Έτοιμοι/ες να ερωτευτείτε ξανά το ελληνικό σινεμά;

Λίγες εβδομάδες πριν την 13η Τελετή Απονομής των βραβείων ΙΡΙΣ, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου οργανώνει προβολές των υποψήφιων ταινιών και το ΣΙΝΕΜΑ cinemagazine.gr παρουσιάζει τους δημιουργούς τους μέσα από τις αγαπημένες τους ρομαντικές ταινίες! Σήμερα δημοσιεύουμε το τρίτο και τελευταίο μέρος του αφιερώματος με τις επιλογές των δημιουργών που διεκδικούν ΙΡΙΣ με ταινίες μυθοπλασίας.

Μην χάσετε τις προβολές των ταινιών στο φυσικό τους περιβάλλον, την κινηματογραφική αίθουσα, από το Σάββατο 21 Μαΐου έως την Τετάρτη 1η Ιουνίου στους κινηματογράφους Δαναός, Τριανόν και Άνεσις.

Ενημερωθείτε για το αναλυτικό πρόγραμμα προβολών εδώ.

Ευχαριστώ όλους/-ες τους/τις δημιουργούς που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, την Νατάσσα Πανδή και την Ιωάννα Ραμπαούνη από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου για την βοήθεια.

Διαβάστε ακόμα

Γιάννα Αμερικάνου

Υποψήφια για Βραβείο Πρωτοεμφάνιζόμενου Σκηνοθέτη με το «.dog» (η ταινία διεκδικεί συνολικά 3 βραβεία ΙΡΙΣ). Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Πέμπτη 26 Μαΐου στις 22:30.

Αγαπημένη ρομαντική ταινία θα ήταν για εμένα το «Όταν ο Χάρι γνώρισε την Σάλι» (When Harry Met Sally, 1989) και αγαπημένη σκηνή όταν ο Χάρι ρωτά την Σάλι σε ένα Νεουορκεζικο Ντέλι καθώς βογγά «Είσαι εντάξει;» Εδώ η καλύτερη του φίλη, κερδίζει μια διαμάχη με ασυνήθιστο τρόπο. Η σκηνή του οργασμού της Σάλις. «Ω, Θεέ μου», λέει η Σάλι, περνώντας το χέρι της μέσα από τις χρυσές μπούκλες της και κάτω από το λαιμό της, πετώντας το κεφάλι της προς τα πίσω καθώς τα μουγκρητά της γίνονται πιο δυνατά. Ο Χάρι αφήνει το σάντουιτς του κάτω, με ένα βλέμμα ήττας στο πρόσωπό του καθώς συνειδητοποιεί ότι πρόκειται να δει την καλύτερη του φίλη να του αποδεικνύει ότι κάνει λάθος - δείχνοντας δημόσια ότι, ναι, οι γυναίκες προσποιούνται οργασμούς.

Ο ψεύτικος οργασμός της Μεγκ Ράιαν δεν ήταν μόνο κωμωδία, αλλά μια υπερβατική θα έλεγα απάντηση στην υπερλεκτική φαλλοκρατική αλαζονεία του Χάρι. Μια απίστευτα επικυρωτική σκηνή για εμάς τις γυναίκες – δίνοντας μας την «άδεια» να μπορούμε να μιλήσουμε για την έλλειψη ικανοποίησης, έστω κινηματογραφικά. Ο κινηματογράφος θέλω να πιστεύω πως προχώρησε πολύ από τότε, από την θεωρία του ‘ανδρικού βλέμματος’ όπου τόνιζε την εδραίωση της αρσενικής οπτικής στον κινηματογράφο σε σχέση με τους θηλυκούς χαρακτήρες – να μην είναι πλέον μόνο το υποσυνείδητο της πατριαρχικής κοινωνίας που συγκροτεί την κινηματογραφική δομή – αλλά η ίδια η γυναίκα.

Η φράση της σκηνής — «Θα έχω ό,τι έχει», που ειπώθηκε από την Εστέλ Ράινερ, μητέρα του σκηνοθέτη της ταινίας, Ρομπ Ράινερ — σηματοδοτεί για εμένα την στιγμή όπου οι γυναίκες ως θεατής καταλαβαίνουν χωρίς ντροπή πως ο οργασμός μιας γυναίκας, δεν είναι κάτι ιδιωτικό αλλά στην πραγματικότητα, καθολικός. Ας μην ξεχνάμε, ο κινηματογράφος ο αληθινός… είναι έρωτας.

Γιώργος Γούσης

Υποψήφιος για Βραβεία Πρωτοεμφάνιζόμενου Σκηνοθέτη και Σεναρίου με τα «Μαγνητικά Πεδία» (η ταινία διεκδικεί συνολικά 7 βραβεία ΙΡΙΣ). Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις το Σάββατο 28 Μαΐου στις 24:00.

«Τρεις Φορές» σε σκηνοθεσία Χου Χσιάο Χσιέν
Μέρος πρώτο, «Καιρός για έρωτα».

Ταϊβαν, 1966. Στο νησί Καοσιούνγκ, ένας νεαρός άντρας που ετοιμάζεται να φύγει για να υπηρετήσει στο στρατό, αφήνει ένα ερωτικό γράμμα στη νεαρή υπάλληλο του μπιλιαρδάδικου όπου συχνάζει. Αυτή το διαβάζει, αδιαφορεί και το παρατάει σε ένα συρτάρι. Λίγες μέρες μετά, μια νέα υπάλληλος που έρχεται για να την αντικαταστήσει, το βρίσκει τυχαία και το διαβάζει. Την τελευταία του μέρα στο νησί, ο άντρας περνάει από το μπιλιαρδάδικο για να χαιρετήσει την κοπέλα στην οποία άφησε το γράμμα. Η νέα υπάλληλος καταλαβαίνει ότι το γράμμα που διάβασε ήταν δικό του και του λέει πως αυτή δεν δουλεύει πια εκεί. Ο άντρας παρατηρεί την νέα υπάλληλο, φαίνεται να τον γοητεύει αυτή τώρα και μένει να παίξει μπιλιάρδο μαζί της. Πριν φύγει της λέει πως θα της γράψει γράμμα από τον στρατό. Πράγματι, λίγους μήνες μετά της στέλνει ένα γράμμα κι αυτή του απαντάει. Όταν ο άντρας επιστρέψει στο νησί με άδεια, θα μάθει ότι κι αυτή με τη σειρά της έχει φύγει από το μπιλιαρδάδικο και έχει έρθει μια νέα κοπέλα στην θέση της. Ψάχνει όλες τις μέρες να την βρει. Τα καταφέρνει το τελευταίο του βράδυ και περνάνε λίγες ώρες μαζί, χωρίς να πουν τίποτα. Όσο περιμένουν το λεωφορείο για να επιστρέψει στην μονάδα του, πιάνουν ο ένας το χέρι του άλλου για πρώτη φορά. Κι αυτό είναι όλο.

Ο Χου Χσιάο Χσιέν, στην άλλη άκρη της γης, έκανε ταινία την πιο απλή ερωτική ιστορία του κόσμου και κατάφερε να φτιάξει για μένα, στην Ελλάδα, μια ανάμνηση που μπήκε στο μυαλό μου και δεν έφυγε ποτέ. Λες και ήταν δική μου. Και το ονομάζω ανάμνηση, γιατί καμία σκηνή σε αυτή την ταινία δεν μοιάζει βγαλμένη από την πραγματικότητα του τώρα. Γιατί όλες οι σκηνές της, μοιάζουν λες και έχουν περάσει μέσα από το φίλτρο της ανάμνησης, και αυτό τις γλύκανε και τις έκανε απαλές. Όχι όπως τα έζησες τα πράγματα, αλλά όπως τα ζύμωσε μέσα στο μυαλό σου ο χρόνος που πέρασε. Χωρίς πολλές λεπτομέρειες, χωρίς πολλή φασαρία, τίποτα που να ξεχωρίζει τρομερά. Εκτός από εκείνο το πρώτο άγγιγμα. Ακόμα κι αν το πρόσωπο του ανθρώπου που σε άγγιξε είναι τώρα θόλο στη μνήμη σου, την αίσθηση τη θυμάσαι ακόμα.

Αυτή η ταινία μου έμαθε πως αν βρεις τους κατάλληλους ανθρώπους, τους ντύσεις με τα κατάλληλα ρούχα, τους βάλεις στον κατάλληλο χώρο, τους φωτίσεις με φως που θα δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα και τους κινηματογραφήσεις με απλότητα, να υπάρχουν και να λένε τα κατάλληλα λόγια, με την κατάλληλη ηχητική ατμόσφαιρα και την κατάλληλη μουσική, τότε ένα άγγιγμα, ένα βλέμμα ή η στάχτη που πέφτει από ένα τσιγάρο, είναι αρκετή δράση ώστε να φτιάξεις μια σκηνή που κανένας θεατής δεν θα θέλει να σταματήσει να τη βλέπει. Και λέγοντας αυτό, εννοώ πως μου έμαθε πόσο δύσκολο είναι το σινεμά που φαίνεται απλό και πως αν πολλοί άνθρωποι μαζί συντονιστούν, μπορούν, καμιά φορά, ακόμα και να κατασκευάσουν αναμνήσεις.

Νικόλας Δημητρόπουλος

Σκηνοθέτης της ταινίας «Καλάβρυτα 1943» που διεκδικεί συνολικά 4 βραβεία ΙΡΙΣ. Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Πέμπτη 26 Μαΐου στις 20:45.

Είναι πάντα δύσκολο να δώσω μια απάντηση όταν με ρωτάνε για αγαπημένες ταινίες. Σίγουρα μόλις πω αυτή που νομίζω, μου έρχονται στο μυαλό οι άλλες που ξέχασα. Λοιπόν... αγαπημένη ρομαντική ταινία... θα έλεγα δυο: «Sunrise: A Song For Two Humans» - ίσως μία από τις πιο όμορφες ταινίες που έχω δει- και «The Princess Bride». Σήμερα όμως, επειδή αρχίζουν οι γλυκές καλοκαιρινές νύχτες, θα σας πω για μια ρομαντική σκηνή από το «Shirley Valentine». Είναι μια ταίνια που συνδυάζει την Ελλάδα και την Αγγλία και η σκηνή στο τέλος της είναι μία από τις πολύ αγαπημένες μου.

Η ταινία έχει βασιστεί στον ομώνυμο θεατρικό μονόλογο του Willy Russel. Δείχνει την Shirley, η οποία ζει μια υπερβολικά βαρετή καθημερινότητα στην Αγγλία. Τα παιδιά της έχουν φύγει από το σπίτι και η σχέση της με τον άντρα της, τον Joe, είναι μία αεναη ρουτίνα. Η Shirley έχει καταλήξει να μιλάει με τον τοίχο. Κυριολεκτικά. Αυτή είναι η συντροφιά της. Κάποια στιγμή, μετά από εναν τσακωμό με τον άντρα της, αποφασίζει και πάει με μια φίλη της στην Μύκονο. Ο Joe περιμένει ότι θα γυρίσει αλλά η Shirley βρίσκει τον εαυτό της στο νησί και δεν επιστρέφει.

Μιλώντας στον πατέρα του, ο γιός τους, του υπενθυμίζει πόσο βαρετός έχει γίνει. Έτσι, ο Joe παίρνει την απόφαση να πάει στην Μύκονο να βρει την γυναίκα του. Της στέλνει μήνυμα πως έρχεται και το βράδυ της άφιξης του, η Shirley τον περιμένει δίπλα στην θάλασσα, στο αγαπημένο της σημείο, με ένα μπουκάλι κρασί.

Ο ουρανός είναι ονειρικός, πορτοκαλί από την δύση του ήλιου. Τα μόνα που ακούγονται είναι η θάλασσα και τα τζιτζίκια. Η Shirley βλέπει τον Joe, κομψοντυμένο, να κατεβαίνει προς την ακρογιαλιά, κουβαλώντας την βαλίτσα του, και τον περιμένει. Όμως ο Joe της χαμογελάει και την προσπερνάει. Δεν έχει καταλάβει καν ότι είναι η γυναίκα του. Η Shirley τον φωνάζει. Εκείνος σταματάει. Γυρνάει, την κοιτάζει και είναι σαν να βλέπει την πραγματική Shirley ξανά, μετά από χρόνια. Κάθονται μαζί και πίνουν ένα ποτό, με την κάμερα να κάνει το κλασικό crane out για να δούμε την δύση.

Χωρίς να πουν σχεδόν τίποτα, τα λένε όλα. Γι’ αυτό μου αρέσει πολύ αυτή η σκηνή. Είναι κάτι πολύ Αγγλικό αυτό. Δείχνει μια σχέση που με τα χρόνια έχει φτάσει στο σημείο να μην βλέπει ο ένας τον άλλον και όταν η Shirley βρίσκει τον εαυτό της και την λάμψη της, ο Joe δεν καταλαβαίνει καν ποια είναι. Άλλα πάνω απ’ όλα, μου αρέσει αυτή η καλοκαιρινή αίσθηση... η ηρεμία του να βρίσκεσαι πλάι στην θάλασσα, να πίνεις ένα ποτό και να αισθάνεσαι ηρεμος.

Βασίλης Δούβλης

Υποψήφιος για Βραβείο Σκηνοθεσίας με το «18» (η ταινία διεκδικεί συνολικά 2 βραβεία ΙΡΙΣ).

A girl and a gun

Είναι πολλές οι ταινίες που, χωρίς να μπορούν να θεωρηθούν τυπικά «ρομαντικές», αφού ξεπερνούν τα στερεότυπα του είδους, διαπνέονται, ωστόσο, από μια βαθιά ρομαντική πνοή, που χαρακτηρίζει την πλοκή και τους ήρωες, αλλά και την κινηματογραφική τους γραφή. Από την «Αταλάντη» του Ζαν Βιγκό και το «Johny Guitar» του Νίκολας Ρέι, μέχρι τους «Βοσκούς της Συμφοράς» του Νίκου Παπατάκη και την «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού, για να αναφέρω μερικά μόνο, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Αν έπρεπε, ωστόσο, να διαλέξω μόνο μία, αυτή θα ήταν μια εμβληματική ταινία , η ταινία ορόσημο της Nouvelle Vague, ο «Τρελός Πιερό» (Pierrot le Fou, 1965) του Ζαν Λικ Γκοντάρ.

Σε μια από τις πρώτες σεκάνς της ταινίας , o Φερντινάν/ Πιερό (Ζαν Πολ Μπελμοντό), καθώς περιφέρεται βαριεστημένα σ’ ένα πάρτι, συναντά τον Αμερικανό σκηνοθέτη Σάμουελ Φούλερ και τον ρωτάει τι είναι ο κινηματογράφος. Εκείνος του απαντάει: «Μια ταινία είναι σαν ένα πεδίο μάχης. Αγάπη, μίσος, δράση, βία, θάνατος. Με μια λέξη συναισθήματα».

Τα συναισθήματα υπάρχουν, βεβαίως, στον «Τρελό Πιερό», αλλά με ένα τρόπο πολύ διαφορετικό απ’ ότι σε μια συνηθισμένη ρομαντική ταινία.

Για άλλη μια φορά όλα ξεκινούν με «ένα κορίτσι κι ένα περίστροφο» (a girl and a gun). Ο Φερντινάν/Πιερό εγκαταλείπει τη συμβατική ζωή του και φεύγει με την παλιά ερωμένη του Μαριάν (Άννα Καρίνα) προς το γαλλικό νότο, προς άγνωστη κατεύθυνση, προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους επαγγελματίες δολοφόνους που τους καταδιώκουν. Μια ρομαντική εξέγερση ενάντια στις κοινωνικές συμβάσεις, σε μια ουτοπική αναζήτηση της ελευθερίας και του έρωτα, καθώς πίσω από τις αναφορές στο ίδιο το σινεμά, τη λογοτεχνία και τη ζωγραφική υποβόσκει ένας απελπισμένος ρομαντισμός.

Η ίδια αντικομφορμιστική αναζήτηση της ελευθερίας χαρακτηρίζει και την εικονοκλαστική, ποιητική γραφή της ταινίας που, ανατρέποντας τις συμβάσεις, συνδυάζει με τρόπο μοναδικό τα κινηματογραφικά είδη, αναμειγνύοντάς τα σε μια πρωτότυπη κινηματογραφική φόρμα, όπου η ταινία περιπλάνησης και το φιλμ νουάρ συναντούν αναπάντεχα το μιούζικαλ και τη ρομαντική κομεντί.

¨Ένα αγόρι, ένα κορίτσι κι ένα περίστροφο, που μοιραία θα εκπυρσοκροτήσει, όταν δεν θα το περιμένεις…

Omar El Zohairy

Υποψήφιος για Βραβείο Ταινίας Ελληνικής Μειοψηφικής Συμπαραγωγής με το «Feathers». Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Κυριακή 29 Μαΐου στις 22:45

Δεν είμαι πολύ σίγουρος για το τι σημαίνει ρομαντικό σινεμά ή ρομαντική σκηνή, ίσως να μην μου αρέσει γενικά ο ρομαντισμός. Αυτή είναι όμως η επιλογή μου και μάλιστα έρχεται ως παιδική ανάμνηση όταν είδα για πρώτη φορά τον «Τιτανικό».

Είμαστε ο έρωτας... Όταν ακούω τη λέξη «έρωτας» κατευθείαν σκέφτομαι τον «Τιτανικό»: το ρομαντικό αριστούργημα που βυθίστηκε στον ωκεανό. Για 'μένα το ρομάντσο πέθανε μετά από αυτό το ατύχημα και κλαίω μέχρι τώρα :'(

Φιλ Ιερόπουλος

Υποψήφιος για Βραβείο Ειδικών Εφφέ και Οπτικών Εφφέ με το «Orfeas2021». Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Τρίτη 31 Μαΐου στις 22:45.

Kenneth Anger - Fireworks (1947)

Όπως έχει πει ο Jacque Lacan, δεν υπάρχει σεξουαλική σχέση μεταξύ δύο υποκειμένων, αλλά μόνο μεταξύ ενός υποκειμένου και ενός (μερικού) αντικειμένου. Η σεξουαλική επαφή και ο έρωτας είναι πάντοτε βασισμένα στην έλλειψη, τη φαντασίωση/αντικατάσταση, την ανολοκλήρωτη επιθυμία*.

Τα κουήρ άτομα είναι συνηθισμένα κοινωνικά στη ματαίωση της επιθυμίας τους και στην ονειροπώληση, οπότε ίσως καταλαβαίνουν την έννοια της έλλειψης κάπως πιο εύκολα (όσο για τους χετερο-χολυγουντιανούς, καλή τύχη τους εύχομαι). Το αντικείμενο του κουήρ πόθου είναι πάντα κάτι κρυφό, απαγορευμένο, αποτρόπαιο.

Καμιά ταινία δεν έχει σκιαγραφήσει τον ψυχικό και σωματικό πόνο που ενέχει η (ανεκπλήρωτη) επιθυμία για το άλλο, όσο το σουρεαλιστικό αριστούργημα του (τότε μόλις 17 ετών) Kenneth Anger, «Fireworks». Αδιανόητα τολμηρή για την εποχή της, αντικειμενικοποιεί σεξουαλικά το αντρικό σώμα και παρουσιάζει σκηνές καύλας και βίας μέσα σε ένα ονειρικό σύμπλεγμα από σώματα σε αλλόκοτες γωνίες, φαλλικά πυροτεχνήματα και σκηνές cruising σε ανδρικές τουαλέτες. Μια πρωινή εφηβική στύση, ένα γλυπτό χέρι με κομμένο το κωλοδάχτυλο, μια φωτογραφία που καίγεται. Η αφαιρετική γλώσσα του μοντάζ αφήνει ανοιχτή την αφήγηση στ@ θεατ@: πρόκειται για τρομακτικούς εφιάλτες κακοποίησης ή BDSM ονειρώξεις; Έτσι, ο Anger αφενός επανοικειοποιείται τη βία της ομοφοβικής κοινωνίας ξαναγράφοντας μια δική του κουήρ ιστορία, αφετέρου πετάει στα σκουπίδια την ευθύγραμμη και μονοδιάστατη διηγητική παρουσίαση των ονείρων στον mainstream κινηματογράφο. Φτιάχνει με αυτή την έννοια το απόλυτο σινεμά της επιθυμίας, όπως αυτή υπάρχει στη δομή του ανθρώπινου ονείρου.

Στο climax της ταινίας, μια παρέα ναυτών βιαιοπραγούν πάνω στον νεαρό πρωταγωνιστή (που παίζει ο ίδιος ο Anger) χτυπώντας τον με αλυσίδες, λουσμένο στα αίματα και περιχύνοντάς τον με διάφορα υγρά που θυμίζουν χύσια, ενώ φτάνοντας στο σουρεαλιστικό απώγειο του έργου, δυο χέρια ανοίγουν μια μάζα που μοιάζει με έντερα για να βρουν μέσα έναν επιστημονικό μετρητή πίεσης να ανεβοκατεβαίνει σπασμωδικά. Τα όρια μεταξύ πόνου και επιθυμίας, ματαίωσης και ονείρωξης, εαυτού και αντικειμένου του πόθου συνθλίβονται σε ένα σινεμά που φτάνει όσο ποτέ ξανά τόσο κοντά στην ενόρμηση του θανάτου.

* Δείτε τα σεμινάρια VIII και XX του Jacque Lacan

Στέλιος Καμμίτσης

Υποψήφιος για Βραβείο Σεναρίου με το «Ο Άνθρωπος με τις Απαντήσεις» (η ταινία διεκδικεί συνολικά 3 βραβεία ΙΡΙΣ). Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις το Σάββατο 28 Μαΐου στις 22:30.

Όταν δυσκολεύουν τα πράγματα συνήθως φεύγω. 

Υπάρχει (άλλη μια) ταινία* που μιλάει για την δυσλειτουργική σχέση μιας οικογένειας. Μια ταινία που έπρεπε να είχε πάρει όλα τα βραβεία του κόσμου (λες και έχει καμία σημασία) αλλά αντί αυτού θεωρώ πως υποτιμήθηκε για το γεγονός ότι ήταν κωμωδία. Μια ταινία που αναφέρει (χωρίς να αναφέρει) μια αγαπημένη μου φράση: Όταν δυσκολεύουν τα πράγματα συνήθως φεύγω. Όχι εγώ. Εγώ δυστυχώς πάντα μένω σαν ξεροκέφαλος. Φεύγουν όμως οι χαρακτήρες στα σενάρια μου. Γι' αυτό και διάλεξα να γράψω για δυο χαρακτήρες οικείους μου, που είναι συνήθως στο κινηματογραφικό περιβάλλον μου (στην τελευταία ταινία μου και στην επόμενη). Δυο χαρακτηρες που ενώ είναι συγγενείς τρέχουν προς τις αντίθετες κατεύθυνσης. Η κόρη να αποφύγει τον πατέρα και ο πατέρας να αποφύγει να αντιμετωπίσει την κόρη με τον πραγματικό του ρόλο, του πατέρα. Όχι, δεν είναι η κλασική ρομαντική σκηνή από μια ρομαντική κομεντί (boring!) γιατί συνήθως λέω ότι δεν μου αρέσουν και πολλοί αυτά αλλα με την πρώτη ευκαιρία τα βάζω στον δικό μου κινηματογραφικό κόσμο. 

Όταν λοιπόν η πρωταγωνίστρια «Ίνες», αυτή με τον ΤΕΛΕΙΟ γυριστό κότσο που μοιάζει με λαβύρινθο, τρέχει και μπαίνει μέσα στην αγκαλιά του τέρατος (η πιο σωστά kukeri) και γίνονται και οι δυο τους μια μπάλα από μαλλιά, εκεί συγκινούμαι. Αρχικά γιατί ο ψυχαναγκαστικός εαυτός μου θέλει να μπει μέσα στο κάδρο και να τους χτενίσει για ώρες. Αλλά και γιατί τα παγωμένα, συνήθως, συναισθήματα μου λιώνουν και δημιουργούν κάτι που δυσκολεύομαι να το εκφράσω γιατί συνήθως απαγορεύω στον εαυτό μου να νιώσει κάτι τέτοιο. Συγκίνηση δηλαδή, αν το λέω σωστά. Είναι μια υπέροχη σκηνή γιατί λέγονται τόσα πολλά χωρίς να ακούγεται η παραμικρή λέξη. Δεν μιλάνε, απλά μουγκρίζουνε. Είναι υπέροχα αυτά που (δεν) λένε. Γιατί (δεν) λένε χιλιάδες πράγματα. Και όταν (δεν) λέγονται χιλιάδες πράγματα χωρίς λόγια, τότε βρίσκω μια ταινία πετυχημένη. Εύχομαι μια μέρα να καταφέρω να φτιάξω μια τέτοια ταινία. Χωρίς λόγια. Μόνο εικόνες. Τότε μόνο θα πω ότι τα κατάφερα. Ότι έλυσα τον μεγαλύτερο γρίφο. Ευχαριστώ πολύ που με διαβάσατε. Γιατί τώρα που είπα πολλά λόγια, άρχισαν να δυσκολεύουν τα πράγματα. Πρέπει να φύγω. 

* Η ταινία λέγεται «Τόνι Έρντμαν» και εγώ λέγομαι «Στέλιος Καμμίτσης». 

Γρηγόρης Καραντινάκης

Υποψήφιος για Βραβείο Σκηνοθεσίας με το «Σμύρνη μου Αγαπημένη» (η ταινία διεκδικεί συνολικά 12 βραβεία ΙΡΙΣ). Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Τετάρτη 1 Ιουνίου στις 22:30.

Που χωρά ρομαντισμός σ’ ένα πόλεμο;

Ο Ταρκόφσκι βάζει στόχο τον πόλεμο και μέσα από την “ματιά” του, στον παιδικό τραυματισμένο ψυχισμό, με όχημα τον κεντρικό του ήρωα που είναι παιδί, δημιουργεί ένα συγκλονιστικό αντιπολεμικό έργο. Ανάμεσα στη ζοφερή, εφιαλτική ατμόσφαιρα της πραγματικότητας του πολέμου, αντιθετικά, τα όνειρα που βλέπει ο δωδεκάχρονος Ιβάν. Αν και ειδυλλιακά περισσότερο στην αρχή, καταλήγουν πάντα σε εφιάλτη. Μια καταγραφή, ένα χρονικό, της καταστροφής της παιδικής ηλικίας.

Στο πρώτο κιόλας παιδικό όνειρο, φανερώνεται η απώλεια για πάντα της μητέρας του Ιβάν. Αμέσως ο Ταρκόφσκι δένει συναισθηματικά τον θεατή με τον νεαρό του ήρωα, κάνοντάς τον συνοδοιπόρο, στο ταξιδι στην κόλαση του δωδεκάχρονου Ιβάν. Με αυτόν τον τρόπο, τα όνειρα του παιδιού, επιλύουν τρία βασικά θέματα στην δραματουργία της ταινίας, υπογραμμίζουν την α-συμβατότητα της παιδικής ηλικίας με τον πόλεμο, φανερώνουν τα εσωτερικά κίνητρα του νεαρού ήρωα, κάνουν τον θεατή να συμπάσχει διαρκώς με τον πρωταγωνιστή.

Ο Ταρκόφσκι, μέσα στο έρεβος του πολέμου, στα σκοτεινά πλάνα με τις μαύρες σκιές, που φωτίζουν στιγμιαία οι φωτοβολίδες και οι εκρήξεις της μάχης, στο σκούρο βάλτο του απολιθωμένου δάσους, του πεδίου που κινείται προσεκτικά ο Ιβάν, σαν σκιά κι αυτός (Ειρωνεία μοιάζει σήμερα, που το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στην Ουκρανία, στο Κάνεβ, έξω από το Κίεβο, στις όχθες του ποταμού Δνείπερου) αντιστικτικά δημιουργεί μερικές στιγμές φωτός. Είναι ίσως από τις σκηνές που χαράσσονται στην μνήμη του θεατή.

Είναι μια από τις αγαπημένες μου ρομαντικές σκηνές, σε μια μη ρομαντική ταινία. Η στιγμές της νοσοκόμας Μάσας, με τον Λοχαγό Λεονίντ Χόλιν, στο κατάλευκο δάσος από συμίδες! 

Η αντίθεση των δύο κόσμων. Ο «κόσμος μας», οι λευκές συμίδες, ο έρωτας και η αγάπη για ζωή, το παιχνίδι και η ανησυχία για τον μικρό Ιβάν. Ο «κόσμος τους» το σάπιο σκοτεινό δάσος, ο βάλτος με τα πτώματα και τις σκιές.

Η αγκαλιά του νεαρού λοχαγού που κρατάει και φιλάει την νοσοκόμα στον αέρα, πατώντας στις δύο άκρες της τάφρου (χαράκωμα ή ομαδικός τάφος;), σαν να την κρατάει στην ζωή, από μια αόρατη κρεμάλα, πριν χαθεί στο κενό, μοιάζει να είναι η ελπίδα μας. 

Η ελπίδα πως η αγάπη, ενάντια στην φρίκη του πολέμου, είναι ο μόνος δρόμος προς το φώς.

Αρασέλη Λαιμού

Υποψήφια για Βραβείο Σκηνοθεσίας, Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και Σεναρίου με την «Αγία Έμυ» (η ταινία διεκδικεί συνολικά 15 βραβεία ΙΡΙΣ). Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Παρασκευή 27 Μαΐου στις 20:45.

Μια αγαπημένη ρομαντική σκηνή είναι η σκηνή στο μπαρ από το «35 Rhums» της Claire Dennis.

H σκηνή διαδραματίζεται σε ένα σχεδόν άδειο μπαρ, όπου αρχικά η Γκαμπριέλ χορεύει με τον Λάιονελ, τον οποίο αγαπάει και θέλει αλλά τα αισθήματα δεν είναι μάλλον αμοιβαία. Ο χορός τους είναι αμήχανος, γεμάτος γέλια. Η Γκαμπριέλ αισθάνεται όμορφα στην αγκαλιά του αλλά αυτός συνέχεια κοιτάζει την κόρη του Ζοζεφίν που τους παρατηρεί από το μπαρ. Η Ζοζεφίν τους κοιτάζει με ένα χαμόγελο, ελπίζοντας αυτή η σχέση να προχωρήσει, μιας και η Γκαμπριέλ είναι σαν μαμά της.

Η ταινία μιλάει για την αγάπη μεταξύ ενός πατέρα και μιας κόρης που αισθάνονται τεράστια, ίσως αφόρητη, αφοσίωση ο ένας στον άλλο και δεν αντέχουν να δημιουργήσουν άλλες σχέσεις από φόβο μήπως πληγώσουν ο ένας τον άλλο. Τη Ζοζεφίν πλησιάζει ο γείτονας τους, ο Νοέ. Της προτείνει να χορέψουν αλλά αυτή δε θέλει, δε θέλει μπροστά σε όλους. Ο Λάιονελ έρχεται και την παίρνει να χορέψουν. Ο χορός πατέρα-
κόρης είναι γεμάτος οικειότητα, λες και κανείς άλλος δεν έχει σημασία.

Αυτή η σκηνή είναι τόσο ερωτικά φορτισμένη και ταυτόχρονα υπάρχει τόσο μεγάλος κίνδυνος. Με ελάχιστο

Ο Νοέ την φιλάει. Η Ζοζεφίν δεν αντέχει άλλο και κάθεται κάτω. Ο Λιονελ αποφασίζει να πάρει τη σερβιτόρα και να χορέψουν, μπροστά στα μάτια όλων και ειδικά της Γκαμπριέλ, θέλοντας να ανοίξει ένα άλλο κεφάλαιο.

Yelena Popovic

Σκηνοθέτρια της ταινίας «Ο Άνθρωπος του Θεού» που διεκδικεί συνολικά 2 βραβεία ΙΡΙΣ. Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Τρίτη 31 Μαΐου στις 20:45.

Ρομαντισμός; Το πρώτο πράγμα που ανακαλώ από το νεκροταφείο του μυαλού μου είναι «Η Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι», μία ταινία που παρακολούθησα πολλές φορές, μια φορά κι έναν καιρό. Ωστόσο, δεν μπορώ να αντισταθώ και να μην γράψω για το «Barfly», μια ταινία για τον θρυλικό συγγραφέα Τσαρλς Μπουκόφσκι και τις γυροβολιές του στην Πόλη των Αγγέλων.

Δύο ραγισμένες ψυχές κι ένα συναίσθημα, που σε κάνει να ανατριχιάζεις ως το κόκαλο, γεμίζουν το δωμάτιο. Η Wilma (την υποδύεται η Φέι Ντάναγουεί) βρίσκεται σε μία οικεία κατάσταση, μία σύγκρουση με τον εραστή της Henry (που υποδύεται ο Μίκι Ρουρκ), από την οποία προσπαθεί να ξεφύγει ξεπλένοντάς την στο ποτό.

Wilma: Μόνο ένα πράγμα. Δεν θέλω να ξαναερωτευτώ. Δεν θέλω να το ξαναπεράσω.
Henry: Μην ανησυχείς. Καμία δεν με έχει αγαπήσει ακόμα.

Αυτό συμβαίνει όταν ο Τσαρλς Μπουκόφσκι υπογράφει ένα σενάριο. Κάποιος μεθάει από την αλήθεια.

Margot Schaap

Σκηνοθέτρια της ταινίας «Quicksand» που διεκδικεί Βραβείο Ταινίας Ελληνικής Μειοψηφικής Συμπαραγωγής. Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Δευτέρα 30 Μαΐου στις 20:45.

Στο κοντινό μέλλον, το Παρίσι μαστίζεται από μια ασθένεια που μεταδίδεται όταν οι άνθρωποι κάνουν έρωτα χωρίς αγάπη. Ο Άλεξ (Ντενί Λαβάντ) είναι γρήγορος, ελαφροχέρης και ως εκ τούτου επιλέγεται να αντικαταστήσει τον δολοφονηθέντα πατέρα του σε μια αποστολή και να κλέψει μια καλλιέργεια του ιού από ένα εργαστήριο. Στην αποστολή θα γνωρίσει την Άννα (Ζιλιέτ Μπινός), τη σύζυγο του λωποδύτη αφεντικού του, και θα την ερωτευτεί.

Η ιστορία είναι απλή και ίσως αδύναμη. Η ταινία όμως δεν βασίζεται στην πλοκή, ουσιαστικά πρόκειται μόνο για ένα πλαίσιο. Η ταινία είναι μια κινηματογραφική εμπειρία. Το στιλ, το συναίσθημα και το πάθος που εκφράζει, είναι η καρδιά της. Ο ρυθμός της είναι κάτι το εκπληκτικό. Σαν να πρόκειται για τους χτύπους της καρδιάς, για τον πυρετό της αγαπής. Παλμός, άντληση, επιτάχυνση, επιβράδυνση. Κοντεύει να σταματήσει όταν ο Άλεξ, σαν μαγεμένος, αναζητά την μεγάλη του αγάπη, την Άννα. Επιταχύνεται σαν βιαστικός πόθος στις σκηνές με τη Λιζ (Ζιλί Ντελπί), με αποκορύφωμα την σκηνή καταδίωξης στο μετρό του Παρισιού. Κι όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την ελαφρότητα και την τρυφερότητα των σκηνών της Άννας, που συμβολίζει τον καταδικασμένο έρωτα, μια αγάπη που καίγεται γρήγορα αλλά διαρκεί για πάντα.

Η ταινία σε εμπνέει γιατί έχει μία αίσθηση ανακάλυψης. Ο Καράξ χρησιμοποιεί ένα φάσμα διαφορετικών στιλ. Άβολο, μπερδεμένο, χαοτικό, ανισόρροπο μερικές φορές, αλλά πάντα ζωντανό, σαν ζωντανός οργανισμός. Η μεγαλύτερη αγωνία που έχω ως δημιουργός ταινιών είναι να μην «μολυνθώ» από την ιδέα πως υπάρχουν κανόνες που πρέπει να ακολουθήσω, λες και υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να γίνει μία ταινία. Η διαισθητική, πειραματική δύναμη αυτού του φιλμ είναι μια υπενθύμιση πως κάθε ταινία θέτει τους δικούς της κανόνες.

Ο «Mauvais Sang» (Η δική μας νύχτα, 1986), με πολύ παιχνιδιάρικο τρόπο, κάνει έρωτα με το σινεμά.

Πέτρος Σεβαστίκογλου

Σκηνοθέτης της ταινίας «Η Βοή του Κόσμου» που διεκδικεί συνολικά 3 βραβεία ΙΡΙΣ. Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις την Τετάρτη 1 Ιουνίου στις 20:45.

Στις ταινίες μου δεν έχω πολλούς διαλόγους και αυτό ίσως δείχνει πως μου είναι πιο εύκολο να αφηγούμαι με εικόνες παρά με λέξεις. Ο λόγος που διάλεξα την ταινία, «Η Γυναίκα στους Αμμόλοφους» του Hiroshi Teshigahara, θα σας το πω με μια εικόνα της ταινίας. Και όπως είναι γνωστό, μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις. Έτσι, για να μην ξεπεράσω τις τριακόσιες λέξεις που μας ζητηθήκαν,  θα σας δείξω λοιπόν λιγότερο από το ένα τρίτο της φωτογραφίας...

Πέτρος Χαραλάμπους

Σκηνοθέτης της ταινίας «Patchwork» που διεκδικεί Βραβείο ΙΡΙΣ Α’ Γυναικείου Ρόλου. Προβολή στον κινηματογράφο Άνεσις το Σάββατο 28 Μαΐου στις 20:45.

Αν δεν είμαστε εμείς ο έρωτας, τότε ποιος είναι;
Αν αυτό που νιώθουμε όταν βρισκόμαστε μακριά από το σετ, τα γυρίσματα, τα σινεμά, τη μεγάλη οθόνη δεν είναι έρωτας, τότε τί είναι;
Αν εσύ, τα πολύ πρωινά όρντινο, τα call sheets, το σενάριο, τα shotlists, τα storyboards δεν τα βλέπεις σαν
ραβασάκια, τότε δεν είσαι ερωτευμένος όπως εμείς!

Για αγαπημένη ρομαντική σκηνή επέλεξα μια πολύ κλισέ αλλά επίκαιρη σκηνή - το θρυλικό φινάλε του «Σινεμά ο Παράδεισος» του Τζουζέπε Τορνατόρε με τις 47 κομμένες σκηνές από τα (απαγορευμένα από τη λογοκρισία) φιλιά που βλέπει στο σινεμά ο Σαλβατόρε (ο  Γάλλος ηθοποιός και σκηνοθέτης Ζακ Περέν που μόλις πρόσφατα έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών) - ένα δώρο που είχε ζητήσει ως παιδί πολλές φορές από τον ηλικιωμένο φίλο του Αλφρέντο και του το είχε αρνηθεί.

Επικαίρη, γιατί τώρα, πιο πολύ από ποτέ, έχουμε την ανάγκη να συγκινηθούμε μαζί με τον πρωταγωνιστή (τον εκάστοτε πρωταγωνιστή) και να αφεθούμε καθοδηγούμενοι από την αριστουργηματική μουσική του Ενιο Μορικόνε (του εκάτοστε συνθέτη) αλλά και τη μαγεία των πλάνων, των επιλογών του σκηνοθέτη, των ερμηνειών, τη φωτογραφία, τον ήχο, των κινηματογραφικών στιγμών, που θέλουμε να θυμίζουν εμάς…

Πιο πολύ από ποτέ θέλουμε τώρα να επιστρέψουμε στις αίθουσες, να χαμηλώσουν τελετουργικά τα φώτα, να μας αγκαλιάσει ο ήχος, να μας φωτίσει τα (υγρά-όπως του Σαλβατόρε) μάτια η προβολή και να νιώσουμε πάλι ασφαλείς. Πιο πολύ τώρα έχουμε την ανάγκη της προσωπικής επαφής, της αγκαλιάς, του φιλιού…και να αφήσουμε πίσω όλα αυτά τα δύσκολα που βιώνουμε καθημερινα.

Είμαστε ξεκάθαρα ο Έρωτας - και όσο μας κόβεται η ανάσα κι όσο κτυπά δυνατά η καρδιά, στις δικές μας τώρα πρεμιέρες και όχι μόνο, θα παραμένουμε για πάντα παιδιά που τρύπωσαν κρυφά στις πίσω θέσεις ενός υπαίθριου σινεμά για να χαθούν στη μαγεία του…

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΤΑΙΝΙΩΝ ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑΣ ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΗΚΟΥΣ

ΑΝΕΣΙΣ

Πέμπτη 26 Μαΐου έως Τετάρτη 1η Ιουνίου | Άνεσις (Λ. Κηφισίας 14) | Εισιτήρια: 8 ευρώ γενική είσοδος, 12 ευρώ ημερήσιο εισιτήριο 

Πέμπτη 26 Μαΐου | 20:45

Παρασκευή 27 Μαΐου | 20:45

Σάββατο 28 Μαΐου | 20:45

Δευτέρα 30 Μαΐου | 20:45
Quicksand της Margot Schaap, 105’ (Ελληνικής Μειοψηφικής Συμπαραγωγής) 
Δευτέρα 30 Μαΐου | 22:45
Monday του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου, 117’ | 13 υποψηφιότητες (Σχεδιασμού Μακιγιάζ, Κομμώσεων & Ειδικών Εφφέ, Ήχου, Ενδυματολογίας, Σκηνογραφίας, Πρωτότυπης Μουσικής, Μοντάζ, Φωτογραφίας, Β’ Ανδρικού Ρόλου, Α’ Γυναικείου Ρόλου, Α’ Ανδρικού Ρόλου, Σεναρίου, Σκηνοθεσίας, Μεγάλου Μήκους Ταινίας Μυθοπλασίας)

Τρίτη 31 Μαΐου | 20:45
Ο Άνθρωπος του Θεού της Yelena Popovic, 109’ | 2 Υποψηφιότητες (Σχεδιασμού Μακιγιάζ, Κομμώσεων & Ειδικών Εφφέ, Α’ Ανδρικού Ρόλου) 
Τρίτη 31 Μαΐου | 22:45
Orfeas2021 του Φιλ Ιερόπουλου, 111’ (Ειδικών Εφφέ και Οπτικών Εφφέ) 

Τετάρτη 1 Ιουνίου | 20:45