Η συνάντηση με τον Λεωνίδα Χριστόπουλο την Παρασκευή 6 Ιουνίου στη νέα έδρα του ΕΚΚΟΜΕΔ στο κέντρο της Αθήνας είχε οριστικοποιηθεί εδώ και μέρες. Παρότι τα θέματα των καθυστερήσεων στις αποπληρωμές των κινηματογραφικών σχεδίων, γεγονός που έθιγε πρόσφατο άρθρο του Variety, το πάγιο αίτημα για αύξηση των ποσών των επιλεκτικών προγραμμάτων, η τροχοπέδη της γραφειοκρατίας και η στελέχωση του φορέα υπήρχαν στην ημερήσια διάταξη, η επικαιρότητα έδωσε μία νέα τροπή στην συζήτηση.
Λίγα λεπτά πριν την είσοδό μου στο Μέγαρο Δεληγιάννη, 1896 επαγγελματίες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης από όλες τις ειδικότητες δημοσίευσαν (και συνυπέγραψαν) ανοιχτή επιστολή με τίτλο «Σινεμά στην Ελλάδα - Ορατότης Μηδέν» εκπέμποντας σήμα κινδύνου για τους χειρισμούς και τα αποτελέσματα του Υπουργείου Πολιτισμού και της διοίκησης του ΕΚΚΟΜΕΔ. Ασφαλώς και η κουβέντα πλέον είχε ως πυρήνα την κλονισμένη εμπιστοσύνη των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στον οπτικοακουστικό τομέα και ζητούν εμφατικά λύσεις.
Το εργαλείο του cash rebate ως επενδυτικό κίνητρο έχει προσελκύσει πολλές διεθνείς παραγωγές στην Ελλάδα από το 2018, παρόλα αυτά πριν λίγες εβδομάδες πρόσφατο δημοσίευμα του Variety έκανε λόγο για συσσωρευμένο οφειλόμενο ποσό σε δεκάδες παραγωγές που ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Ισχύει πως ο οργανισμός βρίσκεται σε καθεστώς στάσης πληρωμών εδώ και 4 μήνες;
Αρχικά, είναι πολύ χρήσιμο να διευκρινίσουμε και να εξηγήσουμε πλήρως τι συμβαίνει σχετικά με το θέμα των πληρωμών, καθώς έχουν ακουστεί και γραφτεί πολλά. Μέσα σε μόλις 10 μήνες λειτουργίας του το ΕΚΚΟΜΕΔ, από το Σεπτέμβριο του 2024 μέχρι σήμερα, έχει πληρώσει συνολικά 31 εκατομμύρια ευρώ και με τις πληρωμές που ανοίξαμε την Τετάρτη 4/6/2025 το ποσό θα φτάσει στα 50 εκατομμύρια ευρώ. Επαναλαμβάνω, μόνο στους 10 μήνες λειτουργίας, 50 εκατομμύρια ευρώ πληρωμές, είτε από επιλεκτικά είτε από rebate.
Για πρώτη φορά η Ελληνική Πολιτεία έχει ένα συγκροτημένο σχέδιο για την ανάπτυξη του κινηματογραφικού και οπτικοακουστικού τομέα, βάσει του οποίου, έχουμε επενδύσει, από το 2019 έως σήμερα, δημοσίους πόρους ύψους 186,481,756 € για εγχώριες και διεθνείς παραγωγές που έρχονται στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα 96 εκατ. € έχουν επενδυθεί στην εγχώρια κινηματογραφική και οπτικοακουστική αγορά (κινηματογράφος, animation, τηλεόραση κ.λπ). Τα οφέλη μιας τέτοιας δημόσιας επένδυσης σε έναν εξωστρεφή κλάδο της δημιουργικής βιομηχανίας είναι νομίζω αυταπόδεικτα τόσο για την εθνική οικονομία όσο και για την απασχόληση και τους εργαζομένους στον κλάδο αυτόν.
Πράγματι, υπήρξε μια προσωρινή παύση στις πληρωμές από τον Μάρτιο του 2025 έως την προηγούμενη Τετάρτη 4 Ιουνίου, καθώς έπρεπε να ολοκληρωθεί η μεταφορά των σχετικών ποσών από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου άνηκε το ΕΚΟΜΕ στο Υπουργείο Πολιτισμού. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, απαιτούσε υπουργικές αποφάσεις, μεταπτώσεις στα πληροφοριακά συστήματα και μία σειρά τυπικών διαδικασιών που έπρεπε να ολοκληρωθούν. Πλέον όμως, η διαδικασία σχεδόν ολοκληρώθηκε και έχουμε στείλει ήδη από την προηγούμενη Τετάρτη 4/6 ενημέρωση σε δικαιούχους για τις πρώτες πληρωμές. Στόχος μας είναι, μέχρι το τέλος της χρονιάς να έχουμε αποπληρώσει ένα σημαντικό μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων μας, δηλαδή των έργων τα οποία έχουν κάνει αίτημα για έλεγχο και αποπληρωμή.
Συγκεκριμένα, για τον Ελληνικό Κινηματογράφο μεγάλου και μικρού μήκους, μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ, animation, το ληξιπρόθεσμο ποσό είναι πάρα πολύ μικρό καθώς σημαντικά έργα όπως «Οι Άγριες Μέρες μας», τα «Αδέσποτα Κορμιά», η «Φόνισσα», το «Κρέας», το «Καλοκαίρι της Κάρμεν» κ.α. έχουν ήδη αποπληρωθεί πλήρως. Οι περισσότερες από αυτές τις σημαντικές παραγωγές έχουν συγκεντρώσει και πλείονες υποψηφιότητες στα επικείμενα βραβεία ΙΡΙΣ της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και έχουν λάβει κρατική υποστήριξη ύψους 5 εκατομμυρίων ευρώ. Αλλά και σημαντικές ελληνικές τηλεοπτικές παραγωγές έχουν πάρει όλα τα χρήματα τους, όπως οι «Άγριες Μέλισσες», η «Μάγισσα», τα «Έτερος Εγώ», οι «Σέρρες», ο «Σασμός», το «Milky Way», το «Maestro» κ.α. Παρόλα αυτά, τις επόμενες ημέρες θα πληρωθούν σημαντικά έργα του Ελληνικού Κινηματογράφου όπως το «Animal», το «Αγαπούσε τα Λουλούδια Περισσότερο» ή το «Buzzheart».
Συνεπώς, παρότι ακούμε με προσοχή και σεβόμαστε πλήρως τις ανησυχίες του χώρου ως προς τις καθυστερήσεις, νομίζω πως είμαστε πολύ μακριά από την κατάρρευση, όπως έχει συμβεί σε άλλες χώρες, καθώς όχι μόνο οι πόροι έχουν εξασφαλιστεί, αλλά υπάρχουν και θα δοθούν. Είναι άδικο λοιπόν νομίζω για όλους να πλανάται είτε σκοπίμως είτε ακούσια μια διαστρεβλωμένη εικόνα για το χώρο. Είναι και άδικη και ζημιογόνος για όλους.
Το δημοσίευμα βγήκε λίγες μέρες μετά την έναρξη του Φεστιβάλ Καννών, αντιληφθήκατε τις επόμενες μέρες επιφυλακτικότητα των ξένων παραγωγών εκεί; Έπληξε το άρθρο τις σχέσεις των Ελλήνων παραγωγών με τους ξένους συνεργάτες τους;
Προσωπικά δεν είδα καμία επιφυλακτικότητα από κανέναν. Θα ήθελα όμως να σημειώσω κάτι σημαντικό το οποίο το αναφέραμε και στο δελτίο τύπου της απάντησης μας. Ο δημοσιογράφος του Variety μας ζήτησε ποσοτικά δεδομένα και του τα στείλαμε όλα. Όχι μία, αλλά δύο φορές καθώς ζήτησε και συμπληρωματικά στοιχεία τα οποία αποστείλαμε.
Δυστυχώς, το άρθρο δεν χρησιμοποίησε τίποτα από τα επίσημα στοιχεία που έλαβε παρά μόνο προσωπικές απόψεις. Θεωρώ πως όταν ένας δημόσιος φορέας σου στέλνει επίσημα ποσοτικά κρατικά στοιχεία πρέπει να τα συμπεριλάβεις, όπως έχει γίνει σε αντίστοιχα δημοσιεύματα στο παρελθόν. Η παράλειψη αυτή με κάνει και αναρωτιέμαι αν κάποιοι θέλουν να παρουσιάσουν τα πράγματα για τον Ελληνικό Κινηματογραφικό και Οπτικοακουστικό κλάδο διαφορετικά από ότι είναι για να επωφεληθούν άλλες χώρες. Αυτός ήταν και ο λόγος που αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε από την πλευρά μας αυτά τα δεδομένα με αντίστοιχο Δελτίο Τύπου στην ιστοσελίδα του φορέα, πιστεύοντας ακράδαντα στην σημασία του να επικοινωνηθούν προς κάθε ενδιαφερόμενο και να δείξουν τις πραγματικές διαστάσεις της κατάστασης με βάση κατοχυρωμένα στοιχεία.
Σε κάθε περίπτωση, μέρος της δουλειάς μου είναι να υπερασπίζομαι την εικόνα του Ελληνικού Κινηματογράφου στο εξωτερικό και τους εργαζόμενους στον τομέα.
Παρόλα αυτά, δεν είναι μόνο το Variety. Πριν λίγη ώρα, δημοσιοποιήθηκε ανοιχτή επιστολή που συνυπογράφουν 1896 Έλληνες επαγγελματίες του κινηματογράφου και αναφέρεται μεταξύ άλλων σημαντικών πως το ποσό των επιλεκτικών προγραμμάτων στη χώρα μας είναι 6,5 εκατομμύρια για το 2025, ένα ποσό που μας κατατάσει στην τελευταία θέση της Ευρώπης με βάση το Ακαθόριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Τι απαντάτε σ’ αυτό;
Όπως σας είπα, όλοι στο ΕΚΚΟΜΕΔ σεβόμαστε και ακούμε τις ανησυχίες των ανθρώπων και των εργαζομένων του χώρου είτε υπέγραψαν είτε όχι. Προσωπικά είμαι άνθρωπος που ακούω την κριτική και προσπαθώ να την ενσωματώσω δημιουργικά στη λειτουργία του νέου φορέα.
Για το λόγο αυτό, έχει αποφασιστεί τις επόμενες ημέρες να ανοίξει ένας ειλικρινής διάλογος, μια διαβούλευση για να συζητήσουμε το μέλλον των επιλεκτικών προγραμμάτων. Για παράδειγμα, τι είδους επιλεκτικά προγράμματα θέλουμε, πως θα στηρίξουμε τους νέους δημιουργούς που ψάχνουν διέξοδο και πρόσβαση στη χρηματοδότηση, πόσα χρήματα θα παίρνει το κάθε έργο, πως πρέπει να αλλάξει η αξιολόγηση, ποια πρέπει να είναι η ισορροπία μεταξύ καλλιτεχνικών και εμπορικών κριτηρίων κ.λπ.
Από εκεί και πέρα και χωρίς καμία διάθεση αντιπαράθεσης με ανθρώπους του χώρου θα ήθελα να παρουσιάσω πολύ επιγραμματικά αριθμούς και δεδομένα.
Στους πρώτους δέκα μήνες λειτουργίας του, από τον Σεπτέμβριο του 2024 έως σήμερα, το ΕΚΚΟΜΕΔ έχει στηρίξει ουσιαστικά τον κινηματογραφικό και οπτικοακουστικό τομέα με πάνω από 50 εκατομμύρια ευρώ. Συγκεκριμένα, 11 εκατ. ευρώ έχουν προεγκριθεί ή εγκριθεί από τα επιλεκτικά προγράμματα και το ΤΑΑ για εγχώριες παραγωγές και μειοψηφικές συμπαραγωγές Ελλήνων δημιουργών – δηλαδή το 30% των συνολικών εγκρίσεων από το 2019 (38 εκατ. ευρώ), 20,3 εκατ. ευρώ έχουν ήδη αποπληρωθεί μέσω του cash rebate και, μετά τη σύντομη παύση λόγω της διοικητικής μετάπτωσης, ξεκίνησε εκ νέου η διαδικασία των πληρωμών την Τετάρτη 4 Ιουνίου, με την ενημέρωση των δικαιούχων για πληρωμές ύψους 18,7 εκατ. ευρώ (39 εκατ. ευρώ) ενώ 130.000 ευρώ έχουν ήδη διατεθεί ή εγκριθεί για την προώθηση και διανομή ελληνικών ταινιών το πρώτο εξάμηνο του 2025, από τα 250.000 ευρώ του συνολικού προϋπολογισμού (αύξηση 67% σε σχέση με το 2024).
Παράλληλα ο τακτικός προϋπολογισμός του ΕΚΚΟΜΕΔ αυξήθηκε κατά 154%, με την είσπραξη 10 εκατ. ευρώ από το τέλος συνδρομητικής τηλεόρασης που πλέον αποδίδεται στον φορέα. Χάρη σε αυτό, τα επιλεκτικά προγράμματα για το 2025 ανέρχονται σε 6,5 εκατ. ευρώ, χωρίς έκτακτες επιχορηγήσεις οι οποίες προκαλούσαν καθυστερήσεις και αμαύρωναν την εικόνα του χώρου στο παρελθόν. Επίσης 89 εκκρεμή επενδυτικά σχέδια εντάχθηκαν στο παλαιό καθεστώς του cash rebate, επιταχύνοντας τη διαδικασία υπαγωγών, περίπου 100.000 ευρώ διατέθηκαν για δράσεις κατάρτισης κι εκπαίδευσης, με κορυφαίο παράδειγμα το εργαστήριο παραγωγών EAVE στη Θεσσαλονίκη και υπεγράφησαν στρατηγικές διεθνείς συνεργασίες με το Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου (CNC), το INA, την Ecole Lumière, ενώ η διοργάνωση των Ευρωπαϊκών Βραβείων Κινηματογράφου 2027 και το Διεθνές Κέντρο Παιδικού και Εφηβικού Κινηματογράφου (CIFEJ) έρχονται στην Αθήνα. Επιπλέον ολοκληρώθηκαν όλες οι απαραίτητες διοικητικές ενέργειες για την πλήρη λειτουργία του νέου φορέα.
Τέλος, υπενθυμίζω πως ότι από το 2019 έως σήμερα η Ελληνική Πολιτεία έχει επενδύσει 186,5 εκατ. ευρώ συνολικά στον κινηματογραφικό και οπτικοακουστικό τομέα, 96 εκατ. ευρώ για την εγχώρια παραγωγή (κινηματογράφος και τηλεόραση) και 54,2 εκατ. ευρώ αποκλειστικά για τον Ελληνικό Κινηματογράφο. Συνεπώς, το ΕΚΚΟΜΕΔ από τη στιγμή της σύστασής τον Σεπτέμβριο του 2024 δεν διέκοψε τη δραστηριότητά του. Αντίθετα την αύξησε σημαντικά.
Θα σας πω όμως και κάτι ακόμα που έχει τη σημασία του. Στην ενδιάμεση μεταβατική περίοδο μεταξύ ψήφισης του νόμου (Απρίλιος 2024) και τυπικής σύστασης του ΕΚΚΟΜΕΔ (Σεπτέμβριος 2024), το πρώην ΕΚΟΜΕ συνέχισε να εργάζεται πυρετωδώς για να κλείσουν οι εκκρεμότητες στο rebate. Αντιθέτως, με το που ψηφίστηκε ο νόμος, η Διοίκηση του ΕΚΚ με ανακοίνωση της πάγωσε όλες τις προεγκρίσεις και εγκρίσεις για τα επιλεκτικά προγράμματα, χωρίς προφανή λόγο και χωρίς καμία αντίδραση τότε από το χώρο, ούτε καν μια ανακοίνωση. Αλλά και σε αυτή την περίπτωση, μετά από τις ανησυχίες που εξέφρασε ο ΣΑΠΟΕ και τις εποικοδομητικές συζητήσεις που είχαμε, κινηθήκαμε γρήγορα και σε συνεργασία με το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, διασφαλίσαμε τους πόρους που δεν μπορούσε να διασφαλίσει η προηγούμενη διοίκηση του ΕΚΚ και μέσα σε λίγες ημέρες ξεκινήσαμε εκ νέου τα επιλεκτικά.
Το λέω αυτό, γιατί ούτε ως Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ούτε ως Πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ, ούτε ως Διευθύνων Σύμβουλος του ΕΚΚΟΜΕΔ σταμάτησα ποτέ να ακούω τις ανησυχίες των ανθρώπων του κλάδου και να λύνουμε από κοινού τα προβλήματα που ανακύπτουν.
Από τα εργαλεία ενίσχυσης της εξωστρέφειας των επαγγελματιών του τομέα και των εγχώριων ταινιών, προορίζονται μόλις 100.000 για τη διανομή των ελληνικών ταινιών και 150.000 για την παρουσία τους στο εξωτερικό.
Πράγματι, τόσα έχουν εγκριθεί στις δύο σχετικές Δράσεις του Προγράμματος Εξωστρέφειας για το 2025. Παρόλα αυτά, είναι ήδη υψηλότερο σε σχέση με τα χρήματα που δόθηκαν πέρυσι.
Το 2024, το ΕΚΚ, έδωσε συνολικά 150.000 για την προώθηση και διανομή των ελληνικών ταινιών. Το ΕΚΚΟΜΕΔ ανέβασε αυτά τα νούμερα για το 2025 στα 250.000, δηλαδή 67% αύξηση. Γιατί; Γιατί αυτό θεωρήσαμε πως ήταν μία καλή αύξηση και σε αυτά τα ποσά μπορούσαμε να κινηθούμε. Δεν λέω πως είναι πολλά, και γι’ αυτό από το 2026 θα προσπαθήσουμε να το αυξήσουμε αναγνωρίζοντας την σημασία της στήριξης της διανομής της ελληνικής ταινίας στις αίθουσες αλλά και της προώθησης της στην φεστιβαλική της διαδρομή στο εξωτερικό.
Εξάλλου, το φετινό Πρόγραμμα Εξωστρέφειας στο πρώτο εξάμηνο του 2025 για την προώθηση έχει δώσει ή εγκρίνει περίπου 130.000 ευρώ.
Ας μην ξεχνάμε επίσης πως το Πρόγραμμα Εξωστρέφειας στηρίζει αρκετές δράσεις που είναι απαραίτητες για τον χώρο του Κινηματογράφου όπως τα περιφερειακά και διεθνή φεστιβάλ της χώρας, τα εγχώρια και διεθνή εργαστήρια κατάρτισης όπως αυτό που θα κάνει ο EAVE στη Θεσσαλονίκη, το Owl του Athens Film Office, τα βραβεία Στράτος Στασινός για το animation και βέβαια την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, ενός πολύ σημαντικού φορέα που έχει στηριχτεί με πάνω από 100.000 ευρώ δημόσιας χρηματοδότησης τα τελευταία 5 χρόνια. Με τον ίδιο φορέα συνεργαζόμαστε για να γίνει εφικτή η χρηματοδότηση δράσεων που σχεδιάζει να πραγματοποιήσει στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Βραβείων Κινηματογράφου του 2027.
Όλα τα παραπάνω απαιτούν μια ενωτική και εποικοδομητική συνεργασία του ΕΚΚΟΜΕΔ με τον χώρο προκειμένου να μπορούμε κάθε χρόνο να εξασφαλίζουμε και να αυξάνουμε τα χρήματα για τις δράσεις αυτές.
Τι ποσό μπορεί να προστεθεί στα επιλεκτικά; Υπάρχει μία δέσμευση για την αύξηση της χρηματοδότησης των επιλεκτικών προγραμμάτων στο συνολικό ποσό των 15 εκατομμυρίων.
Τα επιλεκτικά προγράμματα για ανάπτυξη και παραγωγή είναι διαφορετικά από αυτά της εξωστρέφειας. Θέλουμε να αυξήσουμε τα ποσά και για τα δύο και αυτό έχουμε εισηγηθεί. Η δέσμευση αφορά στην προσπάθεια του ΕΚΚΟΜΕΔ να αυξηθούν αυτά τα ποσά. Όπως δεσμευτήκαμε πως τα 6,5 εκατομμύρια του 2025 δεν θα συμπεριλάβουν τα έργα του τελευταίου κύκλου του 2024 και το κάναμε.
Από εκεί και πέρα η αύξηση ή όχι έχει να κάνει και με τις δημοσιονομικές δυνατότητες του Κράτους ευρύτερα, ειδικά όταν έχεις πολλές και ποικίλες ανάγκες σε διάφορες ομάδες του πληθυσμού ή σε άλλους σημαντικούς τομείς της καθημερινότητας.
Η δική μας δέσμευση είναι να συνεχίσουμε την προσπάθεια για ακόμα περισσότερα χρήματα στον κλάδο διότι αυτό είναι θετικό και για την Ελληνική Οικονομία. Και αυτό σημαίνει να διασφαλίσουμε ως Κράτος και ΕΚΚΟΜΕΔ πως τα οφέλη από όλο αυτό το δημόσιο χρήμα που έχει δοθεί από το 2019 στην εγχώρια οπτικοακουστική παραγωγή, και το οποίο φτάνει τα 96 εκατ. ευρώ τόσο από το rebate όσο και από τα επιλεκτικά, θα φτάνουν στους εργαζόμενους του κλάδου, δηλαδή στους διευθυντές φωτογραφίας, σκηνογράφους, τεχνικούς και άλλους συντελεστές μιας οπτικοακουστικής παραγωγής, καθώς εγώ ακούω και τις δικές τους ανησυχίες και με απασχολούν ιδιαίτερα.
Μιας και το αναφέρατε λίγο πριν, ποιο είναι αναλυτικά το συνολικό ποσό που αφορά στις ελληνικές κινηματογραφικές παραγωγές;
Η συνολική δημόσια δαπάνη που έχει δοθεί στην Ελληνική οπτικοακουστική παραγωγή από το 2019 είναι 96 εκατομμύρια ευρώ, τόσο από τα επιλεκτικά και το ΤΑΑ όσο και από το rebate το 1/3 εκ των οποίων έχουν δοθεί από το καλοκαίρι του 2023 και μετά. Σε αυτό το ποσό δεν συνυπολογίζω τις νομικές δεσμεύσεις του Κράτους με τις αποφάσεις ένταξης του rebate που αγγίζουν τα 85 εκατ. ευρώ. Και το αναφέρω αυτό γιατί βάσει των αποφάσεων αυτών γίνεται δανεισμός από τραπεζικά ιδρύματα και υπάρχει ροή χρήματος στον κλάδο. Όλα μαζί αθροίζουν 181 εκατομμύρια ευρώ.
Ως προς τον Ελληνικό Κινηματογράφο συγκεκριμένα, από το 2019 και μετά έχουν δοθεί 38 εκατομμύρια από τα επιλεκτικά προγράμματα και το ΤΑΑ και άλλα 16.081.853 από το rebate. Σύνολο: 54 εκατομμύρια ευρώ. Αν πάλι συνυπολογίσουμε τις νομικές δεσμεύσεις του Κράτους με τις αποφάσεις ένταξης του rebate που αγγίζουν τα 9 εκατ. ευρώ το ποσό αθροιστικά φτάνει στα 63 εκατομμύρια ευρώ.
Το συνολικό ποσοστό υλοποίησης των νομικών δεσμεύσεων του ΕΚΚΟΜΕΔ που σημαίνει αποπληρωμή ή απόφαση ένταξης, άρα και τραπεζικό δανεισμό, είναι στο 80%.
Συνεπώς, νομίζω πως η ανάλογη και τόσο ισχυρή δημόσια στήριξη του εγχώριου οπτικοακουστικού κλάδου από το 2019 έως σήμερα δεν έχει υπάρξει σε καμία άλλη περίοδο, παρά τις όποιες καθυστερήσεις που κατά διαστήματα μπορεί να προκύπτουν.
Θα ήθελα επίσης να προσθέσω, πως μέσα στις άμεσες προθέσεις μας είναι να ξεκινήσουμε μια ανοικτή συζήτηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών και με τα εγχώρια και ξένα funds που χρηματοδοτούν τον οπτικοακουστικό τομέα στην Ελλάδα, προκειμένου προκειμένου να αξιολογήσουμε από κοινού τα κριτήρια με τα οποία χρηματοδοτούν τις παραγωγές βασιζόμενοι στις αιτήσεις των δικαιούχων και στις αποφάσεις υπαγωγής του ΕΚΚΟΜΕΔ. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να εξορθολογιστεί και να διευκολυνθεί η ροή χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα προς τον οπτικοακουστικό τομέα, ιδιαιτέρως όταν εμπλέκονται οι αποφάσεις ενός κρατικού φορέα.
Επίσης ένα εύλογο αίτημα είναι η στελέχωση του φορέα από επαγγελματίες του οπτικοακουστικού τομέα. Πού είναι οι καλλιτέχνες; Οι αποφάσεις που λαμβάνονται εδώ τους αφορούν άμεσα.
Καταρχάς να πούμε πως το ΕΚΚΟΜΕΔ είναι ένας δημόσιος οργανισμός και σαν τέτοιος στελεχώνεται βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Στο πλαίσιο που ορίζει η νομοθεσία του ν. 5105/2024, έχουμε προσλάβει εξειδικευμένους επαγγελματίες από διάφορες ειδικότητες για να μας βοηθήσουν, πολλοί από τους οποίους έχουν και εμπειρία από τον οπτικοακουστικό κλάδο, οι οποίοι έχουν αντικαταστήσει δημοσίους υπαλλήλους του ΕΚΟΜΕ που έχουν αποχωρήσει τα τελευταία χρόνια. Και βέβαια, ας μην ξεχνάμε πως καλλιτέχνες, δημιουργοί και άνθρωποι του χώρου χρησιμοποιούνται για να αξιολογήσουν τις αιτήσεις για τα επιλεκτικά προγράμματα του φορέα και όχι για να γράφουν υπουργικές αποφάσεις, να ελέγχουν δικαιολογητικά πληρωμής πίσω από ένα γραφείο ή να απαντάνε στα τηλέφωνα σε ενδιαφερόμενους.
Από την άλλη, αν μιλάμε για το Διοικητικό Συμβούλιο οφείλω να πω πως είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ένα ΔΣ που έχει μια και μόνο μόνο αποστολή: να εγκρίνει πολιτικές για την ενίσχυση του κλάδου, να λύσει προβλήματα που ανακύπτουν από τη συγχώνευση μιας ΑΕ (ΕΚΟΜΕ) και ενός ΝΠΙΔ (ΕΚΚ) και να προωθήσει τη μεγέθυνση του κλάδου μέσα από την αυξανόμενη χρηματοδότηση. Θα πρότεινα να το αφήσουμε να κριθεί καθώς ο χρόνος που έχει περάσει είναι λίγος, μόνο 10 μήνες, για να υλοποιηθεί ένα πολύ σημαντικό και μεγάλο project.
Και να συμπληρώσω και κάτι τελευταίο. δεν συμφωνώ πως οι αποφάσεις που λαμβάνονται δεν συζητιούνται με τους ανθρώπους του χώρου. Ποτέ δεν υπήρξε τόσο μεγάλη διαβούλευση και σχέση με τα σωματεία του χώρου για τα θέματα τους, όσο υπήρξε από το καλοκαίρι του 2023 και μετά. Οι συναντήσεις με το ΣΑΠΟΕ ή με την PACT ήταν και είναι συχνότατες προκειμένου να συζητήσουμε τα προβλήματα, τόσο σε υψηλό όσο και σε τεχνικό επίπεδο.
Βρισκόμαστε στο Μέγαρο Δεληγιώργη, μία συμβολική αλλαγή στέγης για τον χώρο του κινηματογράφου αφού εδώ στεγαζόταν η Ταινιοθήκη της Ελλάδος για τρεις δεκαετίες. Αν αφήσουμε, όμως, πίσω την ενδιαφέρουσα σημειολογία, το μηνιαίο ενοίκιο των 27.600 ευρώ δεν δημιουργεί δημοσιονομικό κόστος, αλλά είναι ένα σεβαστό ποσό που θα μπορούσε για παράδειγμα να διατεθεί για την παραγωγή μιας ταινίας μικρού μήκους.
Εδώ πλέον νομίζω πως μπαίνουμε στη σφαίρα του «λαϊκισμού». Λυπάμαι πολύ που ένα τέτοιο δημόσιο κτίριο, με τη συμβολική σημασία που έχει για τον χώρο και το οποίο δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο καθώς ανήκει στο Δημόσιο μπαίνει στο επίκεντρο της αμφισβήτησης. Δεν είδα την ίδια κριτική όταν το 2016 το πρώην ΕΚΚ μετακόμισε από ένα κτίριο ιδιώτη στην Δ. Αεροπαγίτου σε ένα άλλο ιδιωτικό κτίριο στο Ψυχικό.
Στόχος του ΕΚΚΟΜΕΔ είναι το κτίριο αυτό να γίνει το σπίτι του κινηματογράφου, να ανοίξει τις πόρτες του να φιλοξενεί δράσεις, εκδηλώσεις και δημιουργούς στο κέντρο της Αθήνας. Ένας σημαντικός και πανέμορφος πολιτιστικός χώρος για τον κινηματογράφο, όπως είναι η Εθνική Πινακοθήκη ή το ΕΜΣΤ για τις τέχνες που εκπροσωπούν. Όταν έρχονται οι παραγωγοί και οι σκηνοθέτες, Έλληνες ή ξένοι, να έρχονται σε ένα κτίριο που είναι συμβολικό και λειτουργικό για το ελληνικό σινεμά και αντικατοπτρίζει τη σημασία του. Σε ένα χώρο που θα έχουν άμεσα και εύκολα πρόσβαση οι δημιουργοί και ειδικά των ταινιών μικρού μήκους και όσοι ξεκινάνε τώρα. Και αυτό το εξασφαλίζει η νέα στέγη του ΕΚΚΟΜΕΔ.
Σας το είπα και πριν: πρέπει να απεγκλωβιστούμε από παρελθοντικές και μίζερες αντιλήψεις και να δούμε το μέλλον. Και το μέλλον του Ελληνικού Κινηματογράφου πρέπει να γράφεται σε ένα κτίριο αντάξιο της σημασίας και της αξίας του Ελληνικού κινηματογραφικού χώρου που θα στεγάσει δράσεις και εργαστήρια που θα διευρύνουν τους ορίζοντες του Ελληνικού Κινηματογράφου.
Ποιες είναι οι διαφορές του νέου προγράμματος Cash Rebate Greece του ν. 5105/2024 σε σχέση με εκείνο του 2017; Οι άνθρωποι του χώρου κάνουν λόγο πως η νέα διαδικασία καθιστά τη χρήση του επενδυτικού κινήτρου εξαιρετικά δύσκολη και πως ουσιαστικά ωφελούνται τηλεοπτικές σειρές ή το servicing ξένων παραγωγών. Επίσης επισημαίνουν πως η χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ είναι τόσο δύσκαμπτη, που το κίνητρο χαρακτηρίζεται ως ακατάλληλο.
Θα απαντήσω ειλικρινά. Πράγματι, φαίνεται πως ενώ το ΕΣΠΑ μπορεί να χρηματοδοτήσει εγχώριες παραγωγές, οι κανόνες και οι διαδικασίες του δεν συνάδουν με τον τρόπο που λειτουργεί η κινηματογραφική και οπτικοακουστική αγορά. Τουλάχιστον, ως προς τα ζητήματα κρατικής ενίσχυσης γιατί κατά τα άλλα μπορεί να είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να φτιάξεις υποδομές ή για να κάνεις εκπαιδεύσεις και καταρτίσεις. Και παρόμοια προβλήματα υπήρξαν και στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης του πρώην ΕΚΚ.
Παρόλα αυτά, όταν κάποιος σου δίνει 100 εκατομμύρια δεν λες όχι γιατί μετά θα κατηγορηθείς γιατί δεν τα πήρες και σε κάθε περίπτωση δεν είναι κακό να έχεις και ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για όποιον θέλει να το χρησιμοποιήσει έστω και με αυτούς τους κανόνες. Στο τέλος της ημέρας, η Δράση Β’ του ΕΣΠΑ δεν εμπόδισε ούτε μείωσε τα υπόλοιπα χρηματοδοτικά εργαλεία. Πρόσθεσε ένα ακόμη από το οποίο θα προκύψουν πολλές νέες ταινίες.
Υπάρχουν κάποια ζητήματα που αν συνεργατικά βρούμε τον τρόπο να λύσουμε, θα μπορούσαν να βοηθήσουν μεγάλου ή μικρού μήκους ταινίες.
Από κει και πέρα η νέα νομοθεσία του cash rebate κάνει το πρόγραμμα πιο ορθολογικό και πιο βιώσιμο προκειμένου να μην καταρρεύσει στο μέλλον. Με άλλα λόγια, η προσπάθεια όλων μας και ημών και των ανθρώπων του χώρου το 2024 ήταν αφενός να βρούμε λύσεις για το πρόβλημα των εκκρεμών αιτήσεων του παλαιού καθεστώτος και αφετέρου να φτιάξουμε ένα νέο καθεστώς πιο φιλικό, πιο προβλέψιμο και πιο βιώσιμο. Νομίζω πως αυτό γίνεται. Τουλάχιστον για τα 55 εκατομμύρια του κρατικού προϋπολογισμού που είναι μέρος των 105 εκατομμύριων που θα δοθούν φέτος από το FTV.
Πώς προτίθεστε να υπερσκελίσετε τα γραφειοκρατικά εμπόδια; Για παράδειγμα η υπαγωγή της «Maria» του Λαραΐν κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 και εγκρίθηκε τον Οκτώβριο του 2024, 10 μήνες μετά.
Δεν χρειάζονται δικαιολογίες για τον όγκο και τη συνθετότητα των αιτήσεων του rebate ειδικά στις ξένες παραγωγές. Και δεν θα επιρρίψω ευθύνες στους αξιολογητές για την γραφειοκρατία ή τους φορείς των επενδυτικών σχεδίων για τα προβλήματα που πολλές φορές έχουν οι αιτήσεις τους. Δεν νομίζω πως έχει νόημα και δεν είναι εποικοδομητικό καθώς στο τέλος της ημέρας όλα τα μάτια βρίσκονται στον επικεφαλής του Οργανισμού και ορθώς.
Συνεπώς αυτό που έχω να πω, είναι πως χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο αξιολόγησης πιο γρήγορο και πιο απλό. Ένα μοντέλο που δεν θα βασίζεται σε Επιτροπές Αξιολόγησης αλλά σε μεμονωμένους, έμπειρους αξιολογητές είτε από το δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα.
Και επίσης θα ζητήσουμε να δημιουργηθεί μια πιο εύχρηστη πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων διότι η σημερινή του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αφενός είναι κάπως ακατάλληλη για αυτά τα σχέδια, αφετέρου για να κάνεις την όποια προσαρμογή πρέπει να ψάχνεις τους αρμόδιους σε έναν άλλο οργανισμό και όχι στον δικό σου. Αυτά εφόσον γίνουν, θα επιλύσουν πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια.
Στο πλαίσιο των συναντήσεων εξωστρέφειας, πρόσφατα υπογράφηκε Σύμφωνο Στρατηγικής Συνεργασίας με το Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου για την παροχή τεχνογνωσίας με στόχο τον εξορθολογισμό του Ελληνικού συστήματος. Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα και οι άμεσοι στόχοι της συμφωνίας;
Για το ΕΚΚΟΜΕΔ είναι μια πολύ κρίσιμη, στρατηγικής σημασίας συμφωνία. Όλοι γνωρίζουν τη σημασία του Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου. Χάρηκα πολύ όταν ο Πρόεδρος του CNC κος Gaëtan Bruel στο περιθώριο των υπογραφών μου εκμυστηρεύτηκε πως ο τρόπος που φτιάξαμε το ΕΚΚΟΜΕΔ στην Ελλάδα είναι ο τρόπος που πρέπει να ακολουθηθεί σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Με το CNC θα κάνουμε μια σειρά από δράσεις οι οποίες συμπεριλαμβάνουν την υποστήριξη του ΕΚΚΟΜΕΔ στη δημόσια διαβούλευση για τα επιλεκτικά προγράμματα που σας ανέφερα, την παροχή τεχνογνωσίας για την αύξηση των εσόδων του οργανισμού, θεσμικές παρεμβάσεις που είναι απαραίτητες για την ενδυνάμωση και του ΕΚΚΟΜΕΔ και του χώρου ευρύτερα και πολλές ακόμα δράσεις.
Επίσης, ας μην ξεχνάμε και άλλες σημαντικές συμφωνίες που υπογράψαμε με Γαλλικούς θεσμούς όπως με την Ecole Lumiere για την κατάρτιση Ελλήνων Τεχνικών ή με το ΙΝΑ για θέματα οπτικοακουστικής κληρονομιάς και ψηφιοποίησης οπτικοακουστικών αρχείων.
Μετά τη συγχώνευση των δύο φορέων, ποια είναι η καθαρή εθνική στρατηγική του ΕΚΚΟΜΕΔ για την ανάπτυξη και ενίσχυση της κινηματογραφικής παραγωγής και της διεθνούς προβολής της χώρας; Θεωρείτε πως έχουν γίνει αστοχίες;
Η ουσιαστική συγχώνευση έγινε τον Σεπτέμβριο του 2024 και βασικός στόχος για το 2025 ήταν να ανοίξουν τα επενδυτικά καθεστώτα του νέου rebate και να αξιολογήσουμε πως δουλεύουν, να μειώσουμε το stock του παλιού rebate και να συνεχιστεί κανονικά η ροή των επιλεκτικών. Και στους τρείς στόχους είμαστε μέσα, χωρίς να σημαίνει πως δεν υπάρχουν ή υπήρξαν προβλήματα. Εξάλλου, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις παραγωγές, μπορεί να υπάρξουν αστοχίες στα χρονοδιαγράμματα ή σε άλλα ζητήματα, ειδικά όταν εργάζεσαι πυρετωδώς και σε πολλά μέτωπα για κάτι που αγαπάς και θες να πάει καλά.
Από την άλλη, το επενδυτικό καθεστώς FTV έχει ανοίξει από τις 20/2/2025 και δέχεται νέες αιτήσεις ενώ θα ανοίξουν σύντομα και το animate και το VGD μόλις υπογραφούν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις. Έχουμε ήδη πληρώσει τους πρώτους μήνες του 2025 για το παλιό rebate 17,7 εκατομμύρια ευρώ και μάλιστα εν μέσω συγχώνευσης και ήδη στείλαμε την ενημέρωση στους δικαιούχους για τα επόμενα 18,7 εκατομμύρια. Τα επιλεκτικά προγράμματα έχουν προεγκρίνει ή εγκρίνει 5,8 εκατομμύρια από τον Οκτώβριο του 2024 μέχρι σήμερα και άλλα 7 εκατομμύρια έχουν δοθεί από τα προγράμματα του ΤΑΑ. Εν πολλοίς θα έλεγα πως το 2025 είναι ένα έτος αξιολόγησης και διορθωτικών κινήσεων εφόσον χρειάζονται.
Σε κάθε περίπτωση εμείς πρέπει να έχουμε τα μάτια στο μέλλον και να εργαζόμαστε με πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα τουλάχιστον 5ετίας, με συγκεκριμένους άξονες και πηγές χρηματοδότησης για τον κινηματογράφο και τον οπτικοακουστικό τομέα, που θα ενσωματώνει τα χρηματοδοτικά κίνητρα, την εκπαίδευση και κατάρτιση, τις υποδομές, την περιφερειακή διάσταση και την κοινωνική συνοχή, την εξωστρέφεια και βέβαια την τεχνολογική καινοτομία.
Ακούγοντας τις ανησυχίες των ανθρώπων του χώρου ως ΕΚΚΟΜΕΔ λέμε πως είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε αυτή τη συγκυρία ο κλάδος να είναι ενωμένος. Θεωρώ πως θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό για τον χώρο να δημιουργηθεί μια πιο συμπαγής, θεσμική και επαγγελματική εκπροσώπηση προς την εκάστοτε Κυβέρνηση προκειμένου να αναδεικνύεται πιο αποτελεσματικά η πολιτιστική, καλλιτεχνική και αναπτυξιακή σημασία του κλάδου αλλά και τα οφέλη που προκύπτουν για τη χώρα από την ενίσχυση του ώστε να ξεφύγει από παρελθοντικές, συντεχνιακές αντιλήψεις που τον έχουν απομονώσει και εγκλωβίσει στο συχνά στο παρελθόν. Αν γίνουν όλα αυτά, με συγκροτημένα και συνεκτικά βήματα από όλους μας, ο χώρος του Ελληνικού Κινηματογράφου θα αναδειχθεί ως ένας βασικός πυλώνας πολιτιστικής δημιουργίας και οικονομικής ανάπτυξης.
