίζω ήδη στην ελληνική τηλεόραση και έχει περισσότερο ενδιαφέρον να δω τι κάνουν έξω, που σε μερικά πράγματα μπορεί είναι πιο μπροστά από εμάς. Για μένα είναι λίγο σαν masterclass. Όταν βλέπω συναδέλφους από όλο τον κόσμο να παίζουν, δεν είμαι ακριβώς θεατής, μελετώ την υποκριτική εκείνη την ώρα. Και τούς θαυμάζω και έχω αυτή την υγιή ζήλια, που λέμε, που περιέχει τον θαυμασμό και ταυτόχρονα το κίνητρο να προσπαθήσεις να ξεπεράσεις αυτό που είδες. Ομολογώ ότι θα ήθελα να έχουμε περισσότερο χρόνο, ώστε να δούμε ολόκληρες τις σειρές και δεν σας κρύβω ότι μόλις πάω σπίτι, σχεδιάζω να ψάξω όσες είδαμε, για να μάθω περισσότερα από αυτές», κατέληξε. Άλλωστε ένα από τα θετικά της συμμετοχής σε μια κριτική επιτροπή είναι ότι συχνά εκτίθεσαι σε μυθοπλασία (ή τεκμηρίωση) την οποία υπό άλλες συνθήκες ενδέχεται να μην παρακολουθούσες ποτέ. Και πού ξέρεις, μπορεί στο τέλος να αντλήσεις έμπνευση από όσα είδες, από όποιο πόστο κι αν υπηρετείς το σινεμά και την τηλεόραση.
Η διαδικασία συνεχίστηκε μετά το διάλειμμα και εμείς αποχωρήσαμε διακριτικά. H συνέχεια θα δοθεί την Δευτέρα 24 Νοεμβρίου στην ετήσια τελετή απονομής στη Νέα Υόρκη. Εμείς ευχόμαστε στην κατηγορία του Καλύτερου Δράματος να κερδίσει η ταινία που προτίμησε η δικιά μας κριτική επιτροπή – κι ας μην μάθαμε ποτέ ποια ήταν αυτή.
Photos: Θωμάς Γραβάνης, Γιάννης Κονταρίνης
