Λαρς Άιντινγκερ: «Οι άνθρωποι ξέρουν πώς να ζήσουν, αλλά δεν ξέρουν πώς να πεθάνουν»

Με αφορμή την πρώτη, επίσημη προβολή της σπουδαίας και υπαρξιακά τολμηρής ταινίας «Πριν το Τέλος» του Ματίας Γκλάσνερ τον περασμένο Οκτώβρη στις 30ές Νύχτες Πρεμιέρας, ο εξαιρετικός πρωταγωνιστής της Λαρς Άιντινγκερ μας μίλησε για την πρόσληψη της ιδέας του θανάτου, το συλλογικό τραύμα του γερμανικού παρελθόντος και την ανάγκη να πάρουμε πια τα πράγματα στα σοβαρά.

Συνέντευξη στην Βαρβάρα Κοντονή
Λαρς Άιντινγκερ: «Οι άνθρωποι ξέρουν πώς να ζήσουν, αλλά δεν ξέρουν πώς να πεθάνουν»

Dying («Πριν το Τέλος») ε; Βαρύς τίτλος για ταινία.

Διάβασα ότι το πρόγραμμα έλεγε πως είναι ο πιο αντιεμπορικός τίτλος που υπήρξε ποτέ (γέλια). Δεν ξέρω. Εσύ το πιστεύεις; Εγώ δεν το νομίζω.

Πολύ ωραία πάσα για να περάσουμε στην πρώτη ερώτηση. Ποιες ήταν οι αρχικές σας σκέψεις όταν είδατε τον τίτλο; Τι σκεφτήκατε πρώτα;

Ειλικρινά δεν το σκέφτηκα ιδιαίτερα, μου αρέσει πολύ ο τίτλος. Με εκπλήσσει δε περισσότερο το γεγονός ότι για ορισμένους ανθρώπους είναι περίεργο. Νομίζω ότι αυτό λέει πολλά για την κοινωνία που ζούμε, το γεγονός δηλαδή ότι ο θάνατος σε έναν τίτλο ταινίας, αποτελεί πρόβλημα. Ο θάνατος είναι μέρος της ζωής μας, το ένα δεν υπάρχει δίχως το άλλο.

Περπατούσα χθες στην Αθήνα και σκεφτόμουν τον θάνατο επειδή είδα και την ταινία του Τζέσι Άιζενμπεργκ στο φεστιβάλ και σκέφτηκα ότι είναι ενδιαφέρον που οι άνθρωποι φοβούνται τόσο πολύ το θάνατο. Όταν πεθαίνεις σημαίνει ότι περνάς σε ένα άλλο επίπεδο χωρίς συνείδηση, άρα δεν υπάρχει τίποτα να φοβάσαι. Θα ήταν πιο κατανοητό ή πιο λογικό να πούμε ότι φοβόμαστε να βρεθούμε στη φυλακή ή να βασανιστούμε, αλλά το να πεθάνεις είναι πολύ αφηρημένο και δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί οι άνθρωποι το φοβούνται γιατί όταν τελειώσει, τελείωσε. Πιστεύω ακράδαντα ότι δεν υπάρχει τίποτα μετά, το οποίο νομίζω ότι είναι κάτι καλό κατά κάποιο τρόπο, είναι σαν την τελευταία ατάκα του Άμλετ. Τα υπόλοιπα είναι σιωπή. Αυτό είναι το θέμα.

Ο Λαρς Άιντινγκερ με το κοινό των 30ών Νυχτών Πρεμιέρας στον κινηματογράφο ΔΑΝΑΟ

Στην ταινία υποδύεστε τον Τομ. Είναι ένας άνθρωπος που «κουβαλάει» πολλά οικογενειακά βάρη, λύπες και ενοχές, παρόλα αυτά είναι ο μοναδικός που διατηρεί την ψυχραιμία του μέσα σε όλο αυτό το χάος. Ήταν δύσκολο να βρείτε την ισορροπία παίζοντας έναν τόσο συγκεντρωμένο χαρακτήρα σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους που μοιάζουν να δρουν πιο συναισθηματικά;

Έχει ενδιαφέρον αυτό που λέτε. Θα έλεγα πως έχει να κάνει πολύ με το τι προβάλλει ο καθένας μας σε αυτό, συνεπώς ίσως η περιγραφή σας να έχει να κάνει πολύ με εσάς την ίδια. Γι’ αυτό προσπαθώ πάντα να αποφεύγω να χαρακτηρίζω υπερβολικά τους χαρακτήρες που υποδύομαι, επειδή νομίζω ότι ελαχιστοποιεί το νόημα. Είμαστε όλοι πολύ περίπλοκοι άνθρωποι και εσείς μιλάτε για το πως ο χαρακτήρας αυτός εμφανίζεται σε εσάς.

Μια ηθοποιός που συνάντησα και είδε την ταινία, μου είπε ότι της άρεσε γιατί αποτελεί δείγμα ευρωπαϊκού νιχιλισμού και μου άρεσε αυτή η ιδέα. Νομίζω επίσης ότι ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται ο χαρακτήρας μου ο Τομ, έχει να κάνει πολύ με τη γερμανική ιστορία, με το γεγονός ότι υπήρξε μια συγκεκριμένη περίοδος στο παρελθόν και αποφασίσαμε ως κοινωνία, ως χώρα, να μη μιλάμε γι’ αυτήν την περίοδο. Υπάρχει κάτι μέσα μας που μας δημιουργεί ένα είδος κατάθλιψης που μπορείτε να δείτε μέχρι σήμερα. Ίσως αυτό να είναι μια εξήγηση για το πως σας φαίνεται αυτός ο χαρακτήρας, γιατί νομίζω ότι υπάρχει ακόμα μια πολύ μεγάλη ποσότητα εχθρικότητας που κρύβεται από κάτω, αν και ο Τομ δεν την υπερβάλλει ή δεν την εκφράζει.

Νομίζω πως αυτή η συμπεριφορά είναι μέρος του πως θα όριζε κανείς τους Γερμανούς. Πιστεύω ότι φοβούνται να πεθάνουν, επειδή δεν ξέρουν πως να διαχειριστούν το επόμενο επίπεδο, είναι κάτι άγνωστο και οι άνθρωποι φοβούνται το άγνωστο γενικά. Ξέρουν πως να ζήσουν, αλλά δεν ξέρουν πως να πεθάνουν. Είναι ενδιαφέρον αυτό γιατί συνήθως οι άνθρωποι λένε: «Δεν φοβάμαι τον θάνατο, αλλά φοβάμαι να πεθάνω». Αυτό σημαίνει ότι δεν θέλουν να υποφέρουν. Εγώ δεν συμφωνώ. Για μένα, το χειρότερο θα ήταν να φύγω έτσι ξαφνικά, αυτό θα ήταν τρομερό. Θέλω να υποφέρω, θέλω να ζήσω και να νιώσω τις τελευταίες μου στιγμές στη γη.

Η ταινία έχει πολλές στιγμές πικρού χιούμορ. Πώς ήταν να βρίσκεστε σε ένα τόσο δραματικό περιβάλλον όπως αυτό της ταινίας, το οποίο όμως απαιτούσε ενίοτε και σωστό, κωμικό timing;

Αυτό είναι ενδιαφέρον και αρκετά περίπλοκο. Θυμάμαι ότι όταν πρωτογνώρισα τον σκηνοθέτη, τον Ματίας Γκλάσνερ, μου είπε ότι ήθελε να βρει ηθοποιούς με χιούμορ. Εγώ δεν είμαι μεγάλος οπαδός του χιούμορ - ή ίσως θα έλεγα ότι το έχασα τα τελευταία χρόνια. Δεν σκέφτομαι την κοινωνία με όρους κωμικούς, γιατί νομίζω ότι ήρθε η ώρα να πάρουμε τα πράγματα στα σοβαρά. Πραγματικά θαυμάζω τους ανθρώπους που παίρνουν τον εαυτό τους στα σοβαρά και δεν νομίζω ότι αυτή η ταινία είναι πολύ αστεία. Την ίδια στιγμή είμαι 100% σίγουρος ότι ο Ματίας θα διαφωνούσε, θέλει η ταινία να είναι αστεία, χαίρεται όταν ο κόσμος γελάει.

Εκτελώντας χρέη DJ στο πάρτι των Νυχτών Πρεμιέρας μετά την προβολή της ταινίας

Πολλές φορές στην ταινία ακούμε τη φράση, «δεν θέλω να το συζητήσω» από διαφορετικούς χαρακτήρες. Προσωπικά αυτό το βλέπω ως ένα μεγάλο πρόβλημα της κοινωνίας στις μέρες μας, το γεγονός δηλαδή ότι προτιμάμε να τα κρύβουμε όλα κάτω από το χαλί και να μη τα συζητάμε. Πιστεύετε ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα της εποχής μας, το να μη θέλουμε να έρθουμε σε επαφή με τα συναισθήματά μας και να μη θέλουμε να τα συζητήσουμε;

Καλή ερώτηση, δεν ξέρω. Εγώ έχω την εντύπωση ότι συζητάμε πάρα πολύ. Είπατε ότι είναι σύνηθες να λένε οι άνθρωποι, «όχι, δεν θέλω να το συζητήσω», σωστά; Στην πραγματικότητα, δεν είμαι τόσο σίγουρος γι’ αυτό. Συζητώ πολύ με τους ανθρώπους. Θέλω να πω, δεν ξέρω πως είναι στην Ελλάδα, αλλά στη Γερμανία οι άνθρωποι είναι ακόμα πολύ φοβισμένοι, βλέπω παντού φόβο στα μάτια τους, στις εκφράσεις τους και δεν είναι ξεκάθαρο για μένα από που προέρχεται ο φόβος. Αυτό επηρεάζει πολύ τους ανθρώπους στον τρόπο που συζητούν, που βλέπουν τα πράγματα, δεν είναι πια ελεύθεροι στην έκφρασή τους.

Διαβάστε τη γνώμη μας για την ταινία και δείτε που προβάλλεται εδώ.

INFO
Η ταινία «Πριν το Τέλος» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 10 Απριλίου 2025 από το Cinobo

«Τιτανικός» του Τζέιμς Κάμερον, μία από τις πιο αγαπημένες ταινίες όλων των εποχώνΣαν σήμερα έκαναν πρεμιέρα «Οι 12 Ένορκοι» (1957) του Σίντνεϊ Λουμέτ