Μια στιγμή να συνεννοηθούμε τι είναι το jump scare. Είναι το «τσαφ», είναι η στιγμή (ή οι στιγμές) που μια ταινία, σχεδόν πάντα σε συνεργασία με μια εκκωφαντική βοήθεια του σάουντρακ, θέλει να σε τρομάξει. Με άλλα λόγια, για να πάρουμε το πρώτο κλασικό jump scare του σινεμά, το άνοιγμα της κουρτίνας στην σκηνή του ντους στο «Ψυχώ» του Άλφρεντ Χίτσκοκ. Βέβαια ο Χίτσκοκ, επειδή δεν υπήρξε κανείς τυχαίος, έχει κάνει ένα καλύτερο jump scare, δυο πλάνα πριν. Το άνοιγμα της πόρτας, όπως το βλέπουμε μέσα από την κουρτίνα του ντους, χωρίς κανένα ειδικό εφφέ μεσάζον, έχει προλειάνει το έδαφος της τρομάρας. Το χειρότερο της μεγαλειώδους σκηνής έχει ήδη αρχίσει.

Αυτή είναι η καλή πλευρά των jump scares, μιας τεχνικής που η (επιπόλαιη) κριτική  δεν βλέπει με καλό μάτι, άσε που την επαναλαμβάνει όπου σταθεί κι όπου βρεθεί χωρίς να την εξηγεί. Ποια είναι η εξήγηση; Το ότι το jump scare είναι συστατικό κομμάτι του τρόμου, θεμέλιο της διαδικασίας που θέλει να ξεβολέψει τον θεατή δημιουργώντας την αστάθεια μιας πρώτης ψυχολογικής μετακίνησης. Στο horror πρέπει να ανησυχήσεις, σωστά; Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να φύγει όλο το σύννεφο της εκλογίκευσης, βάσει της οποίας παρευόμαστε καθημερινά και να βγει μπροστά γυμνός ο εαυτός με τις υποσυνείδητες φοβίες του, τις ενστικτώδεις αντιδράσεις. Και αυτό το κάνει ένα, ή ένα μικρό σερί, από καλά φτιαγμένα jump scares. Η ποιότητα της τεχνικής λέει πολλά για τον σκηνοθέτη και τις προθέσεις του. Το jump scare, πρώτα απ' όλα, πρέπει να τρομάζει, όχι απλά να αιφνιδιάζει. Πρέπει δηλαδή η εντύπωση να ακολουθείται από τον εσωτερικό συλλογισμό του θεατή που θα τον κάνει να ανακαθίσει.

Περί κάποιων από αυτά μιλά και το ακόλουθο βίντεο, χωρίζοντας τα jump scares σε αυτά που στηρίζονται στο κάδρο, το μοντάζ, ή το συνολικό στήσιμο της σκηνής. Αφού λοιπόν αφήσουμε και ένα ιστορικό στεφάνι στον γιγάντιο Ζακ Τουρνέρ που έφτιαξε το πρώτο jump scare στο πρώτο μοντέρνο horror της ιστορίας (το «Cat People» του 1942, η νυχτερινή σκηνή με το λεωφορείο που φρενάρει - σε πλήρη απουσία μουσικής υποστήριξης), σας παραδίδουμε στα ασφαλή χέρια του Cinefix.