«Πιο πολλά αστέρια απ' τον ουρανό»: Η MGM και τα πρώτα χρόνια μιας Βιομηχανίας εικόνων και ιστοριών

Το Hollywood Reporter επιστρέφει, ίσως και να νοσταλγεί, την εποχή που έφερε την άνθιση του κινηματογράφου στις ΗΠΑ. Εμμέσως υποδεικνύει και έναν δρόμο αναγέννησης.

Από τον Ηλία Δημόπουλο
«Πιο πολλά αστέρια απ' τον ουρανό»: Η MGM και τα πρώτα χρόνια μιας Βιομηχανίας εικόνων και ιστοριών

Μπορεί να είναι μια απλή υπενθύμιση ιστορίας. Λογαριάζοντας βέβαια ότι έρχεται από την έκδοση αυτή, ουσιαστικά μια από τις δύο (η άλλη το Variety) που συνοδεύουν και ορίζουν την βιομηχανία από την αυγή της, ίσως είναι και κάτι παραπάνω. Ίσως είναι μια υπόδειξη, εν μέσω χαλεπών καιρών παράδοσης των κλειδιών του αμερικανικού σινεμά σε άφρονες golden τύπους που δεν έχουν ιδέα τι μαγαζί διοικούν, ότι ο σημερινός δρόμος μοιάζει μόνο απαστράπτων πια, στην πραγματικότητα είναι ολισθηρός και διαλυτικός.

Ξεκινώντας με ένα αντιπροσωπευτικό «κάποτε», η ιστορία του Χόλιγουντ ξεκίνησε αλλιώς. Πάνω από 100 χρόνια πριν, τα στούντιο-γίγαντες ήταν μόνο νάνοι με φιλοδοξία. Βέβαια η εποχή ήταν μακράν διαφορετική - κι ας περιείχε εν σπέρματι αυτήν που ζούμε (η οποία με την σειρά της περιέχει αυτήν που θα ζήσουν οι επόμενοι). Υπήρχε πολύ χρήμα, περιορισμένη επικοινωνία, βρεφικά (με τα σημερινά δεδομένα) media, και μια καινούρια τέχνη, βιομηχανικής δυνατότητας τέχνη, που έμοιαζε με βεβαιότητα μελλοντική. 

Η MGM, αυτό που αγόρασε η Amazon 8.5 δις δολάρια πριν δύο χρόνια, ήταν στα σπάργανα. Εκεί, στο Culver City, ο Σαμ Γκόλντουιν είχε 160 στρέμματα γης, η MGM (όπου 2ο Μ, ο Λούι Μπ. Μέγιερ) θα έβαζε εκεί πάνω από 45 κτίσματα, 14 stages γυρισμάτων και πλήθος από πλατώ εξωτερικών που θα χτίζονταν εκεί μέσα στα χρόνια. 

Η MGM είχε στις τάξεις της την Γκρέτα Γκάρμπο, τον Κλαρκ Γκέιμπλ, την Τζούντι Γκάρλαντ και τον Μίκι Ρούνεϊ, τον Γουάλας Μπίρι, την Γκριρ Γκάρσον, τον Τζιν Κέλι και τον Φρεντ Αστέρ, τρεις Μπάριμορ (Έθελ, Λάιονελ, Τζον), Λον Τσέινι, Νόρμα Σίρερ, Μάριον Ντέιβις, Ραμόν Νοβάρο, δεκάδες άλλους που δεν λησμονούμε αλλά παραλείπουμε, σε μια χρονιά έκανε το Όσα Παίρνει ο Άνεμος, τον Μάγο του Οζ και τη Νινότσκα. Η MGM ήταν το στούντιο του Μιούζικαλ, και ποτέ το είδος δεν γνώρισε μεγαλύτερη καλλιτεχνική και εισπρακτική ακμή. Σκεφτείτε: Meet me in St. Louis, Easter Parade, Ένας Αμερικανός στο Παρίσι, Singing in the Rain, The Βand Wagon, Gigi. Είναι απλά μια διαλογή από την αφρόκρεμα.

Στην MGM ο Μέγιερ έφερε (από την Universal) μεταγραφή αεροδρομίου τον παραγωγό Ίρβιν Θάλμπεργκ, το «παιδί-θαύμα» που ενέπνευσε αργότερα τον «Τελευταίο Μεγιστάνα» του Φ.Σκοτ Φιτζέραλντ, που έγινε βραβείο στα Όσκαρ, που πέθανε μόλις στα 37 του και ήδη είχε προλάβει να στοιχειώσει το πώς γινόταν η δουλειά που όλοι τότε μάθαιναν. Ήταν επίσης η εποχή που η MGM «κρεβατωνόταν» με τον Γ.Ρ. Χιρστ, τον μεγιστάνα του Τύπου που «ξαναδιάβασε» ο Όρσον Γουέλς στον Πολίτη Κέιν του, Χιρστ που είχε φτιάξει την Cosmopolitan Pictures για την Μάριον Ντέιβις. Η συγχώνευση που δημιούργησε την MGM, περιείχε και την Cosmpolitan. Στα χρόνια εκείνα υπήρχαν ακόμα οι φρέσκες Universal, η Paramount (αμφότερες από το 1912), η United Artists, η Warner Bros., η Disney.

Στο Culver City η MGM είχε 2.500 εργαζόμενους, είχε και το μεγαλύτερο stage στον κόσμο (Stage 6), διέθετε μόνιμα χτισμένους «δρόμους» («Νέα Υόρκη» και «Ρωσία»), μόνο στο 1924 ανέμεναν παραγωγή 18 χιλιάδων μιλίων σελιλόιντ. ο παραγωγός Τζόζεφ Σενκ έλεγε «θα κάνουμε περισσότερες και καλύτερες ταινίες» και συμπλήρωνε από πίσω «καλύτερες δεν σημαίνει απαραίτητα μεγαλύτερες». Μπορούν πολλά να μάθουν από τέτοιες λογικές στο σημερινό Χόλιγουντ, ιδίως αν τους ενδιαφέρει να βγάλουν λεφτά δημιουργώντας βιομηχανία αντί να φτιαχτούν πριν από μια κατάρρευση την οποία επιταχύνουν.

Το 1924 στην MGM ετοιμάζουν τον γιγάντιο πρώτο Ben-Hur του Φρεντ Νίμπλο, ένα τεχνικό θαύμα βιβλικών αριθμητικών διαστάσεων (40 κάμερες μόνο για τη σκηνή της αρματοδρομίας) που θα βγει το 1925, αλλά ήδη παρουσιάζουν το Sherlock Jr. του Μπάστερ Κίτον (που φέτος στην εκατονταετηρίδα του προβλήθηκε στο TCM Film Festival), παρουσιάζουν το μυθικό Greed του Έριχ φον Στρόχαϊμ (που έπρεπε δια συμβολαίου να δουν πρώτα στην 8ωρη εκδοχή του προτού το πετσοκόψουν - και εν συνεχεία των δημιουργό του, είπαμε ποτέ δεν ήταν όλα ρόδινα για τους auteurs).

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν ακολούθως ένα 30λεπτο τουρ στο στούντιο γυρισμένο το 1925. Οι διαστάσεις, η αίσθηση της άνθισης, η μετά το γεγονός επίγνωση της ακμής που ερχόταν. Όλα αυτά δεν είναι παρά μέρος ιστορικών κύκλων, δεν μπορούν να κρατήσουν αιώνια - όμως υπάρχει και η ασφάλεια ότι ούτε οι διάδοχες παρακμές (όπως η σημερινή) μπορούν επίσης να κρατήσουν για πάντα. Πίσω σε εκείνη την εποχή η MGM είχε στην διάθεσή της έναν παραγωγικό στρατό, άφθονα δημιουργικά εργαλεία και στο πρόσωπο του Μάρκους Λεβ έναν ιδιοκτήτη μιας κολοσσιαίας αλυσίδας αιθουσών που διασφάλιζε την διανομή/προβολή των ταινιών σε μαζικό κύκλωμα. Χρειάζεται να επαναλάβουμε, άραγε, ότι αυτός είναι ο δρόμος και 100 χρόνια μετά;

Eισπρακτικός θρίαμβος για τους Unboxholics (Ελληνικό box-office, Τετραήμερο 25/04/24 - 28/04/24)Χρόνια πολλά Ντάνιελ Ντέι Λιούις! Στιγμές μιας σπουδαίας καριέρας